Τι κρύβεται πίσω από την αντίδραση της Άγκυρας
«Πολύ κακό για το τίποτα» ή «Φωνάζει ο κλέφτης για αν φοβηθεί ο νοικοκύρης»; Και οι δύο λαϊκές ρήσεις, ταιριάζουν απόλυτα στην προκλητική συμπεριφορά και αντίδραση της Τουρκίας, για τον έλεγχο του φορτηγού – πλοίου «Ροζελίν», τα ξημερώματα της Δευτέρας ανοιχτά της Βεγγάζης, στο πλαίσιο της αποστολής «Ειρήνη» της Ε.Ε, για τον έλεγχο του εμπάργκο όπλων του Ο.Η.Ε. στη Λιβύη.
Αν και όπως αποδείχθηκε ήταν ένας νόμιμος έλεγχος ρουτίνας, μια και το «Ροζελίν Α» μετέφερε στη Λιβύη κοντέινερ με χρώματα, η Άγκυρα εκμεταλλεύτηκε το γεγονός και προκάλεσε «θόρυβο», προκειμένου να θορυβήσει τις χώρες που συμμετέχουν στην επιχείρηση «Ειρήνη», αποτρέποντας μελλοντικούς ελέγχους σε τουρκικά πλοία που θα μεταφέρουν στρατιωτικό εξοπλισμό στη Λιβύη, παραβιάζοντας το εμπάργκο του ΟΗΕ και ενισχύοντας το καθεστώς Σάρατζ.
Όπως αποκάλυψε το γερμανικό υπουργείο Άμυνας, η Τουρκία είχε ενημερωθεί από την Επιχειρησιακή Διοίκηση της αποστολής «Ειρήνη» στη Ρώμη για τον έλεγχο στο «Ροζελίν Α», χωρίς ν’ απαντήσει εάν είναι αντίθετη σ’ αυτόν. Το έπραξε μετά από τέσσερις ώρες και αφού ο έλεγχος, ήταν στο τέλος του και χωρίς προβλήματα. Τελικά, με την ιδιότητα του «κράτους σημαίας» του πλοίου, η Τουρκία ζήτησε καθυστερημένα τη διακοπή του ελέγχου, όπως δικαιούται, μ’ αποτέλεσμα οι Γερμανοί στρατιώτες ν’ αποχωρήσουν.
Η φρεγάτα «Αμβούργο» σταμάτησε το τουρκικό φορτηγό, 200 χιλιόμετρα βορείως της Βεγγάζης, προκειμένου να ελέγξει το φορτίο που προοριζόταν για τη Λιβύη. Δύναμη της φρεγάτας, κατέβηκε μ’ ελικόπτερο στο «Ροζελίν Α», όπου πραγματοποίησε έρευνα για τέσσερις σχεδόν ώρες, χωρίς καμία αντίδραση από την Τουρκία. Κατά τον έλεγχο, το πλήρωμα ήταν απολύτως συνεργάσιμο, ενώ έως και την διακοπή της έρευνας δεν εντοπίστηκε απαγορευμένο εμπόρευμα. Τα ξημερώματα της Τρίτης πάντως, το «Ροζελίν Α» προσέγγιζε το λιμάνι της Μισράτα, στη δυτική Λιβύη.
Οξύνουν το κλίμα τουρκικά ΜΜΕ
Τουρκικά φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, προβάλλουν με πηχυαίους τίτλους το περιστατικό με το «Ροζελίν Α» στοχοποιώντας κυρίως τον Έλληνα θαλάσσιο διοικητή των δυνάμεων της επιχείρησης «Ειρήνη», ναύαρχο Θεόδωρο Μικρόπουλο, αν και -όπως έκανε γνωστό γερμανικό υπουργείο Άμυνας- τον έλεγχο του τουρκικού πλοίου αποφάσισε η Επιχειρησιακή Διοίκηση της αποστολής «Ειρήνη» στη Ρώμη, που έχει διοικητή τον Ιταλό ναύαρχο Fabio Agostini.
