Στον απόηχο της είδησης ότι δύο ελληνικές συστημικές τράπεζες (Alpha Bank και Eurobank) απηύθυναν αίτημα στην Τράπεζα της Ελλάδος, προκειμένου να προσφύγουν στον έκτακτο μηχανισμό παροχής ρευστότητας της ΕΚΤ, ELA (Emergency Liquidity Assistance), τραπεζικά στελέχη υπολογίζουν ότι από τις ελληνικές τράπεζες «έφυγαν» σήμερα 700.000.000 ευρώ.
Οι αναλήψεις που έγιναν σήμερα, Παρασκευή, σε σχέση με την Πέμπτη, είναι αυξημένες κατά 10% στους «μεγάλους» λογαριασμούς και κατά 15% στους λογαριασμούς ταμιευτηρίου.
Οι τράπεζες εκτιμούν πως οι πελάτες τους φοβούνται ότι, κάποια στιγμή, δεν θα μπορέσουν να κάνουν αναλήψεις από τα ΑΤΜ και σπεύδουν να πάρουν τα χρήματα, για να τα φυλάξουν στο σπίτι τους.
Έτσι εξηγούν, εξάλλου, και το γεγονός ότι οι περισσότερες αναλήψεις που έγιναν, αφορούσαν σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου.
Την ίδια ώρα και εν αντιθέσει με τις Alpha και Eurobank, η Εθνική Τράπεζα δεν έχει προσφύγει και δεν προτίθεται να προσφύγει στο ELA για άντληση ρευστότητας.
Αυτό τουλάχιστον αναφέρει, σε δήλωση του στο ΑΠΕ-MΠΕ, ο εκπρόσωπος Τύπου της Τράπεζας, Δημήτρης Σπυρόπουλος, με αφορμή δημοσιεύματα ότι και άλλες συστημικές τράπεζες, εκτός της Alpha και της Eurobank, που επιβεβαίωσαν τις σχετικές πληροφορίες, θα προσφύγουν εντός των αμέσως προσεχών ημερών στο σχετικό μηχανισμό.
Eurobank: Ναι, έχουμε υποβάλει προληπτική αίτηση
Προληπτική αίτηση για ένταξη στον ELA (Emergency Liquidity Assistance) υπέβαλε η Eurobank διαβλέποντας ενδεχόμενες αυξημένες ανάγκες στο επόμενο διάστημα. Αυτό δεν σημαίνει ότι η τράπεζα θα προχωρήσει να κάνει χρήση της συγκεκριμένης βοηθητικής γραμμής ακόμα. Εκτιμάται μάλιστα ότι είναι πιθανό κάτι τέτοιο να αποφευχθεί μέχρι τις εκλογές και στη συνέχεια να εξομαλυνθεί η κατάσταση. Όσον αφορά τις χρηματοδοτήσεις της τράπεζας σε ελβετικό φράγκο είναι ύψους 3 δισ. αλλά είναι καλυμμένες (hedge) από θέσεις τέτοιες για να αποδεχθούν επιπτώσεις όπως συνέβη κατά τη χθεσινή υποτίμηση του ευρώ. Σύμφωνα εξάλλου με την JP Morgan, η Eurobank είναι η τράπεζα με τη μικρότερη έκθεση στο ρίσκο ρευστότητας αφού θα χρειαζόνταν 4% με 8% επί της συνολικών περιουσιακών της στοιχείων για την κάλυψη του κενού.
Διαβάστε ακόμα: Eurobank: Τι συνέβη ακριβώς με τον ELA
Γιατί υποβλήθηκαν τα αιτήματα στον ELA H κίνηση αυτή των τραπεζών ήρθε ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης εκροής καταθέσεων, αλλά και της απόκτησης έντοκων γραμματίων που επιβάλει στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα το κράτος. Σε ό,τι αφορά τις καταθέσεις τον περασμένο Δεκέμβριο μειώθηκαν κατά 3 δισ. ευρώ, ενώ τον Ιανουάριο οι απώλειες συνεχίζονται, αλλά όπως σημειώνουν οι τράπεζες αντιμετωπίζονται. Μεγάλη αφαίμαξη στη ρευστότητα, που επιτάχυνε την προσφυγή των τραπεζών στο ELA, προκαλούν οι αλλεπάλληλες εκδόσεις εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου. Τον περασμένο Νοέμβριο το Δημόσιο άντλησε μέσω εντόκων 2,75 δισ. ευρώ, τον Δεκέμβριο 3,25 δισ. ευρώ ενώ μέχρι στιγμής τον Ιανουάριο 2,7 δισ. ευρώ. Από τα παραπάνω ποσά σημαντικό τμήμα -σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζών ποσό 3 δισ.- ήταν στα χέρια ξένων επενδυτών, οι οποίοι δεν τα ανανεώνουν και τα οποία τελικά αγοράζονται από τις εγχώριες τράπεζες.
Το “τελειωτικό χτύπημα” που σφράγισε την απόφαση των διοικήσεων των δύο τραπεζών να καταφύγουν στον ELA δόθηκε την Πέμπτη, από την απόφαση της Κεντρικής τράπεζας της Ελβετίας να αποσυνδέσει το φράγκο από τη σταθερή ισοτιμία του με το ευρώ.
