Στο επίκεντρο του βρετανικού Τύπου βρέθηκε για μια ακόμα φορά η Ελλάδα, αλλά αυτή τη φορά, ο λόγος δεν ήταν η οικονομική κρίση, αλλά ο συνωστισμός στα νεκροταφεία.
Το βρετανικό δίκτυο BBC ακολούθησε τον Γεώργιο Βλάση στο μακάβριο ταξίδι του από την Αθήνα στην Κέρκυρα κουβαλώντας τα κόκαλα του πατέρα του, Αλέξανδρου, με σκοπό να τα θάψει στον τόπο καταγωγής τους.
Οπως ανέφερε ο ίδιος στο BBC, εξ αιτίας του συνωστισμού που παρατηρείται στα κοιμητήρια της αθηναϊκής πρωτεύουσας, όταν κριθεί απαραίτητο, από τις κατά τόπους δημοτικές αρχές, ο δήμος προχωρά σε εκταφή των οστών των νεκρών υπάρχει δεν υπάρχει η συγκατάθεση της οικογένειας, προκειμένου να θαφτούν οι καινούριοι… νεκροί.
Ο Αλέξανδρος Βλάσης είχε θαφτεί στο Κοιμητήριο του Ζωγράφου. «Επρεπε να εξηγήσω στο προσωπικό του αεροδρομίου τι θα έβλεπαν μέσα στο κουτί» αναφέρει στο βρετανικό δίκτυο ο Γεώργιος Βλάσης ο οποίος τελικά, κατάφερε και έθαψε σε έναν ιδιωτικό τάφο στο χωριό του τα κόκαλα του πατέρα του, βρίσκοντάς του έτσι έναν μόνιμο τόπο χλοερό.
Η μίσθωση τάφων είναι μια κοινή πρακτική στην Ευρώπη, αλλά η ελληνική προσέγγιση είναι κάτι το μοναδικό
Οπως σχολιάζει η Βρετανή δημοσιογράφος Κλαιρ Μπρέναν, «η ιστορία του κ. Βλάση δεν είναι ασυνήθιστη στην Ελλάδα. Η ταφή στα αστικά κέντρα της χώρας εδώ και χρόνια έχει μετατραπεί σε ένα προσωρινό μέτρο. Η έλλειψη γης σημαίνει ότι τα νεκροταφεία στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη είναι υπερπλήρη».
Την ίδια ώρα, «στην Ελλάδα δεν υπάρχουν κρεματόρια, έτσι ο τάφος πρέπει να ανακυκλώνεται. Οι αρχές νοικιάζουν “οικόπεδα” (σ.σ. τάφους) και η τυπική διάρκεια της μίσθωσης είναι τα τρία χρόνια».
«Οταν περάσει αυτό το διάστημα» πληροφορεί τους Βρετανούς η Μπρέναν, «οι οικογένειες καλούνται στο κοιμητήριο για να είναι παρούσες στην εκταφή της σορούς από το έδαφος».
Στον πίνακα του BBC αναφέρεται πως το 98% των Ελλήνων δηλώνουν πως είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι, το κόστος ενός μόνιμου οικογενειακού τάφου μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 100.000 ευρώ, την ώρα που η αποτέφρωση νομιμοποιήθηκε το 2006, ενώ το 2014, η νομοθεσία επεκτάθηκε και τροποποιήθηκε
«Αν και η ενοικίαση τάφων δεν είναι κάτι ασυνήθιστο στην Ευρώπη, η προσέγγιση της Ελλάδας είναι κάτι το μοναδικό» σχολιάζει η Βρετανή δημοσιογράφος η οποία επικρίνει τη χώρα για την πρακτική της και συμπληρώνει: «Οι συγγενείς μπορούν να πληρώσουν για να τοποθετήσουν τα κόκαλα σε μια κοινόχρηστη αποθήκη, γνωστή ως οστεοφυλάκιο. Αλλοι επιλέγουν να τα πάρουν σε ένα περιφερειακό νεκροταφείο για να τα ξαναθάψουν, όπου συνήθως υπάρχει περισσότερος χώρος». Τέλος, «αν κανένα μέλος από την οικογένεια δεν είναι παρόν στην εκταφή, τα οστά ξεθάβονται, κατόπιν διαλύονται μέσα σε ένα κοκτέιλ χημικών και τα υπολείμματά τους τοποθετούνται σε ένα κοινό τάφο».
Τα κόκαλα των νεκρών τοποθετούνται όλα μαζί σε ένα κοινό τάφο
Ο Γεώργιος Βλάσης έστειλε έναν γνωστό του για να παρακολουθήσει τη διαδικασία αντί για εκείνον και «αυτό που εξελίχθηκε ήταν μια εμπειρία οικεία σε πολλούς Ελληνες» επισημαίνει η Μπρέναν. «Η σορός δεν είχε αποσυντεθεί πλήρως. Μπορείτε να το φανταστείτε; Ηταν κάτι που μας αναστάτωσε πολύ» δηλώνει ο κ. Βλάσης στο BBC και προσθέτει: «Ετσι, είπαν ότι θα τον έθαβαν ξανά σε ένα λεπτό στρώμα χώματος. Οταν επέστρεψα έπειτα από κάποιους μήνες, η σορός είχε αποσυντεθεί. Κατόπιν, έβαλαν τα κόκαλα σε ένα πλαστικό κουτί. Ο πατέρας μου μέσα σε ένα κουτί…».
