Η δεύτερη συνάντηση των υπουργών οικονομικών της Ευρωζώνης δεν κράτησε πολλή ώρα. Μετά από λίγη ώρα, εξήγησε η ελληνική κυβέρνηση, πως οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν. Λόγω αυτού στενεύουν τα χρονικά περιθώρια και μια έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, το Grexit, φαίνεται όλο και πιο πιθανή. Για τη Γερμανία, παραμένουν ακόμα 90 δισ. ευρώ στο παιχνίδι. Με αυτή την εισαγωγή, η ιστοσελίδα της γερμανικής εφημερίδας Die Welt επιχειρεί να αποτυπώσει τα όσα συμβαίνουν στις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ελλάδας και των Ευρωπαίων πιστωτών, χαρακτηρίζοντας την όλη υπόθεση, ως πόκερ, το οποίο αποπειράται να αναλύσει, με φόντο την πιθανή μετάβαση της ελληνικής οικονομίας από το ευρώ στη δραχμή
Ποια είναι η κατάσταση τώρα;
Ακόμα και μετά την αποτυχία του δεύτερου Eurogroup, η κατάσταση δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως τελική παύση των συνομιλιών. Γι’ αυτό το λόγο και οι δυο πλευρές τονίζουν συνεχώς τη διάθεσή τους και την ετοιμότητά τους για να γίνουν συμβιβασμοί. Ο υπουργός οικονομικών της Ελλάδας, Γιάνης Βαρουφάκης είπε πως θα πρέπει να επιτευχθεί μια συμφωνία μέσα στις επόμενες 48 ώρες. Γι’ αυτό θέλει η Αθήνα, να βρει τους Ευρωπαίους εταίρους της στο μέσο της διαδρομής. Πρέπει να γίνει ό,τι είναι αναγκαίο, ώστε να επιτευχθεί μια συμφωνία. Αυτό, επεσήμανε ο επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, «δίνει χώρο για να γίνει παιχνίδι».
Οι «Δότριες-Χώρες», όπως αποκαλούνται από τη γερμανική σελίδα, οι χώρες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα δανεισμού της Ελλάδας, έχουν προτρέψει την ελληνική κυβέρνηση, να δεχτεί τη συνέχιση του υπάρχοντος προγράμματος βοήθειας, το οποίο έχει προταθεί να επιμηκυνθεί για επιπλέον έξι μήνες.
Αλλά αυτό, υποστηρίζει η Welt είναι τεχνητό συμπλήρωμα, καθώς το πραγματικό πρόγραμμα τελειώνει με το πέρας του Φεβρουαρίου. Αυτό σημαίνει: Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, δεν υπάρχουν άλλες πληρωμές από τις Βρυξέλλες. Αλλά ακόμα και τότε δεν είναι αργά για την εξεύρεση λύσης. Μέχρι το τέλος Μαρτίου, σύμφωνα με εκτιμήσεις, απειλεί η ελληνική κυβέρνηση πως θα τελειώσουν τα λεφτά. Πριν από αυτό όμως, συναντώνται στις 9 Μαρτίου, άλλη μια φορά οι Ευρωπαίοι υπουργοί οικονομικών, καθώς και οι πρωθυπουργοί και πρόεδροι των ευρωπαϊκών εταίρων στις 19 του ίδιου μήνα. Έτσι προσφέρονται αρκετές περιπτώσεις ώστε να υπάρξει συμφωνία, σε περίπτωση αμφιβολιών.
«Το ρίσκο ενός Grexit ανέβηκε στο 50%», λέει ο Jörg Kramer, επικεφαλής οικονομολόγος στην Commerzbank, μετά την πρόσφατη αποτυχία των διαπραγματεύσεων. «Παρελθούσης της προθεσμίας της Παρασκευής, η ΕΚΤ, μπορεί να σταματήσει τη χορήγηση έκτακτων δανείων προς τις ελληνικές τράπεζες, βάσει του οποίου, η Ελλάδα θα πάψει να αποτελεί de facto μέλος της Νομισματικής Ένωσης».
Ποιος είναι ο ρόλος της ΕΚΤ;
Η ΕΚΤ κατέχει ρόλο-κλειδί στην όλη υπόθεση. Από αυτήν εξαρτάται, αν οι τράπεζες θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τεκμήρια. Στις αρχές Φεβρουαρίου, η ΕΚΤ, είχε αποφασίσει να μη δέχεται ελληνικά κυβερνητικά ομόλογα ως καταθέσεις για οικονομικές συναλλαγές. Γι’ αυτό και πλέον η χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών γίνεται μέσω του ELA.