Δεν λείπουν μάλιστα και οι φωνές στην Τουρκία, που ζητούν «αντίποινα» απέναντι στην Ελλάδα και στη Γερμανία. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του απόστρατου ναυάρχου Τζεμ Γκιουρτενίζ, ο οποίος έκανε λόγο «για μία «εχθρική πράξη εναντίον της Τουρκίας» που ευθύνονται Έλληνες και Γερμανοί. «Πρόκειται για το κατώτερο επίπεδο κήρυξης πολέμου. Η Τουρκία αυτή τη στιγμή πρέπει να πατήσει πολύ ισχυρά σε αυτή τη ληστεία». Ο Γκιουρντενίζ χαρακτηρίζεται και «θεωρητικός» του προκλητικού δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», που έχει υιοθετήσει και υλοποιεί η κυβέρνηση Ερντογάν, στο πλαίσιο των νέο-οθωμανικών ονειρώξεών της.
«Η φρεγάτα της Γερμανίας, παρεμβαίνει στο τουρκικό εμπορικό πλοίο σαν πειρατής και ανακρίνει το προσωπικό του σαν να είναι ληστής. Αυτό δεν είναι μια κατάσταση που μπορεί να αποδεχτεί η Δημοκρατία του Ατατούρκ και το τουρκικό έθνος» δήλωσε με τη σειρά του ο ναύαρχος ε.α. Ντενίζ Κούτλουκ, λέγοντας πως «το κουτί της Πανδώρας έχει ανοίξει» και πως μετά το περιστατικό αυτό «Γερμανία και Ελλάδα θα πρέπει να σκέφτονται δύο φορές». Ο ίδιος έφτασε στο σημείο να ζητήσει ακόμη και τουρκικά «Αντίποινα» με νηοψίες του τουρκικού στόλου σε ελληνικά και γερμανικά εμπορικά πλοία, που πλέον στη Μαύρη Θάλασσα, στο Αιγαίο, τη Μεσόγειο και το Βόσπορο.
Αντιδράσεις Βερολίνου
Με δηλώσεις της η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών, Αντρέα Ζάσε, χαρακτήρισε τη συμπεριφορά της Τουρκίας «από πολλές απόψεις προβληματική», δηλώνοντας πως ο έλεγχος στο τουρκικό πλοίο πραγματοποιήθηκε «με καθαρές διαδικασίες». Η ίδια υπενθύμισε με νόημα πως: «Στο πλαίσιο της Διάσκεψης του Βερολίνου για την Λιβύη, καταστήσαμε επανειλημμένα σαφές ότι περιμένουμε από όλους τους συμμετέχοντες να τηρούν το εμπάργκο όπλων στην Λιβύη – και αυτό ισχύει βεβαίως και για την Τουρκία». Παράλληλα έκανε γνωστό πως και αυτό το θέμα θα συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη του επόμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Πρώτο το γερμανικό Der Spiegel , αποκάλυψε τo πρωί της Δευτέρας, πως η Άγκυρα εμπόδισε τον έλεγχο τουρκικού πλοίου από τη γερμανική φρεγάτα. Σύμφωνα με το δημοσίευμα η Τουρκία «δεν κρύβει την άμεση υποστήριξη της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Τρίπολης και στέλνει όπλα και μισθοφόρους με πλοία και αεροπλάνα. Η επιχείρηση «Ειρήνη» ωστόσο είναι σχεδόν ανίσχυρη χωρίς την συνεργασία της Άγκυρας».
Το περασμένο καλοκαίρι οι γερμανικές δυνάμεις είχαν και πάλι εντοπίσει φορτηγό πλοίο που κατευθυνόταν στην Λιβύη. Η υποψία ότι μεταφέρει όπλα είχε επιβεβαιωθεί μάλιστα άμεσα, καθώς βρέθηκε συγκεκριμένο είδος κηροζίνης, το οποίο χρησιμοποιείται μόνο για μαχητικά αεροσκάφη.
Τι λέει η Τουρκία
Το βράδυ της Δευτέρας, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε τους πρεσβευτές της Ιταλίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και τον επιτετραμμένο της Γερμανίας στην Άγκυρα, όπου τους επέδωσε νότα διαμαρτυρίας για την απόπειρα νηοψίας στο τουρκικό πλοίο «Ροζελίν Α».
Σε ανακοίνωσή του, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, αναφέρει ότι είναι αμφισβητήσιμος ο σκοπός της επιχείρησης «Ειρήνη», σημειώνοντας πως πρόκειται για μεροληπτική επιχείρηση.
