«Από μία κλωστή» κρέμεται πια η επιτυχία του μεγάλου «deal» που σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για να επιστρέψει η ρευστότητα και η ανάπτυξη στις χώρες της ευρωζώνης που πλήττονται από αποπληθωρισμό και ύφεση, όπως η Ελλάδα.
Όπως αναφέρουν στο protothema.gr τραπεζικοί κύκλοι του Λονδίνου, που βρίσκονται σε «ανοικτή γραμμή» με τραπεζίτες στην Φραγκφούρτη, τις επόμενες ώρες θα κριθεί αν θα επιτυχεί τελικώς η «χρυσή τομή» για την απόφαση της Ευρωπαϊκης Κεντρικής Τράπεζας να προβεί σε μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων. Εκτιμούν ότι η συμφωνία θα κλείσει σύντομα (ίσως όχι την Πέμπτη όμως) και θα περιλαμβάνει, παρά τις τριβές που έχουν προκαλέσει, και τα ελληνικά κρατικά ομόλογα –”σκουπίδια”. Απαραιτήτως όμως, λένε, πρέπει και η χώρα μας να βρίσκεται σε πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Αλλιώς δεν γίνεται να υπάρξει βοήθεια.
Εκ των πραγμάτων, οι αποφάσεις για την Ελλάδα θα αποτελέσουν «κλειδί» των εξελίξεων. Η αποδοχή ή μη των ελληνικών ομολόγων αποτελεί «γόρδιο δεσμό» που μπορεί ακόμα και να αναβάλει τις αποφάσεις πανευρωπαϊκά. Αυτό θα φανεί στην συνεδρίαση της ΕΚΤ την ερχόμενη Πέμπτη, στην οποία θα μετάσχει και ο Έλληνας διοικητής της ΤτΕ, κύριος Γιάννης Στουρνάρας.
Το μήνυμα Ντράγκι
«Είσαστε πια κοντά, έχετε κάνει πολλά, είναι κρίμα να χάσετε το τραίνο» προειδοποιούσε πριν δέκα μήνες ο Μάριο Ντράγκι, όταν είχε βρεθεί στην Αθήνα για να μετάσχει, επί ελληνικής προεδρίας, στο Eurogroup του Απριλίου. Ζητούσε δηλαδή από τότε, προσέχοντας τα λόγια του για να μην αποκαλυφθεί πρόωρα το σχέδιο, να μην είναι απούσα η χώρα μας.
Όπως πρώτο είχε αποκαλύψει τότε το protothema.gr, πίσω από τις κλειστές πόρτες, το πραγματικό θέμα συζήτησης στις μυστικές συναντήσεις υπουργών Οικονομικών και κεντρικών τραπεζιτών της ευρωζώνης με τα think tank των αγορών που έγιναν στην Αθήνα, δεν ήταν ο έλεγχος από την Τρόικα, αλλά η επόμενη μέρα για την χώρα μας και την Ευρώπη ολόκληρη.
Αν και μετρημένος στις δηλώσεις του, ο κ.Ντράγκι έδειξε από τότε τον «οδικό χάρτη» που πρέπει η Αθήνα να ακολουθήσει, επιμένοντας στην δημοσιονομική εξυγίανση, για να μπορέσει να προσελκύσει επενδύσεις. Καθώς δεν μπορεί να μειώσει άλλο τα – μηδενικά πλέον- επιτόκια, θέλει να στραφεί σε πιστωτική χαλάρωση και «τύπωμα» χρήματος, και ο κατάλληλος χρόνος φαίνεται πως έφτασε.
Τι ζητά η ΕΚΤ
Αν και στην παρούσα φάση ακόμα όλα φαντάζουν εύθραυστα και αβέβαια, το σχέδιο προβλέπει ότι μετά την εξυγίανση των ελληνικών τραπεζών, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι πρόθυμη να «τυπώσει χρήμα» και να διοχετεύσει ρευστότητα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Πίσω και πέρα από τα παζάρια και τους τακτικισμούς εν όψει εκλογών, η διαδρομή μέχρι την εφαρμογή του προγράμματος περνά από την συνέχιση των αλλαγών στο κράτος, στην αγορά και στις τράπεζες.
Η ΕΚΤ έχει θέσει δύο ουσιώδεις προϋποθέσεις σαν όρους, για να παράσχει στο εξής μεγαλύτερη βοήθεια στη χώρα μας:
– να «καθαρίσουν» τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών από «σκελετούς» και «τοξικά» δάνεια που δεν μπορούν να αποπληρωθούν, για να μη ρίχνει χρήμα «στα τυφλά» η ΕΚΤ.
