Πρώτη ευρωπαϊκή προεδρία για τη Σλοβακία- μία χώρα που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις ευρωπαϊκές της φιλοδοξίες από τη μια πλευρά και τα υπερσυντηρητικά «βαρίδια» του παρελθόντος από την άλλη.
Τις προτεραιότητες της προεδρίας παρουσίασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο- ένας πολιτικός διαμφισβητούμενος και αντιφατικός, σοσιαλδημοκράτης και ταυτόχρονα συντηρητικός, ωστόσο ευφραδής και χαρισματικός. Αυτό φάνηκε στο Στρασβούργο, παρότι ο Φίτσο δεν μίλησε ούτε λέξη αγγλικά, αλλά προτίμησε να αγορεύει στη γλώσσα του, απευθυνόμενος (και) στο δικό του, εσωτερικό ακροατήριο. Οι προτεραιότητες της προεδρίας του: οικονομία, ενέργεια, πολιτική ασφάλειας και μετανάστευση. Μετανάστευση; Μα η Σλοβακία δεν ήταν η πρώτη χώρα που προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να μην δεχθεί ούτε έναν πρόσφυγα στο πλαίσιο της μετεγκατάστασης;
Κι όμως, ο πρωθυπουργός Φίτσο δηλώνει υπέρμαχος μίας κοινής μεταναστευτικής πολιτικής. Φαίνεται όμως ότι την ερμηνεύει διαφορετικά από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, όπως επισημαίνει στην Deutsche Welle ο Μίλτος Κύρκος, ευρωβουλευτής με Το Ποτάμι.
«Οι Σλοβάκοι δεν λένε ότι ‘θα προωθήσουμε τη δουλειά μας ώστε η Ευρώπη να αποκτήσει κοινό σύστημα ασύλου. Λένε “στο προσφυγικό θα προωθήσουμε αυτά τα σημεία στα οποία ήδη υπάρχει συναίνεση”. Άρα στην ουσία θα βαθύνουμε το ρήγμα. Αυτό είναι άλλη μία εκδοχή της Ευρώπης α-λα-καρτ» λέει ο έλληνας ευρωβουλευτής.
Αιχμές για τον απομονωτισμό της Σλοβακίας
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο Στρασβούργο ο Ρόμπερτ Φίτσο δέχθηκε πολλές, αλλά διακριτικές υποδείξεις. Ο Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, της μεγαλύτερης πολιτικής ομάδας του Ευρωκοινοβουλίου, φρόντισε να του θυμίσει ότι η προς Ανατολάς διεύρυνση- άρα και η ένταξη της Σλοβακίας- έγινε γιατί οι Βρυξέλλες δεν ενέδωσαν σε λαϊκιστές και κινδυνολόγους που δεν ήθελαν την ένταξη των Ανατολικοευρωπαίων. Από την πλευρά του ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρος του Κοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης ήταν ακόμα πιο σαφής, απευθυνόμενος στον πρωθυπουργό της Σλοβακίας και ανέφερε χαρακτηριστικά: «Θα σας διαβάσω μία δήλωση: Δεν υπάρχει θέση για το Ισλάμ στη Σλοβακία. Είναι αδύνατο να υποδεχθεί μουσουλμάνους. Σας θυμίζει κάτι αυτή η δήλωση; Την κάνατε εσείς στη Σλοβακία. Και σας ρωτώ: επιμένετε σε αυτή τη δήλωση; Με αυτό το πνεύμα θα ασκήσετε την ευρωπαϊκή προεδρία; Ο κ. Ρόμπερτ Κάλινακ, υπουργός Εσωτερικών σας, είπε ότι το ευρωπαϊκό σύστημα ποσοστώσεων για την υποδοχή των προσφύγων είναι λάθος. Συμμερίζεστε αυτή τη δήλωση; Έτσι θα εργαστείτε ως προεδρεύων της ΕΕ;»
Σε αντίθεση με την Ελλάδα, αλλά και τη Γερμανία, η Σλοβακία δεν δέχεται την ευρωπαϊκή πολιτική μετεγκατάστασης. Ο Ρόμπερτ Φίτσο δεν απάντησε άμεσα στις αιτιάσεις του Δημήτρη Παπαδημούλη, ωστόσο έδωσε μία δική του απάντηση, υποσχόμενος αλληλεγγύη. «Η σλοβακική κυβέρνηση είναι υπέρ μίας κοινής μεταναστευτικής πολιτικής» τόνισε ο Φίτσο. «Όμως, θέλουμε να έχουμε έναν βαθμό ευελιξίας για τα κράτη-μέλη. Για παράδειγμα η Σλοβακία βοήθησε την Αυστρία με τους αιτούντες άσυλο, εκατοντάδες πρόσφυγες φιλοξενήθηκαν στη χώρα μου. Έχουμε προβλήματα τακτικής φύσεως, αλλά κανείς δεν μπορεί να μας κατηγορήσει για έλλειψη αλληλεγγύης. Είμαστε αλληλέγγυοι και δεν θα πρέπει να παρερμηνεύουμε κάποια πράγματα που λέγονται εδώ κι εκεί».
«Υποχωρεί» η οικονομική ατζέντα
Στην οικονομική ατζέντα η Σλοβακία υπόσχεται «καλύτερη χρήση χρηματοπιστωτικών μηχανισμών και εργαλείων», αλλά και «ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης». Σημαίνει αυτό ότι θα εγκριθεί τελικά η πανευρωπαϊκή εγγύηση τραπεζικών καταθέσεων, την οποία μπλοκάρει κυρίως η Γερμανία; Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι το θέμα απλώς θα «παγώσει» για το εξάμηνο της σλοβακικής προεδρίας. Όσο για τις εκκρεμότητες της ευρω-κρίσης, ο Ρόμπερτ Φίστο παραμένει υπέρμαχος των μεταρρυθμίσεων και της λιτότητας. Στο παρελθόν είχε προβάλει αντιρρήσεις στη διάσωση της Ελλάδας, αλλά όπως σημαίνει ο ευρωβουλευτής Μίλτος Κύρκος τα πράγματα έχουν μπει πλέον σε μία σειρά και η Σλοβακία δεν θα κάνει εκπτώσεις, αλλά δεν θα επιδιώξει και την αντιπαράθεση. «Τα δάνειά μας είναι δεμένα με την υλοποίηση του μνημονίου. Δεν υπάρχει περίπτωση οι ευρωπαίοι εταίροι να μπουν οι ίδιοι σε μία διαδικασία αναθεώρησης του μνημονίου. Αυτό που πιέζουν είναι η Ελλάδα να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της. Είμαι τελείως σίγουρος ότι, τουλάχιστον όσον αφορά την προεδρία, η Ελλάδα δεν θα βρει προβλήματα στο θέμα της χρηματοδότησης. Θα έχει αρκετά η σλοβακική προεδρία, δεν πιστεύω ότι θα θέλει να εμπλακεί καν στο ελληνικό θέμα» επισημαίνει ο έλληνας ευρωβουλευτής.