Σύμφωνα με την τουρκική θέση: «Αν και ο πλοίαρχος του «Ροζαλίν Α» δέχθηκε να συνεργαστεί, ένοπλη ομάδα της επιχείρησης «Ειρήνη» επιβιβάστηκε στο πλοίο και πραγματοποίησε επιθεώρηση επί μακρόν (…) Τα μέλη του πληρώματος του τουρκικού πλοίου ερευνήθηκαν βίαια, συγκεντρώθηκαν και περιορίστηκαν σε μία μόνο θέση, τα εμπορευματοκιβώτια ερευνήθηκαν με χρήση βίας, ενώ ο πλοίαρχος τέθηκε υπό την επιτήρηση ενός ένοπλου στρατιώτη».
Η Άγκυρα κάνει λόγο για μεροληψία και τονίζει ότι η παρέμβαση αυτή πραγματοποιήθηκε χωρίς τη συγκατάθεση της Τουρκίας και του πλοιάρχου, ενώ επιμένει πως το πλοίο μετέφερε μπογιές και ανθρωπιστική βοήθεια, χωρίς να παραβιάζει το εμπάργκο όπλων.
Κινούμενος στο ίδιο μήκος κύματος, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής Κυβέρνησης, Φουάτ Οκτάι, καταδίκασε την επιχείρηση «Ειρήνη», κατηγορώντας την Ε.Ε. ότι «απέδειξε τη μεροληψία της με την παράνομη έρευνα στο τουρκικό εμπορικό πλοίο».
Το περιστατικό με τη γαλλική φρεγάτα
Στις 10 Ιουνίου η γαλλική ελαφριά φρεγάτα στελθ Courbet (F-712), που βρισκόταν σε αποστολή του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο, προσπάθησε να επιθεωρήσει φορτηγό πλοίο με σημαία Τανζανίας, το οποίο συνοδευόταν από τουρκικό πολεμικό πλοίο. Το φορτηγό πλοίο θεωρείτο ύποπτο για μεταφορά πολεμικού υλικού για ενίσχυση της κυβέρνησης Σάρατζ, κατά παράβαση των αποφάσεων για επιβολή εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Η γαλλική φρεγάτα έλαβε σήμα από το τουρκικό συνοδευτικό πλοίο πως βρίσκεται στο στόχαστρο. Το προειδοποιητικό σήμα δηλαδή, που λαμβάνει ένα πλοίο ότι επίκειται άμεση επίθεση. Κίνηση που ανάγκασε το «Κουρμπέτ», να απομακρυνθεί από την πορεία του εμπορικού πλοίου.
Η κίνηση της Τουρκίας, προκάλεσε την άμεση αντίδραση της Γαλλίας, που ανέβασε τους τόνους κατηγορώντας την Άγκυρα για στρατιωτική εμπλοκή στη Λιβύη και παράβαση του εμπάργκο που επέβαλαν τα Ηνωμένα Έθνη. Η Τουρκία -κατά την προσφιλή της τακτική- αρνήθηκε τις κατηγορίες, ισχυριζόμενη για «επιθετική συμπεριφορά» της γαλλικής φρεγάτας.
Το περιστατικό προκάλεσε και μίνι κρίση στους κόλπους του ΝΑΤΟ. Αν και αρχικά ο Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας, Γιανς Στόλτενμπεργκ, ανακοίνωσε έρευνα σχετικά με τις καταγγελίες της Γαλλίας κατά της Τουρκίας, αυτή «θάφτηκε κάτω από το χαλί» αφού κρίθηκε πως οι πληροφορίες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες ώστε να δοθούν στη δημοσιότητα, σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters.
Από τότε και έως σήμερα η Τουρκία και ο πρόεδρος Ερντογάν, αποτελούν «κόκκινο πανί» για την Γαλλία και τον πρόεδρο Μακρόν. Ο Γάλλος πρόεδρος, κάνει λόγο για «απαράδεκτη συμπεριφορά» της κυβέρνησης του Ερντογάν, ο οποίος με τη σειρά του απαντάει: «Μην τα βάζετε με την Τουρκία». Εκτός από το περιστατικό του Ιουνίου, Μακρόν και Ερντογάν, είναι σε αντιπαράθεση και για τις προκλητικές και παράνομες τουρκικές έρευνες υδρογονανθράκων σε θαλάσσια ύδατα της Ελλάδας και της Κύπρου.
Βέβαιο θεωρείται πως και μετά τη νέα εξέλιξη με το «Ροζελίν Α» η Τουρκία θ’ αντιμετωπίσει πολλές δυσκολίες στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, αφού και χώρες – μέλη που ήταν στο πλευρό της φαίνεται ν’ αποστασιοποιούνται. Ερωτηματικό παραμένει ωστόσο, η στάση της Γερμανίας.
