Δείπνο Μητσοτάκη – Μέρκελ με φόντο την Ακρόπολη: Ποια μηνύματα στέλνει η απερχόμενη καγκελάριος με την επίσκεψη στην Αθήνα

Λίγα λεπτά πριν τις 20:00, το αεροπλάνο που μετέφερε τη Γερμανίδα καγκελάριο προσγειώθηκε στο «Ελ. Βενιζέλος». Η γερμανική αποστολή αναχώρησε άμεσα για την περιοχή του Λυκαβηττού, όπου η κυρία Μέρκελ είχε ιδιωτικό δείπνο στην οικία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.

Υπηρεσιακή καγκελάριος τις τελευταίες ημέρες, η κ. Μέρκελ αποδέχτηκε την πρόσκληση του Πρωθυπουργού να επισκεφθεί την Αθήνα, λίγο πριν παραδώσει τα κλειδιά της Καγκελαρίας στον Όλαφ Σόλτς, κλείνοντας οριστικά ένα μεγάλο κεφάλαιο όχι μόνο για τη γερμανική πολιτική σκηνή, αλλά και για την Ευρώπη συνολικά.

Σταθερά στην ευρωκρίση

Η ίδια, άλλωστε, ιεράρχησε την κρίση στην ευρωζώνη το 2010 ως την πλέον επείγουσα περίσταση της πολυετούς καριέρας της, επιχειρώντας να συμβιβάσει την παράδοση του γερμανικού «προτεσταντισμού» ως προς τη δημοσιονομική πειθαρχία, με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα που κινδύνευε με κατάρρευση, απαιτώντας άμεσες και δραστικές λύσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, η ίδια δήλωνε -παρά τις σφοδρές αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας της- την 19η Μαΐου 2010 ότι «αν αποτύχει το ευρώ, θα έχει αποτύχει και η Ευρώπη», προκειμένου να προχωρήσει στη γερμανική Βουλή το πακέτο στήριξης της ελληνικής οικονομίας. Παρά το πραγματιστικό της πνεύμα, η κάγκελάριος Μέρκελ φαίνεται να αντιλαμβανόταν βαθιά τις δομικές αδυναμίες της Ευρωζώνης, καθώς παρατηρούσε στα στελέχη του κόμματός της την ίδια χρονιά πως «δεν γίνεται να έχουμε κοινό νόμισμα και ο ένας να κάνει πολλές διακοπές, ενώ ο άλλος πολύ λίγες», μολονότι δεν υποχώρησε ποτέ από το κυρίαρχο «δόγμα» της, ότι δηλαδή «η Γερμανία βοηθάει, αλλά μόνο όταν και οι άλλοι καταβάλλουν προσπάθεια. Και η προσπάθεια πρέπει να αποδειχθεί».

Σε κάθε περίπτωση, η εξωτερική ψυχραιμία που εξέπεμπε η Άνγκελα Μέρκελ σε στιγμές μεγάλης έντασης συνετέλεσε στην απόρριψη των σεναρίων μιας «προσωρινής εξόδου» της Ελλάδας από την Ευρωζώνη το 2015, τα οποία επεξεργάστηκαν ακόμη και στενοί της συνεργάτες, όπως ο τότε Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, διαβλέποντας η ίδια μάλλον ότι «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού».

Απαλλαγμένη, ωστόσο, από το ειδικό βάρος του θεσμικού της ρόλου και με το βλέμμα της στραμμένο στην υστεροφημία της, η κ. Μέρκελ αιφνιδίασε προ ημερών τόσο το ευρωπαϊκό, όσο και το γερμανικό ακροατήριο, σε εκδήλωση με τη νιγηριανή συγγραφέα Τσιμαμάντα Νγκόζι Αντίτσι, αποτιμώντας ως τη «δυσκολότερη» στιγμή της 16ετούς πορείας της «όταν ζήτησα τόσο πολλά από τους πολίτες στην Ελλάδα», αφού άφησε για πρώτη φορά να διαφανεί το ηθικό φορτίο στη λήψη των οποίων αποφάσεών της, γύρω από την ελληνική κρίση.