Μολονότι λαμβάνει, αυτή την έκτακτη μορφή βοήθειας η ΤτΕ, πρέπει να συνεχίσει μέσα στην αμφιβολία για πιθανές απώλειες, μιας και οι «ενέσεις» προς την ελληνική οικονομία πρέπει να εγκρίνονται κάθε δυο εβδομάδες από την ΕΚΤ. Και από τη στιγμή (αν υπάρξει), που η ΕΚΤ θα κρίνει πως οι ελληνικές τράπεζες δεν πληρούν τα κριτήρια γι’ αυτή τη βοήθεια, έχει τη δυνατότητα να κλείσει το συρτάρι.
Πόσα χρήματα χρειάζονται οι ελληνικές τράπεζες;
Η απειλή ενός Grexit έχει αναγκάσει τους Έλληνες να τραβήξουν από τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, περί τα 20 δις ευρώ, ώστε να προστατευτούν. Συνεπώς οι τράπεζες θα πρέπει να βρουν από αλλού αυτά τα χρήματα. Όμως η διατραπεζική αγορά είναι στεγνή. Σύμφωνα με υπολογισμούς της τράπεζας Μέριλ Λιντς, οι οικονομικές ανάγκες των χρηματοοικονομικών ινστιτούτων ανέρχονται σε 59 δις ευρώ, τα οποία πρέπει και αυτά να καλυφθούν από τα έκτακτα δάνεια της ευρωζώνης.
Πόσα χρήματα χρειάζεται η ελληνική κυβέρνηση;
Για να αποφύγει τη χρεοκοπία, η Ελλάδα πρέπει να συγκεντρώσει 21 δις ευρώ φέτος. Αυτά θα έρχονταν τις ερχόμενες εβδομάδες, από τη λήξη δανείων του ΔΝΤ και της ΕΚΤ, καθώς και από πληρωμές τόκων από τρέχουσες υποχρεώσεις. Με την εκλογή του Αλέξη Τσίπρα, η κατάσταση χειροτέρευσε. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στις γενναιόδωρες προεκλογικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ. Πολλοί Έλληνες, πιστεύοντας πως ο Τσίπρας θα καταργήσει κάποιους φόρους, αμέλησαν τις πληρωμές προς το αθηναϊκό θησαυροφυλάκιο.
Μέχρι το τέλος του Μαρτίου, υπάρχουν οφειλές προς το ΔΝΤ, ύψους 2,8 δισεκατομμυρίων ευρώ. Επίσης, άλλα 800 εκατομμύρια, πρέπει να πληρωθούν σε επενδυτές του ιδιωτικού τομέα, την ΕΚΤ και τους Ευρωπαίους ομολόγους.
Πρέπει να κλείσετε διακοπές στην Ελλάδα από τώρα;
Από τη στιγμή που θα αποτύχουν οι συνομιλίες και η Ελλάδα θα βρεθεί εκτός ευρώ, είναι σίγουρο πως θα υπάρξει σημαντική μείωση στις τιμές. Κι αυτό λόγω του ότι, η δραχμή, θα υποτιμηθεί στα σίγουρα. Γι’ αυτό το λόγο κάποιοι θα δοκιμάσουν να επωφεληθούν, χαμηλώνοντας τις τωρινές τιμές, αποσκοπώντας στο πιθανό μεγάλο κέρδος, αν η Ελλάδα βγει από το ευρώ. Οι τιμές των ξενοδοχείων θα μειωθούν σημαντικά λόγω του ότι οι συναλλαγές θα πρέπει να γίνονται στο νέο νόμισμα, όμως τα αεροπορικά εισιτήρια θα παραμείνουν τα ίδια, επειδή οι συναλλαγές των αεροπορικών εταιριών γίνονται σε ευρώ ή δολάρια. Συνεπώς, η Welt προτρέπει όσους σχεδιάζουν διακοπές στην Ελλάδα, να περιμένουν μέχρι τις αρχές Μαρτίου, όταν θα παρθούν οι πρώτες αποφάσεις.
