Την κοινή ανακοίνωση πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας παρουσίασαν απόψε ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ και ο Επίτροπος Γειτονίας και Διεύρυνσης, Όλιβερ Βάρχεϊ, σύμφωνα με την οποία η ΕΕ ζητεί να γίνουν πρόσθετα βήματα σε βασικούς τομείς συνεργασίας, όπως το εμπόριο, η μετανάστευση και η κλιματική κρίση, με προοδευτικό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο, και με τη βάση των καθορισμένων όρων από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενώ η ΕΕ παραμένει αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της για την υπεράσπιση των συμφερόντων της ΕΕ και των κρατών μελών της.
Για τα ελληνοτουρκικά
Όπως αναφέρει η έκθεση, οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας επιδεινώθηκαν μέχρι τις αρχές του 2023 με εχθρική ρητορική, παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων των υπερπτήσεων σε ελληνικές κατοικημένες περιοχές και απειλητικές δηλώσεις για την κυριαρχία των ελληνικών νησιών. Μετά το καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία στις 6 Φεβρουαρίου 2023, υπήρξε αξιοσημείωτη βελτίωση στις σχέσεις.
Η Ελλάδα παρείχε γρήγορα ανθρωπιστική βοήθεια και υποστήριξη στην Τουρκία, ακολουθούμενη από αρκετές τηλεφωνικές συνομιλίες και συναντήσεις υψηλού επιπέδου.
Από τον Φεβρουάριο του 2023, οι παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου μειώθηκαν δραστικά και δεν αναφέρθηκαν πτήσεις τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικές κατοικημένες περιοχές. Η Ελλάδα και η Τουρκία συμφώνησαν να αξιοποιήσουν τη θετική δυναμική και ενεργοποίησαν πολλαπλούς διαύλους επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της διεξαγωγής συνεδρίασης του Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου, μετά από μια παύση αρκετών ετών.
Από τον Ιούνιο του 2021, δεν υπήρξαν μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες γεώτρησης από την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που περιλαμβάνουν τμήματα των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών της Ελλάδας και Κύπρου.
Η ΕΕ ζητεί από την Τουρκία την αδιαμφισβήτητη δέσμευση στις σχέσεις καλής γειτονίας, στις διεθνείς συμφωνίες και στο αρχή της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και την αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ, παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ.
Κυπριακό
Για την Κύπρο η ΕΕ, τονίζει ότι το ζήτημα της διευθέτησης του Κυπριακού αποτελεί βασικό στοιχείο των έντονων διαφωνιών της Τουρκίας με την ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η κατάσταση στην Κύπρο συνέχισε να επιδεινώνεται λόγω των προσπαθειών της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας να υπονομεύσει τη βάση της επίλυσης του Κυπριακού που κατοχυρώνεται στο πλαίσιο του ΟΗΕ (μια δικοινοτική και διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ).
Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία ενίσχυσαν τις προσπάθειες για επιδίωξη αναγνώριση της λεγόμενης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» σε διεθνείς οργανώσεις όπως ο Οργανισμός Τουρκικών Κρατών. Η Τουρκία συνέχισε να ασκήσει κριτική στην απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ να ανανεώσει την εντολή των Ηνωμένων Εθνών για την Ειρηνευτική Δύναμη στην Κύπρο (UNFICYP) χωρίς τη συγκατάθεση του τουρκοκυπριακής κοινότητας.