«Πυροσβέστης» εντάσεων

Ο διαμεσολαβητικός, αυτός, ρόλος της Γερμανίδας Καγκελάριου αποτελεί και ένα από τα κύρια ζητούμενα της σημερινής της επίσκεψης στην Αθήνα, με φόντο τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, τις περιφερειακές εξελίξεις κυρίως στη Συρία και τη Λιβύη, αλλά και τη διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών και βέβαια την αποκλιμάκωση της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με φόντο το Αιγαίο.

Τον πήχη της επίσκεψης της Γερμανίδας Καγκελάριου στην Αθήνα έθεσε ψηλά το ίδιο το Βερολίνο, καθώς γνωστοποίησε ότι «προσβλέπει στις συναντήσεις» που θα έχει στην ελληνική πρωτεύουσα η κ. Μέρκελ με την ελληνική πολιτειακή και πολιτική ηγεσία, σύμφωνα με τον Εκπρόσωπό της, Στέφεν Ζάιμπερτ.

Ενόψει της άφιξης της κ. Μέρκελ στην Αθήνα, ο κ. Ζάιμπερτ τόνισε πως «πεποίθησή μας είναι -και με βάση αυτήν ενεργούσε πάντα η ομοσπονδιακή κυβέρνηση- ότι οι σχέσεις γειτονίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι σημαντικές και προς το συμφέρον όχι μόνο αυτών των δύο χωρών, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Για αυτό χαιρετίζουμε και στηρίζουμε το γεγονός ότι Ελλάδα και Τουρκία έχουν επανεκκινήσει τις συνομιλίες, ότι διεξάγουν διμερείς διερευνητικές συνομιλίες, προκειμένου να βρουν λύσεις στα δύσκολα ανοιχτά ζητήματα μεταξύ τους». Ο ίδιος υπογράμμισε ακόμη πως «είναι σαφές ότι λύσεις μπορούν να βρεθούν μόνο με συνομιλίες, διάλογο και σε πνεύμα αμοιβαίου σεβασμού».

Το ίδιο πνεύμα μετέφερε πρόσφατα η Γερμανίδα Καγκελάριος και προς την Τουρκία, καθώς επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη στις 16 Οκτωβρίου. Διατηρώντας μια σχέση αμοιβαίας κατανόησης όλα αυτά τα χρόνια με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τόσο βαθιάς που ουδέποτε ελήφθησαν ουσιαστικές κυρώσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατά της Τουρκίας, η κ. Μέρκελ επισήμανε προς τη γειτονική χώρα ότι πρέπει να συνεχιστεί ο διάλογος και οι διερευνητικές επαφές στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αφού εκτίμησε ότι κάποια ζητήματα, όπως το Κυπριακό, είναι δύσκολα και χρειάζονται χρόνο.

Παράλληλα, η Γερμανίδα Καγκελάριος μετέφερε προς τον Τούρκο Πρόεδρο την ανάγκη παραμονής της χώρας του σε στενή συνεργασία με την ΕΕ στο πεδίο του μεταναστευτικού/προσφυγικού, υπενθυμίζοντας ότι η ευρωπαϊκή βοήθεια προς την Άγκυρα ανέρχεται σε 4,5 δισ. ευρώ, παρά τις αιτιάσεις του κ. Ερντογάν ότι η Ελλάδα κρατά «κλειστά» τα σύνορά της.

