Σαράντα μέρες μετά την υπογραφή του τρίτου Μνημονίου (και μία εβδομάδα μετά τις εκλογές) , η κυβέρνηση ανακοίνωσε και επισήμως την αύξηση κατά 50% στον ΦΠΑ σε έξι νησιά του Αιγαίου.
Από 1.10.2015 οι κάτοικοι στα νησιά Ρόδος, Σαντορίνη, Μύκονος, Νάξος, Πάρος και Σκιάθος δεν θα πληρώνουν πλέον ΦΠΑ 4%, 9% και 16% αλλά θα ισχύουν οι συντελεστές 6%, 13% και 23% που ισχύουν στην υπόλοιπη χώρα.
Στους απεσταλμένους των θεσμών που καταφτάνουν κατά κύματα πλέον ξανά στη χώρα μας, για την αξιολόγηση που ξεκινά άμεσα τις επόμενες μέρες, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θα επιδείξει στους δανειστές ότι έπραξε αυτό που αρνούνταν ή δεν τολμούσαν να κάνουν οι προκάτοχοί της, να καταργήσει δηλαδή τον μειωμένο ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου. Μένει να φανεί αν οι δανειστές θα μείνουν ικανοποιημένοι από το γεγονός ότι το ¼ των κατοίκων των νησιών του Αιγαίου (περίπου 180.000 νησιώτες) θα πληρώνουν πλέον ολόκληρο ΦΠΑ ή θα απαιτήσουν να περιληφθούν και άλλοι που η κυβέρνηση τους εξαίρεσε από το πρώτο κύμα αυξήσεων στους φόρους κατανάλωσης.
Για …εσωτερική κατανάλωση πάντως, η κυβέρνηση ανακοίνωσε και δύο “φιλολαϊκά” μέτρα:
– οι αυξήσεις των συντελεστών ΦΠΑ θα επαναξεταστούν το 2016 (με σκοπό να μειωθούν όπως υπονοεί) με την προϋπόθεση ότι τα έσοδα από την φοροδιαφυγή, θα είναι μεγαλύτερα από τα προϋπολογισθέντα. Προς το παρόν πάντως, η κυβέρνηση παρέδωσε … στον εαυτό της υστέρηση εσόδων 4 δισ. ευρώ στο οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2015. Και, όπως είναι λογικό και αναμενόμενο, η κυβέρνηση υπόσχεται στην ανακοίνωσή της πως οι έλεγχοι για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής θα ξεκινήσουν …από τα ίδια τα νησιά αυτά, κατά την τουριστική περίοδο.
– θα θεσπιστούν «κατάλληλα και στοχευμένα μέτρα, για την αποζημίωση των κατοίκων εκείνων που έχουν περισσότερη ανάγκη. Στις αλλαγές που θα γίνουν το επόμενο διάστημα στην φορολογία εισοδήματος, θα υπάρξουν τέτοια μέτρα». Ουσιαστικά η κυβέρνηση προαναγγέλλει ελαφρύνσεις για λίγους από τους άμεσους φόρους εισοδήματος του χρόνου, που θα υποκαταστήσουν τους αυξημένους φόρους κατανάλωσης που θα έχουν πληρώσει ήδη ως τότε οι κάτοικο των νησιών. Και πάλι όμως, όλα αυτά υπό την προϋπόθεση να αποδώσουν οι φοροέλεγχοι κατά την τουριστική περίοδο, τα έσοδα των οποίων «θα επιτρέψουν πρωτοβουλίες και δράσεις που θα ανακουφίσουν πολίτες και επιχειρήσεις» όπως τονίζεται στην ανακοίνωση.
Η κυβέρνηση, συνεπής στα όσα υπέγραψε στη συμφωνία με τους δανειστές, προαναγγέλει ήδη ότι επτά μήνες αργότερα, την 1/6/2016, θα μπει στον πλήρη ΦΠΑ και η πλειοψηφία των άλλων νησιών του Αιγαίου ενώ τελευταία θα μπουν την 1/1/2017 τα απομακρυσμένα νησιά.
Την ίδια στιγμή όμως που η κυβέρνηση φαίνεται να κρατάει δυνάμεις για να κάνει αντίσταση σε άλλα μέτρα του μνημονίου, δίνοντας «γη και ύδωρ» στους δανειστές όσον αφορά στον ΦΠΑ στα νησιά και στην εκπαίδευση, τα στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού δείχνουν ότι τα περιθώρια (επανα-) διαπραγμάτευσης των συμφωνηθέντων με βάση «ισοδύναμα» μέτρα ή αν εμφανιστεί εκ θαύματος κάποια «θετική υπέρβαση» στόχων, τελικά μάλλον εξανεμίζονται:
– η υστέρηση στα έσοδα είναι μη αναστρέψιμη για φέτος τουλάχιστον («τρύπα» 1,3 δισ. ευρώ στους έμμεσους φόρους κατανάλωσης που ανοίγει και άλλο όσο πλησιάζει η ώρα να εισπραχθούν οι απανωτές «λυπητερές» και η αγορά στερεύει υπό την πίεση των capital controls) ενώ
– οι ανελαστικές δαπάνες κρατικών φορέων τείνουν να ξεφύγουν αφού πχ τα μεγάλα ασφαλιστικά ταμεία έχουν δαπανήσει τα 3/4 των κονδυλίων που δικαιούνται πριν συμπληρωθούν τα 2/3 της χρονιάς και πιθανότατα να χρειαστούν εκτάκτως «μετάγγιση» κονδυλίων.
Τα στοιχεία αυτά αναζητεί η Τρόικα για να δει αν θα απατήσει και επιπρόσθετα νέα μέτρα για να κλείσουν οι «τρύπες» του 2015 ή αν θα μεταφέρει όλα τα μέτρα στο 2016.
Η κυβέρνηση πάντως, και μία εβδομάδα μετά τον σχηματισμό της, επιμένει ότι κανείς «μη έχων» (εννοώντας τα εισοδήματα έως 12.000 ευρώ το χρόνο) δεν θα πληρώσει ξανά άλλη φορά επιπλέον φόρους, παρά μόνον ελαφρύνσεις μπορεί να δει σε σχέση με όσα έχουν ήδη επιβληθεί -έστω και αν δεν έχει ακόμη έρθει η ώρα τους για να πληρωθούν.
Στο πνεύμα αυτό, το υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε και νέα ανακοίνωση χθες για να καθησυχάσει τους πολίτες και να επιτεθεί και σε «μέρος των ΜΜΕ» για τις αποκαλύψεις τους για την επερχόμενη φοροκαταιγίδα, ενημερώνοντας την κοινή γνώμη που ανησυχεί ότι:
– παρουσιάζονται σαν νέοι φόροι και φόρους που προϋπήρχαν.
– τα περισσότερα φορολογικά μέτρα είναι ίδια με εκείνα του περσινού έτους
– θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια με στόχο την ελάφρυνση συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων προχωρώντας στην αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος, στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στην πάταξη της φοροδιαφυγής.
