Σκληρές αλήθειες για την κατάσταση που πρόκειται να δημιουργηθεί τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά στη χώρα ειπώθηκαν στη συνάντηση του κ. Αλέξη Τσίπρα με τον πρώην διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργο Προβόπουλο, παρόντος και του κ. Γιάννη Δραγασάκη.
Ο κ. Προβόπουλος είναι ο άνθρωπος που χειρίστηκε με επιτυχία τη μεγαλύτερη τραπεζική κρίση των τελευταίων ετών, με τις εκροές δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και αποκορύφωμα τις διπλές εκλογές του 2012. Και όπως έχει ομολογήσει ο ίδιος, εκείνες οι ημέρες ήταν οι δυσκολότερες της ζωής του.
Ο κ. Τσίπρας, σύμφωνα με πηγές από τον ΣΥΡΙΖΑ, εκτίμησε το γεγονός ότι ο κ. Προβόπουλος εκείνη την περίοδο χειρίστηκε την κατάσταση διακριτικά και χωρίς δημόσιες δηλώσεις, σε αντίθεση με τον σημερινό διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, και γι’ αυτό τον κάλεσε σε μια συνάντηση που κράτησε μιάμιση ώρα και έκαναν μια ανοιχτή και ειλικρινή συζήτηση για όλα τα κρίσιμα οικονομικά θέματα που αφορούν τη χώρα. Και όπως ήταν φυσικό, το θέμα-εφιάλτης των ημερών, το οποίο αφορά στο ενδεχόμενο ενός bank run, ήταν στο βασικό μενού της συζήτησης των τριών ανδρών, δεδομένης της εμπειρίας του πρώην κεντρικού τραπεζίτη.
Η άποψη που φέρεται να κατέθεσε ο κ. Προβόπουλος προβλημάτισε ιδιαίτερα τους συνομιλητές του. Αεροπλάνα με λεφτά από τα θησαυροφυλάκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν θα υπάρξουν αυτή τη φορά, ούτε προεκλογικά, ούτε μετεκλογικά, φέρεται να είπε. Οι ερωτήσεις που ακολούθησαν την εκτίμηση του έμπειρου τραπεζίτη δεν έκρυβαν την αγωνία για το πόσο δύσκολα μπορούν να γίνουν τα πράγματα, πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ένα ενδεχόμενο bank run και πόσο μεγάλη είναι η πιθανότητα να οδηγηθούμε σε εκλογές με τα ΑΤΜ και τις τράπεζες να παρέχουν περιορισμένη ρευστότητα στους καταθέτες.
Το τότε και το σήμερα
Ο κ. Προβόπουλος φέρεται ότι εξιστόρησε την παρελθούσα κατάσταση, διασαφηνίζοντας παράλληλα ότι το τότε με το σήμερα δεν έχει καμία σχέση και δεν μπορούν να συγκριθούν μεταξύ τους γιατί πολύ απλά τότε ήμασταν μέσα σε πρόγραμμα ενώ σήμερα υπό προθεσμία μόλις δύο μηνών και με όλα τα μέτωπα ανοιχτά.
Μάλιστα φέρεται να είπε ότι το 2012 είχε προβλέψει και είχε φροντίσει από πριν να υπάρξει μηχανισμός στήριξης με επαρκή ρευστότητα στις τράπεζες και γι’ αυτό αντέξαμε. Υπενθύμισε δε ότι οι συνολικές καταθέσεις από 243 δισ. το 2009 έχουν πέσει σήμερα στα 163 δισ. ευρώ.
Από τα 70 περίπου δισ. ευρώ που έφυγαν από τις τράπεζες, υπολογίζεται ότι τα 30 δισ. κατευθύνθηκαν στο εξωτερικό και τα υπόλοιπα 40 δισ. κάτω από τα στρώματα ή μέσα σε σεντούκια, εκ των οποίων τα 20 δισ. περίπου αναλήφθηκαν την κρίσιμη περίοδο πριν από τις εκλογές του 2012.
Σήμερα, όμως, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική και τα περιθώρια ελιγμών πολύ περιορισμένα, καθώς το κλίμα είναι επιβαρυμένο και ο κ. Μάριο Ντράγκι αλλά και οι δανειστές θέλουν να έχουν στο χέρι και προεκλογικά και μετεκλογικά την Ελλάδα και όλους όσοι την εκπροσωπούν ώστε να διασφαλιστούν τα συμφωνηθέντα αλλά και τα 300 δισ. ευρώ που μας έχουν δανείσει οι Ευρωπαίοι. Στο σημείο αυτό της συνομιλίας λέγεται ότι ο κ. Τσίπρας ζήτησε να μάθει μέχρι ποιου ποσού εκροές από τα 35 δισ. ευρώ που κυκλοφορούν στη χώρα μπορεί να αντέξει το σύστημα.
Μεταφορά ευρώ από την ΕΚΤ
Κοντέινερ μεταφέρουν χρήματα από την ΕΚΤ στην Κεντρική Τράπεζα Κύπρου τον Μάρτιο του 2013, εποχή της κορύφωσης της κρίσης. Αυτή τη φορά, όμως, δεν θα υπάρξουν για την Ελλάδα ούτε κοντέινερ, ούτε αεροπλάνα
Η απάντηση που πήρε σίγουρα προκάλεσε νέους προβληματισμούς. Επί του παρόντος η κατάσταση δεν εμπνέει ανησυχία και είναι αντιμετωπίσιμη. Αν όμως οι αναλήψεις, είτε με τη μορφή ρευστού είτε με τη μορφή εμβασμάτων, ξεπεράσουν τα 15 δισ. ευρώ, τότε μπαίνουμε σε κόκκινο συναγερμό, φέρεται να είπε ο κ. Προβόπουλος.
