Εκδηλώσεις με τη συμπλήρωση 72 χρόνων από την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπίρκεναου ξεκινούν στην Θεσσαλονίκη.
«Να μη ζήσουμ ποτέ ξανά κάτι ανάλογο. Κάνουμε τα πάντα για να μη χαθεί η μνήμη. Οι Εβραίοι δεν ξεχνούν, τιμούν τους νεκρούς και καλούν όλο τον κόσμο να συμμετάσχει στην πορεία μνήμης προς τον σιδηροδρομικό σταθμό και να δούμε από κοντά το τρένο που στοίχειωσε τη ζωή τόσων χιλιάδων Εβραίων», είπε ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαβίδ Σαλτιέλ πρόεδρος της Εβραϊκής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ.
(Συγκέντρωσαν τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης στην Πλατεία Ελευθερίας)
Κορυφαία στιγμή των εκδηλώσεων είναι η σιωπηρή πορεία, που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 15 Μαρτίου, με αφετηρία την Πλατεία Ελευθερίας και τερματισμό τον σιδηροδρομικό σταθμό.
Εκεί, για πρώτη φορά, θα βρίσκονται η ατμομηχανή και τέσσερα βαγόνια που μετέφεραν τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή για τους περισσότερους.
Η ιστορική ατμομηχανή με τα στοιχεία Λβ964 και τέσσερα από τα βαγόνια, που αποτελούσαν το πρώτο τρένο που αναχώρησε «φορτωμένο» Εβραίους από τη Θεσσαλονίκη για τα κρεματόρια του Αουσβιτς, εντόπισαν στη Δράμα και στην Ορεστιάδα τα μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης.
Η μηχανή, που χρονολογείται από το 1884 (!), ήρθε ήδη και συντηρείται στον σιδηροδρομικό σταθμό Θεσσαλονίκης.
«Είναι μια μηχανή γεμάτη πικρές αναμνήσεις, σκληρές εικόνες που πονούν, πρέπει όμως να συντηρηθεί και να μείνει στην πόλη, ως ένα κομμάτι της ιστορίας της», είπε συγκινημένος στο «Εθνος» ο μηχανοδηγός του ΟΣΕ, Βασίλης Γεροθανάσης, ο οποίος συνόδεψε σε όλο το ταξίδι την ατμήλατη μηχανή από τη Δράμα στη Θεσσαλονίκη. Η συγκίνηση του κ. Γεροθανάση οφειλόταν αφενός στην ιστορία που έκρυβε η μηχανή και αφετέρου στο ότι ο πατέρας του, επίσης μηχανοδηγός του ΟΣΕ, σκοτώθηκε σε μία φοβερή σύγκρουση αμαξοστοιχιών, οδηγώντας μία παρόμοια μηχανή το 1987.
«Η Θεσσαλονίκη πρέπει να πει ”Δεν ξεχνώ-Ποτέ ξανά”. Το ”Δεν ξεχνώ” συνιστά ένα κάλεσμα να εμποδίσουμε την αναζωπύρωση του ναζισμού», δήλωσε με αφορμή την πορεία μνήμης ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, προσθέτοντας ότι η εκδήλωση δεν αφορά μόνο τους Εβραίους στο θρήσκευμα, αλλά το γεγονός ότι ξεκληρίστηκε η πόλη. Μάλιστα ο κ. Μπουτάρης ανακοίνωσε τη δημιουργία Μουσείου Ολοκαυτώματος, που θα εξελιχθεί σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, όπως είπε, για τη μελέτη του Ολοκαυτώματος.
Η ατμήλατη μηχανή Λβ964 μπήκε σε κυκλοφορία στη γραμμή Δράμας-Αλεξανδρούπολης στο τέλος του 1884 και ήταν από αυτές που έφερε ο Χαρίλαος Τρικούπης στο πλαίσιο της επέκτασης του σιδηρόδρομου στην Ελλάδα. Στις 15 Μαρτίου 1943 ήταν το πρώτο τρένο που «επιστρατεύτηκε» για να μεταφέρει στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στο Αουσβιτς και στο Μπιρκενάου της Πολωνίας 50.000 Εβραίους από τη Θεσσαλονίκη. Στο πρώτο δρομολόγιο μπήκαν 2.800 άτομα της συνοικίας Βαρόνου Χιρς, που ήταν δίπλα στον σταθμό. Οι περισσότεροι ήταν φτωχοί, άνεργοι, εργάτες και έμποροι, ενώ πάνω από τους μισούς ήταν παιδιά και έφηβοι. Μέχρι τα μέσα Μαΐου της ίδιας χρονιάς είχαν φύγει για το Αουσβιτς άλλα 17 τρένα από τη Θεσσαλονίκη και άλλο ένα αναχώρησε τον Αύγουστο.
