«Αν χρεοκοπούσε η χώρα, θα το μαθαίναμε… από την Ουάσιγκτον» ήταν το σχόλιο “ψύχραιμου” και (μονίμως) γελαστού υπουργού της κυβέρνησης, ως αντίδραση στις ερωτήσεις δημοσιογράφων για το αν ισχύει ή όχι πως η Αθήνα ζήτησε να μην πληρώσει σήμερα τη δόση του ΔΝΤ.
Χωρίς να υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση από την Αθήνα για τις προθέσεις της, η κυβέρνηση άφηνε επιμελώς να ξημερώσει σήμερα στη χώρα μία «περίεργη» ημέρα κατά την οποία, παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις του τελευταίου δεκαημέρου, θα γινόταν τελικώς γνωστό πως η Ελλάδα δεν πλήρωσε την δόση των οφειλών της στο ΔΝΤ.
«Θύμα» της ασάφειας των προθέσεών της κυβέρνησης έπεσε και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ που, γύρω στις 5 μμ ώρα Ελλάδος έλεγε στην Ουάσιγκτον πως «από τις δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού δεν διαφαίνεται να υπάρχει στο τραπέζι αίτημα συγχώνευσης των δόσεων» του Ιουνίου αλλά, γύρω στις 6 μμ οι Έλληνες δημοσιογράφοι μάθαιναν πως αίτημα υπάρχει, κάτι που επιβεβαιώθηκε τελικώς στις 8 μμ, επισήμως από τον εκπρόσωπο του Ταμείου.
Κρύβονταν από τις 5 μέχρι τις 8
Με τη λύση που επελέγη, να ζητηθεί μέσω της Τραπέζης της Ελλάδος η αναβολή και συγχώνευση όλων των δόσεων (5/7, 12/7. 16/7, 19/7) ύψους 1,5 δισ. ευρώ για το τέλος Ιουνίου, εξασφαλίσθηκε από χθες ήδη η ηρεμία στις αγορές.
Φλερτάροντας όμως μέχρι την τελευταία στιγμή με τη χρεοκοπία, η κυβέρνηση άφηνε περιθώρια για να εκτυλιχθούν επικίνδυνες καταστάσεις στις τράπεζες αλλά και διεθνώς για τη χώρα –και για μόλις 300 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο της ασάφειας των προθέσεών της κυβέρνησης, η Ελλάδα θα γινόταν σήμερα πριν κανείς το καταλάβει, μία από τις ελάχιστες χώρες (όπως το Σουδάν και η Ζιμπάμπουε) που καθυστέρησε πληρωμές στο ΔΝΤ.
Στο παρασκήνιο πάντως, καθ’ όλο το κρίσιμο διάστημα από τις 5 μέχρι τις 8 το βράδυ, κανένα στέλεχος της κυβέρνησης ή του οικονομικού επιτελείου (ούτε οι συνεργάτες τους) δεν έδινε «σημεία ζωής» στις επίμονες προσπάθειες των δημοσιογράφων να βρουν τι θα γίνει τελικώς με τη δόση των 300 εκατ. ευρώ. Τα τηλέφωνα δεν απαντούσαν ή ήταν κλειστά, άλλοι γιατί ήταν «σε σύσκεψη», και άλλοι γιατί ήξεραν και δεν ήθελαν να μιλήσουν.
Επί της ουσίας, αν δεν είχε υπήρχε η καθησυχαστική διαβεβαίωση από την Τράπεζα της Ελλάδος ότι υπάρχει συνεννόηση μη πληρωμής της δόσης σήμερα, οι σειρήνες της χρεοκοπίας θα είχαν ηχήσει σήμερα, προκαλώντας ίσως και έκρυθμες καταστάσεις στις τράπεζες.
Προφανώς μια τέτοια κατάσταση θα είχε κατά νου ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας όταν, προ μίας εβδομάδος, προετοίμαζε την κοινή γνώμη και προεξοφλούσε πως θα υπάρξει «σκηνικό ψευδούς κινδύνου» από τις «Κασσάνδρες» των δανειστών.