Απόρροια της συνεπακόλουθης ισχυρής ανατίμησης του ελβετικού φράγκου από το 1 ευρώ προς 1,20 ελβετικό φράγκο σε 1 ευρώ προς 1,02 ελβετικό φράγκο ήταν μεταξύ πολλών άλλων παρενεργειών και οι επιπτώσεις στους έλληνες δανειολήπτες στεγαστικών δανείων ύψους αποτιμημένα σε ευρώ περίπου 8,8 δισ., συμπεριλαμβανομένων και άλλων συναλλαγών των τραπεζών σε ελβετικό νόμισμα. Τα περισσότερα στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο από τις ελληνικές τράπεζες έχουν συναφθεί την περίοδο 2004 με 2008 ή 2009. Εκείνη την ευρύτερη περίοδο το 1 ευρώ ισοδυναμούσε με 1,68 ή 1,58 ή 1,40 ελβετικό φράγκο, ανάλογα την χρονιά.
Μετά κι απ΄ αυτή την εξέλιξη οι τράπεζες κατέφυγαν στον ELA όπως εξάλλου είναι σχεδιασμένο να πράττουν όταν αντιμετωπίζουν σοβαρή έλλειψη μετρητών και δεν διαθέτουν τα απαραίτητα εχέγγυα για την άντληση ρευστού από την Ευρωπάϊκή Κεντρική Τράπεζα, που αποτελεί τη βασική πηγή χρηματοδότησής τους.
Τι σημαίνει ο δανεισμός από τον ELA Καταρχήν να σημειωθεί ότι οι ελληνικές τράπεζες αναγκάζονται να χρηματοδοτηθούν από τον ELA καίτοι αυτός ο δανεισμός είναι ιδιαίτερα δαπανηρός, καθώς χρηματοδοτεί με επιτόκιο 1,55% έναντι του ισχνού 0,05% της ΕΚΤ, κυρίως επειδή δεν έχουν άλλα ενέχυρα αποδεκτά από την ΕΚΤ, ώστε να χρηματοδοτηθούν απευθείας από την ευρωτράπεζα.
Βασικά μια τράπεζα καταφεύγει στον έκτακτο μηχανισμό μόνον όταν δεν έχει άλλη προσφορότερη λύση για να αντιμετωπίσει τρέχον πρόβλημα ρευστότητας και δεν έχει εγγυήσεις τέτοιες που να “περνάνε” ως εχέγγυα χρηματοδότησης από την αγορά, εν προκειμένω από την ΕΚΤ.
Πότε είχαν καταφύγει ξανά στο παρελθόν οι ελληνικές τράπεζες στον ELA Σημειώνεται ότι οι εγχώριες τράπεζες είχαν καταφύγει στον ELA και το 2011 για να αντιμετωπίσουν τη μεγάλη φυγή των καταθέσεων, αλλά και το μπαράζ των υποβαθμίσεων του ελληνικού Δημοσίου (και των τραπεζών) που εξοβέλισε τους ελληνικούς τίτλους ως «μη επιλέξιμους» για την παροχή ρευστότητας από το ευρωσύστημα.
Μάλιστα, τον Μάιο του 2012, εξαιτίας της μεγάλης αβεβαιότητας που πυροδότησαν τότε οι εκλογές, οι εγχώριες τράπεζες άντλησαν μέσω ELA 124 δισ. ευρώ και κατάφεραν να αναχαιτίσουν τις άνευ προηγουμένου εκροές καταθέσεων. Από τον Δεκέμβριο του 2012 ο ELA, και γενικότερα η εξάρτηση των εγχωρίων τραπεζών, άρχισε να μειώνεται, ενώ τον Μάιο του 2014 η εξάρτηση από τον ELA μηδενίστηκε.
Η εξάρτηση σε ρευστότητα από το ευρωσύστημα μειώθηκε από το αρνητικό ρεκόρ των 135 δισ. (Ιούνιος 2012) σε 42,6 δισ. ευρώ τον περασμένο Σεπτέμβριο, αποτυπώνοντας τη θεαματική βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας και της ρευστότητας. Μάλιστα, την περασμένη άνοιξη οι εγχώριες τράπεζες επέστρεψαν, για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της δημοσιονομικής κρίσης, στη διατραπεζική αγορά.
Δείτε τις διαδικασίες σχετικά με την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα
Κάποιοι θεωρούν ότι επανέρχεται το 2011
Η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε ο όρος ELA δηλαδή «Μηχανισμός Παροχής Έκτακτης Ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance)» στα ελληνικά πράγματα ήταν τον Αύγουστο του 2011, όταν η Ελλάδα ήταν καταρρέουσα, όταν ο τραπεζικός τομέας της χώρας ήταν στο χείλος της κατάρρευσης και ακριβώς προτού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ξεκινήσει τη διάσωση από κοινού με άλλες κεντρικές τράπεζες για την προστασία της Ευρωζώνης, γράφει η ιστοσελίδα zerohedge.