Πρέπει κανείς να αγοράσει ελληνικές μετοχές;
Από τις αρχές του Σεπτέμβρη, το χρηματιστήριο της Αθήνας, έχασε περίπου το ένα τρίτο της αξίας του. Κυρίως οι τραπεζικές μετοχές σημείωσαν πτώση, εξαιτίας του γεγονότος πως βρίσκονταν στα όρια της χρεοκοπίας. Από την εκλογή της νέας κυβέρνησης, υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις του δείκτη, πηγαίνοντας πότε 10 μονάδες πάνω και πότε αντίστοιχα κάτω. Αν τελικά η Ελλάδα παραμείνει στο ευρώ, υπάρχει πιθανότητα ν σημειωθεί ένα μικρό ράλι, ενώ οι τράπεζες θα αυξηθούν σημαντικά. Τώρα αν κάποιος επιθυμεί να κάνει εικασίες πάνω σ’αυτό, δεν υπάρχει σίγουρος δρόμος για το αν θα βγει κερδισμένος ή χαμένος.
Πόσα χρήματα θα κοστίσει ένα Grexit, στο μέσο Γερμανό φορολογούμενο;
Η βρετανική τράπεζα Barclays υπολογίζει πως η Γερμανία έχει δανείσει στην Ελλάδα, ποικιλοτρόπως, 92 δις ευρώ, τα οποία και θα πρέπει να διαγράψει σε περίπτωση Grexit. Αυτό αντιστοιχεί σε 1150 ευρώ σε κάθε Γερμανό φορολογούμενο πολίτη.
Υπάρχει προϊστορία εξόδου από νομισματική ένωση;
Το «διαζύγιο» από μια νομισματική ένωση δεν είναι κάτι καινούργιο. Υπάρχουν 69 περιπτώσεις, παρόμοιες, από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Συνήθως, ήταν επακόλουθο, της λήξης μιας αυτοκρατορίας, όπως η Βρετανική τη δεκαετία του ’40 ή η Σοβιετική Ένωση τη δεκαετία του ’90.
Ο παραλληλισμός με την κατάρρευση της νομισματικής ένωσης της Λ. Αμερικής τη δεκαετία του ’20 δεν έχει βάση, καθώς τότε δεν τυπώθηκε νέο νόμισμα, ούτε ο απλός διαχωρισμός νομισμάτων μεταξύ Τσεχίας και Σλοβακίας το 1993.
Η Ελλάδα απλούστατα δεν έχει άλλο τρόπο πληρωμής πέρα από το ευρώ, γι’ αυτό και στην έσχατη περίπτωση, θα χρειαστεί να κόψει καινούργιο νόμισμα, κάτι που θα επιφέρει μείωση εμπιστοσύνης μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, καθώς πιθανή αποχώρηση, δεν καλύπτεται από καμία συνθήκη.
Πώς γίνεται μια τέτοια αλλαγή από τεχνικής πλευράς;
Η αλλαγή νομίσματος δεν μπορεί να γίνει μέσα σε μια νύχτα. Ειδικά η αντιστοιχία των τραπεζογραμματίων από το παλιό στο νέο νόμισμα αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, καθώς από την παρουσίαση του σχεδίου του τραπεζογραμματίου και την παράδοση των λογαριασμών μεσολαβούν πέντε χρόνια. Ακόμα κι αν κάποιος ισχυριστεί πως η επιστροφή στη δραχμή είναι πιο εύκολη από ότι ήταν η εισαγωγή στο νέο νόμισμα του ευρώ, η δημιουργία ρευστότητας σε νέο νόμισμα παραμένει λογιστικό πρόβλημα.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, είναι να κρατηθεί η μετάβαση στη δραχμή, κρυφή, καθώς, όπως είναι αναμενόμενο, οι Έλληνες θα σπεύσουν να αδειάσουν τους λογαριασμούς τους για να μη χάσουν χρήματα.
Για να μη γίνει αυτό θα πρέπει να τεθεί όριο στις αναλήψεις και έλεγχος κεφαλαίου. Την αρχική ανυπαρξία γραμματίων σε δραχμή, η κυβέρνηση μπορεί να την καλύψει, μέσω βραχυπρόθεσμων κουπονιών που θα είναι νομικά υποχρεωμένη να δεχτεί. Όπως και να έχει, μια κατάρρευση νομίσματος στην Ελλάδα, είναι σίγουρο πως θα οδηγήσει στο χάος.
