Το 2015 ήταν η χρονιά κατά την οποία συντελέστηκε μία παγκόσμια επίθεση στις βασικές ελευθερίες των ανθρώπων, με πολλές κυβερνήσεις να παραβιάζουν κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και εσκεμμένα να υπονομεύουν τους θεσμούς που προστατεύουν τα ατομικά δικαιώματα, είναι το πόρισμα της ετήσιας έκθεσης της Διεθνούς Αμνηστίας που παρουσιάστηκε στο Λονδίνο.
Το 2015 ήταν η χρονιά κατά την οποία συντελέστηκε μία παγκόσμια επίθεση στις βασικές ελευθερίες των ανθρώπων, με πολλές κυβερνήσεις να παραβιάζουν κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και εσκεμμένα να υπονομεύουν τους θεσμούς που προστατεύουν τα ατομικά δικαιώματα, είναι το πόρισμα της ετήσιας έκθεσης της Διεθνούς Αμνηστίας που παρουσιάστηκε στο Λονδίνο.
Ο πόλεμος στη Συρία και όχι μόνο «δοκίμασε σοβαρά το περασμένο έτος την ικανότητα του διεθνούς συστήματος να αντιδρά σε κρίσεις και στον μαζικό εκτοπισμό ανθρώπων, με το συμπέρασμα να είναι ότι το σύστημα είναι θλιβερά ανεπαρκές», σημειώνει η έκθεση.
Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα την Ελλάδα αναφέρεται ότι η δραματική αύξηση στις αφίξεις μεταναστών και αιτούντων άσυλο προκάλεσε μεγαλύτερη επιβάρυνση του αναποτελεσματικού συστήματος υποδοχής. Γίνεται λόγος για μαζικές απελάσεις στα σύνορα με την Τουρκία και για συνέχεια στις καταγγελίες για υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία.
Σε πιο συγκεκριμένες αναφορές υπενθυμίζεται η ανησυχία που είχαν διατυπώσει τα Ηνωμένα Έθνη για τον σοβαρό αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στο δικαίωμα εργασίας, στην κοινωνική ασφάλιση και στην υγειονομική περίθαλψη των πολιτών, καθώς και οι κατηγορίες σε βάρος στελεχών της Χρυσής Αυγής.
Στη συνέχεια γίνεται ειδική αναφορά στους περισσότερους από 851.319 πρόσφυγες και μετανάστες που διέσχισαν τα θαλάσσια σύνορα της χώρας στο Αιγαίο κατά το 2015, με τουλάχιστον 612 νεκρούς. Η έκθεση σημειώνει ότι υπήρξαν καταγγελίες για βίαιες επαναπροωθήσεις και για μαζικές απελάσεις από την αστυνομία στον Έβρο.
Σε ό,τι αφορά το σύστημα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών, η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας γράφει ότι ο κακός σχεδιασμός, η αναποτελεσματική χρήση κοινοτικών κονδυλίων και η βαθιά οικονομική κρίση επιδείνωσαν την ανθρωπιστική κρίση στα νησιά. Οι συνθήκες σε νησιά όπως η Λέσβος και η Κως χαρακτηρίζονται «απάνθρωπες» και «ανεπαρκείς» στην Αθήνα, ενώ τονίζεται και η επιδείνωση της κατάστασης λόγω των επιλεκτικών ελέγχων σε πρόσφυγες των αρχών των Σκοπίων.
Από την άλλη πλευρά επισημαίνεται η αλλαγή της πολιτικής της επ’ αορίστω κράτησης αιτούντων άσυλο και παράτυπων μεταναστών.
Παράλληλα καταγράφονται περιστατικά φυλετικά υποκινούμενων επιθέσεων εναντίον προσφύγων και μεταναστών, αλλά και περιπτώσεις διακρίσεων σε βάρος ανήλικων Ρομά σε σχολεία σε διάφορα σημεία της χώρας.
Κόλαφος είναι η έκθεση για την Τουρκία, καθώς αναφέρεται ότι η κατάσταση σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα επιδεινώθηκε σημαντικά μετά από τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου και το ξέσπασμα βίας μεταξύ του PKK και των ενόπλων δυνάμεων τον Ιούλιο.
Ως άνευ προηγουμένου χαρακτηρίζεται η πίεση επί των ΜΜΕ από την κυβέρνηση της Άγκυρας, με την ελευθερία έκφρασης να υποφέρει σημαντικά.
Η έκθεση συμπληρώνει ότι στην Τουρκία συνεχίστηκε να παραβιάζεται κατά το 2015 το δικαίωμα ειρηνικής συνάθροισης, καθώς επίσης συνεχίστηκε η υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία, η ασυλία για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η διάβρωση της δικαστικής ανεξαρτησίας.
Διαπιστώνεται, τέλος, ότι ενώ η χώρα έχει επιβαρυνθεί με 2,5 εκατομμύρια πρόσφυγες, πραγματοποιούνται αυθαίρετες κρατήσεις και απελάσεις ενώ είναι σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση με την ΕΕ.
