Η γραμμή του Γκρίνουιτς δημιουργήθηκε πριν από 131 χρόνια και σηματοδοτεί το σημείο στο οποίο χωρίζεται η ανατολική πλευρά του ημισφαιρίου από την δυτική.
Σηματοδοτεί επίσης και τους 0 βαθμούς γεωγραφικού μήκους μια θέση που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των θέσεων, αλλά και του χρόνου σε όλον τον κόσμο.
Ωστόσο οι σύγχρονοι χαρτογράφοι, τοπογράφοι, αλλά και τουρίστες ανακαλύπτουν τώρα ότι το μηδενικό γεωγραφικό μήκος βρίσκεται περίπου 101 μέτρα (334 πόδια) ανατολικά του τηλεσκοπίου, σύμφωνα με τους δέκτες GPS.
Αν κάνει κάποιος χρήση του GPS της Google για παράδειγμα, θα διαπιστώσει ότι η γραμμή που χτίστηκε το 1884 πρέπει κανονικά να περνάει μέσα από το Park Cafe στο πάρκο του Γκρίνουιτς, πολύ κοντά από εναν σκουπιδοτενεκέ και όχι από το Βασιλικό Αστεροσκοπείο.
Σύμφωνα με μία νέα μελέτη, το λάθος συνέβη επειδή οι παραδοσιακές μετρήσεις με τα τηλεσκόπια που χρησιμοποιήθηκαν για τη μέτρηση της περιστροφής της Γης, δεν είχαν τη ακρίβεια των νεότερων τεχνολογιών, όπως το GPS που εντόπισε το λάθος καθώς μπορεί να μετρά με ακρίβεια τις συντεταγμένες σε οποιοδήποτε σημείο στην επιφάνεια του πλανήτη.
Οι νεότερες τεχνολογίες, και κυρίως η εκπληκτική ακρίβεια του GPS (παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού θέσης), το οποίο χρησιμοποιεί δορυφόρους για να μετρά με ακρίβεια τις συντεταγμένες σε οποιοδήποτε σημείο στην επιφάνεια της Γης, αντικατέστησαν τις παραδοσιακές παρατηρήσεις τηλεσκοπίων που χρησιμοποιήθηκαν για τη μέτρηση της περιστροφής της Γης.
Η απόκλιση παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1960 όταν χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά οι δορυφόροι στον εντοπισμό θέσεων. Η αιτία του λάθους πάντως είναι ότι η λεκάνη απορροής του υδραργύρου που χρησιμοποιήθηκε για να υπολογιστεί ο ισημερινός το 19ο αιώνα, μέσω του τηλεσκοπίου μεσημβρινής διάβασης ή μεσημβρινό κύκλο. Το όργανο αυτό πρέπει να τοποθετείται σε απόλυτα κατακόρυφη θέση, η οποία υπολογιζόταν από ένα βαρίδι που κρεμόταν μέσα σε μια λεκάνη γεμάτη υδράργυρο ώστε να δημιουργεί μια επίπεδη, οριζόντια επιφάνεια.
Το πρόβλημα, εξηγεί η νέα αμερικανική μελέτη, είναι ότι το κατακόρυφο όπως μετράται με αυτή τη μέθοδο επηρεάζεται από τοπικές συνθήκες. Το κυριότερο είναι ότι η Γη δεν είναι μια τέλεια, ομοιογενής σφαίρα. Μεγάλες συγκεντρώσεις μάζας όπως τα βουνά διαταράσσουν τοπικά το βαρυτικό πεδίο και μαζί με αυτό τις αστρονομικές μετρήσεις των μεσημβρινών.
Η αιτία του λάθους δηλαδή είναι ότι η λεκάνη απορροής του υδραργύρου που χρησιμοποιήθηκε για να υπολογιστεί ο ισημερινός το 19ο αιώνα, δεν αντιστοιχούσε στη διόγκωση της Γης -το υγρό ήταν παράλληλο με τη Γη μέχρι ενός βαθμού, αλλά τα σύγχρονα GPS είναι πιο ακριβή και λαμβάνουν υπόψιν το πεπλατυσμένο σχήμα του πλανήτη και την άνιση βαρύτητα.Αντίθετα, η τεχνολογία του GPS επιτρέπει στους ερευνητές να μετρούν το κατακόρυφο από το Διάστημα ως μια νοητή γραμμή που περνά ακριβώς από το κέντρο της Γης.
«Με την πρόοδο της τεχνολογίας, η μετακίνηση του πρώτου μεσημβρινού ήταν αναπόφευκτη», δήλωσε ο Κεν Σάιντελμαν, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια και συνεπικεφαλής σχετικής πρόσφατης μελέτης. «Ίσως θα πρέπει να τοποθετηθεί ένας νέος δείκτης στο πάρκο του Γκρήνουιτς για το νέο πρώτο μεσημβρινό», πρόσθεσε.
Ο παραδοσιακός πρώτος μεσημβρινός σημειώνεται στο έδαφος γύρω από το αστεροσκοπείο με μια γραμμή από ανοξείδωτο χάλυβα, η οποία αν επεκτεινόταν θα συνέδεε τους δύο πόλους της Γης και θα έτεμνε κάθετα τον ισημερινό. Εξ ορισμού, το γεωγραφικό μήκος πάνω σε αυτή τη γραμμή είναι μηδέν μοίρες.Μόνο μία τέτοια γραμμή, ή μεσημβρινός, περνά από κάθε σημείο του πλανήτη.