Ο κ. Ντράγκι θα παραπέμψει τις ελληνικές τράπεζες στον ELA (Emergency Liquidity Assistance – προσωρινή ρευστότητα που παρέχεται σε φερέγγυο τραπεζικό σύστημα), αλλά μόνο σε όσες διαθέτουν ενυπόθηκες εγγυήσεις. Πλην όμως οι ελληνικές τράπεζες σήμερα δεν διαθέτουν πλέον τέτοιες εγγυήσεις και γι’ αυτό είναι carta blanca οι εξελίξεις που θα ακολουθήσουν. Η επόμενη ερώτηση εξέφραζε την ανησυχία και ήταν απότοκος των σκληρών διαπιστώσεων του πρώην κεντρικού τραπεζίτη: Φοβάστε ότι μπορούμε να πάμε σε εκλογές με περιορισμούς στις αναλήψεις από τις τράπεζες όπως έγινε στην Κύπρο;
Η απάντηση για άλλη μια φορά ανέβασε την αδρεναλίνη των συνομιλητών του. Φέρεται να είπε ότι βεβαίως και το φοβάται.
Στο σημείο αυτό ο κ. Τσίπρας, αλλά και ο εκ των οικονομικών του συμβούλων κ. Δραγασάκης άλλαξαν την κουβέντα και ανέπτυξαν την εκτίμησή τους ότι οι Ευρωπαίοι θα τους δώσουν και χρόνο και θα περικόψουν το χρέος γιατί αυτό είναι το συμφέρον τους αν θέλουν να προστατέψουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Αποψη που φαίνεται ότι δεν συμμερίζεται ο κ. Προβόπουλος, ο οποίος επειδή του ζητήθηκε είπε τη γνώμη του: είναι προτιμότερο, εφόσον αναλάβουν την εξουσία, να πάνε με μια πρόταση-πακέτο η οποία θα περιλαμβάνει αποδοχή των μέτρων που απαιτούν οι δανειστές, αλλά με σημαντική μέριμνα για ανθρωπιστική βοήθεια στη βάση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και με μια τολμηρή πρόταση για τη ρύθμιση του χρέους πέραν των όσων έχει υποστηρίξει μέχρι σήμερα το κόμμα, τα οποία δεν θέλουν καν να ακούσουν οι Ευρωπαίοι.
ΣΥΡΙΖΑ και επενδύσεις Στη συνέχεια, όπως πληροφορηθήκαμε, ο κ. Τσίπρας είπε στον κ. Προβόπουλο ότι το κόμμα του επιθυμεί διακαώς την ανάπτυξη, ο συνομιλητής του, όμως, φέρεται να εξέφρασε, μέσα στο πλαίσιο της αστικής ευγένειας που τον διακρίνει, επιφυλάξεις, καθώς ανάπτυξη χωρίς φρέσκο χρήμα επενδυτών και αποκρατικοποιήσεις, πάντα κατά την άποψή του, δεν γίνεται. Και όπως είναι λογικό, επ’ ουδενί λόγω βοηθούν το επενδυτικό κλίμα οι πάγιες προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για ακύρωση των ιδιωτικοποιήσεων που έχουν γίνει, ούτε οι προειδοποιήσεις-απειλές προς υποψήφιους ξένους επενδυτές που σκέφτονται να πάρουν μέρος σε διαγωνισμούς αποκρατικοποιήσεων ότι θα χάσουν τα λεφτά τους.
Συζήτηση, όμως, έγινε μεταξύ των τριών και για το Ελληνικό Δημόσιο, με τον κ. Τσίπρα να εκφράζει την ανησυχία του για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα και την αναποτελεσματικότητα των δημοσίων υπηρεσιών. Επίσης εξέφρασε την άποψη ότι το χάλι που υπάρχει σήμερα οφείλεται στις λάθος επιλογές των οριζόντιων μειώσεων, ενώ η αναδιάρθρωση θα έπρεπε να γίνει με την αποκοπή ενός κομματιού από το υπερβάλλον προσωπικό με παράλληλα κίνητρα σε αυτούς που θα έμεναν έτσι ώστε να γίνουν υπεύθυνοι και παραγωγικοί στην εργασία τους. Εκεί πάντως που συμφώνησαν είναι ότι η πολιτική εκκρεμότητα δεν μπορεί να πλανάται στη χώρα επί μακρόν και ότι χρειάζεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο το συντομότερο δυνατόν. Σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύει σοβαρά τόσο η προϋπολογισμένη ανάπτυξη για το 2015 όσο και το πρωτογενές πλεόνασμα. Σε γενικές γραμμές, πάντως, η συζήτηση κρίθηκε ως ιδιαιτέρως εποικοδομητική και ο κ. Τσίπρας ζήτησε από τον κ. Προβόπουλο, αν το επιθυμεί και ο ίδιος, να τα λένε πιο συχνά, αφήνοντας στο παρελθόν αυτά που κάποτε τους χώριζαν.