– να αναδιοργανωθούν εκ βάθρων οι ελληνικές τράπεζες και να υιοθετήσουν δομές και πολιτικές ώστε να γίνεται «κεντρικά» ορθή διαχείριση και τιμολόγηση των δανειακών κινδύνων.
– να αντλήσουν τα πιστωτικά ιδρύματα «φρέσκα» ιδιωτικά κεφάλαια με όρους της αγοράς, για να μην δαπανώνται χρήματα των φορολογουμένων και να μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν πιο αποτελεσματικά επιχειρήσεις και νέες επενδύσεις.
Τι ζητούν τράπεζες και επιχειρήσεις
Στελέχη χρηματοπιστωτικών οίκων και φορέων σε Φραγκφούρτη και Λονδίνο, αποκάλυπταν μιλώντας στο protothema.gr το σχέδιο που προετοιμάζεται. Αυτό προβλέπει να επιστρέψουν στην Ευρώπη οι βιομηχανίες και τα κεφάλαια που είχαν «μεταναστεύσει» τα προηγούμενα χρόνια σε αναδυόμενες αγορές και χώρες της Ασίας.
Η επαναδραστηριοποίηση μεγάλων παικτών στη «γηραιά ήπειρο» θα σημάνει αναζωογόνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας που έχει βυθιστεί στον αποπληθωρισμό. Θα χρηματοδοτηθεί όμως και με επιπλέον κεφάλαια προς τις επιχειρήσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), με ρευστότητα που θα περάσει από τις ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες.
Πρόσβαση σε φρέσκο «χρήμα»
Ακόμα και μετά την έξοδο της χώρας μας στις αγορές, φάνηκε ότι θα περάσει καιρός για να μπορέσουν να βρουν οι τράπεζες τα κεφάλαια και την εμπιστοσύνη να χρηματοδοτήσουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχουν ήδη εκπονήσει και μελέτες, για να εκτιμήσουν τις οικονομικές επιπτώσεις ενός προγράμματος τυπώματος χρήματος ύψους έως 1 τρισ. ευρώ. Βασική συνέπεια της νομισματικής χαλάρωσης θα είναι και η πτώση του ευρώ, που θα καταστήσει πιο ανταγωνιστικά τα ευρωπαϊκά προϊόντα και υπηρεσίες διεθνώς, κάτι που έχει τεράστια σημασία για χώρες με τρομακτικά υψηλή ανεργία όπως η Ελλάδα.
Τι θα σήμαινε, πρακτικά, ένα πρόγραμμα «ποσοτικής χαλάρωσης» (QE όπως ονομάζεται) από την ΕΚΤ, στα πρότυπα εκείνου που ακολούθησε η Fed; Και μόνο η συζήτηση για το QE της ΕΚΤ θεωρείται ικανή να ρίξει τις αποδόσεις των ομολόγων της Ευρωζώνης. Και οι χώρες της περιφέρειας είναι οι πρώτες που ευνοούνται.
Αν η ΕΚΤ αγοράσει κρατικά ομόλογα, θα «τύπωνε χρήμα» (περίπου σαν να εξέδιδε ευρωομόλογο) για να χρηματοδοτήσει περισσότερο τις ευρωπαϊκές τράπεζες, για να τονώσει τη ρευστότητα, να καταπολεμήσει τον αποπληθωρισμό, να ενθαρρύνει τις τράπεζες να δώσουν νέα δάνεια και να πέσει ξανά χρήμα στην πραγματική οικονομία.
«Αναδυόμενη αγορά» η Ελλάδα
Πηγές στην ΕΚΤ διευκρίνιζαν ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και κεφάλαια που επανακάμπτουν στην Ευρώπη, θέλουν πρώτα από όλα ένα ασφαλές νομισματοπιστωτικό περιβάλλον.
Μετά την κρίση, τα μέτρα λιτότητας, τις διαρθρωτικές αλλαγές, τις μειώσεις μισθών και τον έλεγχο του χρέους και των ελλειμμάτων, οι επιχειρήσεις που αναζητούν προορισμούς στην Ευρώπη θα βρουν περιθώρια για ασφαλή και αποδοτική λειτουργία τα επόμενα χρόνια, που θα μετατραπεί σε ανάπτυξη.
Κατά κάποιον τρόπο δηλαδή, οι οδυνηρές συνέπειες και οι αλλαγές της κρίσης φαίνεται να δημιουργούν εκ νέου συνθήκες οικονομικής ανθοφορίας σε νέες βάσεις.
Στο πνεύμα αυτό, τραπεζίτες του εξωτερικού μιλούν για ένα «ιστορικό ραντεβού», για «ολική επαναφορά» της Ελλάδας στον χάρτη της διεθνούς οικονομίας σαν …. αναδυόμενη οικονομία, το οποίο δεν πρέπει να χαθεί.
