Είναι μια προσπάθεια να αποκτήσει η χώρα μας ένα αυτοτελές και διαρκές κέντρο στρατηγικού σχεδιασμού – Επικεφαλής θα είναι ο Γιάννης Μαστρογεωργίου , σε στενή συνεργασία με τον γενικό γραμματέα του πρωθυπουργού Γρηγόρη Δημητριάδη
Σε μια «δεύτερη ανάγνωση», ωστόσο, η ανακατανομή ρόλων και αρμοδιοτήτων που επιχείρησε το Μέγαρο Μαξίμου στην κρατική μηχανή «σπάει» τα στεγανά της τετραετίας, δημιουργώντας για πρώτη φορά κυβερνητική δομή για τον «μακροπρόθεσμο σχεδιασμό» (foresight) της χώρας.
Το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο, δηλαδή «το μεθαύριο της χώρας», θα αποτελεί στο εξής το αντικείμενο της νέας Ειδικής Γραμματείας Προοπτικής Διερεύνησης με επικεφαλής τον Γιάννη Μαστρογεωργίου, με σκοπό την έρευνα και την επεξεργασία παγκόσμιων τάσεων, αλλαγών και τεχνολογικών εξελίξεων, σε μια προσπάθεια η χώρα να αποκτήσει ένα αυτοτελές και διαρκές κέντρο στρατηγικού σχεδιασμού, το οποίο θα υπερβαίνει τον στενό ορίζοντα της τετραετίας, αλλά και τα όρια της εκάστοτε διακυβέρνησης.
Η ιδέα της σύστασης της Ειδικής Γραμματείας Προοπτικής Διερεύνησης φιλοξενείται στο Μέγαρο Μαξίμου εδώ και εννέα μήνες, οπότε ξεκίνησε σχεδόν πειραματικά η λειτουργία μιας πρώτης ομάδας εργασίας υπό την καθοδήγηση του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη και με την αμέριστη συμπαράσταση του Γ. Γραμματέα του Πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, η νέα Ειδική Γραμματεία θα βρίσκεται, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, σε στενή συνεργασία με τον κ. Δημητριάδη, «ώστε να συμβάλλει στην πιο στενή παρακολούθηση των διεθνών τάσεων και στην χάραξη αντίστοιχων πολιτικών σε μακροπρόθεσμη βάση, διαδραματίζοντας γνωμοδοτικό ρόλο».
Υπερβαίνοντας τη γραμμικότητα του πολιτικού χρόνου, ο στόχος της νέας Ειδικής Γραμματείας είναι η διερεύνηση του απώτερου μέλλοντος σε παγκόσμια κλίμακα, με γνώμονα την ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία, αποβλέποντας στη στενή συνεργασία της δομής και με τον ιδιωτικό τομέα, ενώ για τη στελέχωσή της θα αξιοποιηθούν ερευνητές και τεχνοκράτες διαφόρων κλάδων του δημόσιου τομέα, μετά από σχετική πρόσκληση ενδιαφέροντος.
Η διορατική, αυτή, εκδοχή της ελληνικής πολιτικής και δη του μοντέλου της διακυβέρνησης γεννήθηκε σχεδόν ταυτόχρονα με την αντίστοιχη δομή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς η εμπειρία της πανδημίας του κορονοϊού –διεθνώς και ευρωπαϊκά– δίδαξε με τον πιο εύληπτο τρόπο ότι «και το αναπάντεχο είναι πιθανό», σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον καταιγιστικών τεχνολογικών και γεωπολιτικών προκλήσεων.
Τα πεδία
Υπό αυτό το πρίσμα, στο χαρτοφυλάκιο της Ειδικής Γραμματείας Προοπτικής Διερεύνησης περιλαμβάνονται άξονες δράσης, όπως:
· το περιβάλλον
· η τεχνητή νοημοσύνη
· η ρομποτική
· το κλίμα
· οι τεχνολογικές εξελίξεις
· η ενέργεια
· οι διεθνείς σχέσεις και
· η γεωπολιτική
· Η χάραξη πολιτικής σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα
με κεντρική στόχευση τη δημιουργία ενός «οικοσυστήματος πρόβλεψης» στην ελληνική κοινωνία, το οποίο θα λειτουργεί παράλληλα και διαχρονικά, πέρα από την εκάστοτε εκτελεστική εξουσία.
Μεταπτυχιακό στις «Σπουδές Μέλλοντος»
Στο πλαίσιο αυτό, το Μέγαρο Μαξίμου επιχειρεί να προσδώσει επιστημονική υπόσταση στην νέα αυτή οπτική διακυβέρνησης, καθώς αναμένεται η λειτουργία Μεταπτυχιακού Τμήματος με αντικείμενο τις Σπουδές Μέλλοντος (Future Studies) στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο τον προσεχή Οκτώβριο, μετά από σχετικές ενέργειες του νέου Ειδικού Γραμματέα, Γιάννη Μαστρογεωργίου με τις Πρυτανικές Αρχές του Ιδρύματος.
Αλλαγή παραδείγματος
Πέρα από την καινοτόμο προσέγγιση, ο συμβολισμός της νέας Ειδικής Γραμματείας ενέχει και ένα έντονα ανατρεπτικό στοιχείο, αφού θέτει την «αλλαγή παραδείγματος» στο επίκεντρο του κυβερνητικού βηματισμού, σε αντίθεση με την πάγια τακτική για τους εκάστοτε ενοίκους του Μεγάρου Μαξίμου, δηλαδή αυτή της προσήλωσης στην ανανέωση της εντολής διακυβέρνησης, η οποία υπαγόρευε παραδοσιακά το ρυθμό σχεδιασμού και εκτέλεσης του κυβερνητικού έργου σε όλη τη χώρα, στα πεπερασμένα όρια μιας ή δύο τετραετιών.