Ο Αλέξανδρος Βλάσης
Ο κ. Βλάσης δηλώνει ότι ο πατέρας του προτιμούσε να αποτεφρωθεί και οι στάχτες του ήθελε να σκορπιστούν στη θάλασσα. Ωστόσο, «η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην ΕΕ χωρίς κρεματόρια» σχολιάζει η Βρετανή δημοσιογράφος, τονίζοντας πως «αν και η αποτέφρωση εντάχθηκε στη νομοθεσία από το 2006, οι προσπάθειες να κατασκευαστούν κρεματόρια βάλτωσαν εξ αιτίας της άρνησης των τοπικών δήμων και της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας».
Η Εκκλησία και οι Δήμοι εμποδίζουν τη δημιουργία κρεματόριων στην Ελλάδα
Η Μπρέναν εξηγεί πως «η Εκκλησία βλέπει την αποτέφρωση ως μια παραβίαση του ανθρώπινου σώματος και απαγορεύει στους πιστούς της να εξαλείψουν τα σώματά τους κάνοντάς τα στάχτη. Αυτό σημαίνει ότι όσοι έχουν βαπτιστεί Ορθόδοξοι πρέπει να αποκλίνουν από τις διδαχές της και να ταξιδέψουν στο εξωτερικό για να αποτεφρώσουν τους αγαπημένους τους».
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Αντώνη Αλακιώτη ο οποίος έχει ιδρύσει την Επιτροπή για Αποτέφρωση στην Ελλάδα, αφότου ο ίδιος στην τρυφερή ηλικία των 14 ετών, αναγκάστηκε να είναι μάρτυρας στην εκταφή του πατέρα του. Ετσι, από τότε, ηγείται μιας εκστρατείας ενάντια στις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς που επιβάλει η χώρα.
Τα οστεοφυλάκια
«Για έναν νέο άνθρωπο το να χάσεις τον πατέρα σου και μετά να πρέπει να περάσεις και αυτό, είναι μια πολύ κακή εμπειρία» τονίζει στο βρετανικό δίκτυο ο κ. Αλακιώτης ο οποίος επισημαίνει: «Τώρα είμαι 60, αλλά ακόμα υπάρχει πολύς δρόμος για να γίνει».
Ο κ. Αλακιώτης πιστεύει ότι η αποτέφρωση όχι απλά θα δώσει λύσει στον συνωστισμό που παρατηρείται στα νεκροταφεία, αλλά επίσης θα μειώσει και την οικονομική πίεση στις οικογένειες. «Θα είναι μια φθηνότερη επιλογή για τον κόσμο. Το να πληρώνεις για έναν τάφο για τρία χρόνια κοστίζει περίπου 2.500 με 3.000 ευρώ. Η αποτέφρωση θα κοστίζει τα μισά».
Η αποτέφρωση θα κοστίζει τα μισά λεφτά από την ταφή
Στο ρεπορτάζ του, το BBC ζήτησε και από την Εκκλησία ένα σχόλιο, αλλά όπως αναφέρει η Μπρέναν, δεν δόθηκε καμία απάντηση.
Πάντως, το δίκτυο παραθέτει και την άποψη του Δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη ο οποίος είναι από τους θετικούς στο να υπάρξει μια εναλλακτική στη «δυσάρεστη και απάνθρωπη» πρακτική της ενοικίασης. Πέρυσι, κατάφερε να κάνει τον υπουργό Περιβάλλοντος να άρει τους περιορισμούς στη νομοθεσία για το πού μπορούν να κατασκευαστούν κρεματόρια.
«Η νέα εκδοχή του νόμου δίνει στα κρεματόρια τη δυνατότητα να χτιστούν έξω από τα νεκροταφεία, ανοίγοντας έτσι τον νόμο για τη δημιουργία τους. Ψάχνουμε για έναν χώρο που να ταιριάζει και φυσικά και για τρόπους χρηματοδότησης του όλου προγράμματος» δηλώνει ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης στο BBC.
Ωστόσο, το βρετανικό δίκτυο δεν παραλείπει να επισημάνει ότι η Ιερά Σύνοδος καταδίκασε αυτή την αλλαγή στη νομοθεσία ως μια προσπάθεια «να αφαιρεθεί η πίστη από οποιαδήποτε πτυχή της ζωής». Οι ιερείς έχουν λάβει σαφείς οδηγίες να μην τελούν νεκρώσιμες ακολουθίες για όποιον έχει επιλέξει να αποτεφρωθεί.
Μέχρι το 2016, η Θεσσαλονίκη θα έχει το δικό της κρεματόριο
Πάντως, ο κ. Μπουτάρης δηλώνει στο δίκτυο αποφασισμένος να προχωρήσει και πως η Θεσσαλονίκη θα έχει το δικό της κρεματόριο έτοιμο προς λειτουργία μέχρι το 2016.
Μάλιστα, το BBC επισημαίνει ότι ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης έχασε πριν από λίγους μήνες τη μητέρα του και αποφάσισε να την αποτεφρώσει στο εξωτερικό. Ο ίδιος βλέπει την κατασκευή του κρεματορίου τόσο ως ένα θέμα δημοκρατίας όσο και ως ένα θέμα πρακτικότητας. «Αυτό που διακυβεύεται είναι η ελευθερία του να μπορείς να διαθέσεις το σώμα σου όπως θέλεις. (Είναι) μια επιλογή, μια ελευθερία, παρόμοια με εκείνη της δωρεάς των οργάνων σου» δηλώνει.