Η κυβέρνηση φάνηκε όμως να επιδιώκει να συντηρεί μία ασαφή εικόνα για κατάσταση πιθανής χρεωκοπίας ή μη.
Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα πως, λίγο πριν τα μεσάνυχτα, κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης που ερωτήθη από δημοσιογράφους έλεγε (με ένα χαμόγελο όλο νόημα) πως «ποτέ δεν ζήτησε το υπουργείο Οικονομικών την αναβολή των πληρωμών, ούτε καν προφορικά»!
Νέο … «θαύμα»
Ήθελε να διαψεύσει έτσι προφανώς –αλλά όχι επίσημα και γραπτώς- πως η κυβέρνηση ζήτησε την αναβολή, σαν να μην την ενδιέφερε καν τι θα συμβεί ή … να προέκυψε αυτή αυτόματα, με πρωτοβουλία άλλων!
Παρότι «τα θαύματα διαρκούν 40 μέρες», θεωρείται απίθανο μετά τα «ξεχασμένα χρήματα» που βρέθηκαν στην ΤτΕ στις 12 Μαΐου για να πληρωθεί το ΔΝΤ, να αναβίωσε ξαφνικά από μόνη της χτες μία …ξεχασμένη πρόβλεψη του κανονισμού του ΔΝΤ (που χρονολογείται από την δεκαετία του 1970) για να ζητηθεί παράταση και των τεσσάρων δόσεων του Ιουνίου στο τέλος του μηνός.
Η απροθυμία της κυβέρνησης να ενημερώσει ή να παραδεχτεί αν δόθηκε εντολή από την ίδια, επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών. Ανάμεσα στα σενάρια για τα πιθανά ενδεχόμενα που μπορεί να ισχύουν θα ήταν:
1. Να κρύβει (για λόγους τακτικής) η κυβέρνηση πως η ίδια ζήτησε την αναβολή, για να μη φανεί πως «τρέχει» πίσω από τους Θεσμούς για να αποφύγει χρεοκοπία ή, αντιθέτως, για να τους …εκνευρίσει, παίζοντας το «παιχνίδι του καλού και του κακού» με τους δανειστές (με την ΤτΕ στο πρωταγωνιστικό ρόλο και την κυβέρνηση στο ρόλο του «σκληρού»).
2. Όντως να μην το ζήτησε επισήμως η κυβέρνηση και να έδωσαν λύση οι δανειστές γιατί φοβούνται μη πληγεί το κύρος του ΔΝΤ (κάτι όμως που δεν συνάδει με την άγνοια της κυρίας Λαγκάρντ, μία ώρα πριν γίνει γνωστό το ελληνικό αίτημα).
3. Να έγιναν όλα … αυτόματα (όπως στις 12 Μαΐου) είτε από τους δανειστές, είτε από την Τράπεζα της Ελλάδος, χωρίς παρέμβαση της κυβέρνησης, για να μη διασαλευτεί η ομαλότητα και για να αποφευχθούν τετελεσμένα που θα επιβάρυναν το κλίμα στη χώρα και διεθνώς, όσο τουλάχιστον η Ελλάδα κρατιέται ακόμα «ζωντανή» στις διαπραγματεύσεις. Κάτι όμως που, για λόγους προπαγάνδας, ίσως και να επιζητούσε η Αθήνα, για να μπορέσει να εξακοντίσει βέλη περί υπονόμευσης κλπ των προσπαθειών της από τους ξένους δανειστές.
Μάλιστα και η ανακοίνωση του ΔΝΤ το βράδυ της Πέμπτης μιλούσε γενικώς για «αίτημα των ελληνικών Αρχών» (κάτι που συνηθίζεται βέβαια) και όχι ρητώς «της ελληνικής κυβέρνησης». Αν και θα ήταν αυτονόητο πως υπονοεί πως προηγήθηκε αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, ποτέ μέχρι αργά χθες βράδυ το υπουργείο Οικονομικών ή το Μέγαρο Μαξίμου δεν επισημοποίησαν πως ζήτησαν από την Τράπεζα της Ελλάδος να προβεί στην υποβολή αιτήματος προς το ΔΝΤ –αλλά και απέφυγαν και να διαψεύσουν.