Προσφυγικό, ελληνοτουρκικά, ευρωπαϊκά και διεθνή ζητήματα στο επίκεντρο των επαφών

Το προσφυγικό, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, ευρωπαϊκά και διεθνή ζητήματα, η κλιματική αλλαγή και η περαιτέρω οικονομική συνεργασία Ελλάδας- Γερμανίας θα αποτελέσουν τον πυρήνα των διμερών επαφών της κ. Μέρκελ αύριο στην ελληνική πρωτεύουσα, καθώς η Γερμανίδα Καγκελάριος θα γίνει στις 10.30 το πρωί, δεκτή από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ενώ αμέσως μετά (στις 10:50) θα μεταβεί στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου θα έχει συνάντηση εργασίας με τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, προχωρώντας ακολούθως σε κοινές δηλώσεις στον Τύπο.

Ο Πρωθυπουργός, άλλωστε, έχει ήδη εκφράσει το σεβασμό του στο πρόσωπο της απερχόμενης Γερμανίδας Καγκελάριου στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής των ηγετών των χωρών- μελών της ΕΕ, υπογραμμίζοντας πως «στην κρίσιμη στιγμή, πήγε κόντρα στις εισηγήσεις των υπουργών της και αποφάσισε να κρατήσει την Ελλάδα στην ΕΕ».

Στο περιθώριό της επίσκεψής της, η Γερμανίδα Καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ θα ανταλλάξει απόψεις με νέους που δραστηριοποιούνται στην Κοινωνία των Πολιτών, ενώ αναμένεται να δειπνήσει σήμερα το βράδυ με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη στην οικία του.

Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι η επίσκεψη της Άνγκελα Μέρκελ, κατόπιν της πρόσκλησης που της απηύθυνε ο πρωθυπουργός κατά τη Σύνοδο Ε.Ε.-Δυτικών Βαλκανίων στη Σλοβενία, είναι μια επίσκεψη υψηλού συμβολισμού, καθώς έχει χαρακτήρα απολογισμού των ελληνογερμανικών σχέσεων, όπως σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τις Βρυξέλλες την προηγούμενη εβδομάδα. Είναι ένας απολογισμός που θα γίνει σε μια άλλη φάση τόσο για την Ευρώπη, όσο και για την Ελλάδα. Η Ελλάδα του 2021 δεν έχει σχέση με την Ελλάδα του 2015 ή του 2010, ενώ και η Ευρώπη του Ταμείου Ανάκαμψης είναι πλέον διαφορετική.

Η επίσκεψη της Άνγκελα Μέρκελ στην Αθήνα σηματοδοτεί μια αλλαγή σελίδας τόσο για τις ισορροπίες εντός Ε.Ε., αλλά και για την Ελλάδα, η οποία πλέον έχει κάνει φυγή προς τα εμπρός. Ταυτόχρονα, έρχεται σε μια συγκυρία που στην Ευρώπη συνυπάρχουν η ενεργειακή και η πανδημική κρίση και αναζητούνται λύσεις.

Στη συνάντηση θα γίνει μια επισκόπηση των διμερών σχέσεων, ενώ αναμένεται να συζητηθούν ζητήματα όπως οι ελληνοτουρκικές και οι ευρωτουρκικές σχέσεις μετά και τις τελευταίες εξελίξεις και τη συνεχιζόμενη τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, το Μεταναστευτικό, η κατάσταση στη Λιβύη, αλλά και οι κινήσεις που έχει κάνει η Ελλάδα στο ενεργειακό με πιο πρόσφατο παράδειγμα την υπογραφή συμφωνίας με την Αίγυπτο για την ηλεκτρική διασύνδεση με Αιγύπτου-Ελλάδας, ζήτημα μαζί με την γεωπολιτική του διάσταση και τη σημασία για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, έθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Στο επίκεντρο των συζητήσεων θα βρεθούν ακόμα οι διμερείς οικονομικές σχέσεις, αλλά και η ευρωπαϊκή συζήτηση για δημοσιονομικούς κανόνες που θα ανταποκρίνονται στις προκλήσεις της συγκυρίας και στη νέα πραγματικότητα που έχει διαμορφώσει η πανδημία.