Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας μπροστά σε διεθνές ακροατήριο, τόνισε ότι «στην Ελλάδα σκεφτόμαστε την απαγόρευση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από την ηλικία των 16 ετών και κάτω, όπως γίνεται και στην Αυστραλία». Μάλιστα, αποκάλυψε πως έχει ήδη ζητήσει από την ομάδα του να συνεργαστεί με τις αυστραλιανές αρχές, ώστε να εξετάσουν πώς ένα τέτοιο μέτρο θα μπορούσε να εφαρμοστεί πρακτικά και στην Ελλάδα.
Με τη συζήτηση για τα όρια της ψηφιακής ελευθερίας να βρίσκεται στο ξεκίνημά της, φαίνεται πως για πρώτη φορά, η Ευρώπη είναι έτοιμη να χαράξει μια κοινή στρατηγική, με την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή αυτής της νέας, δύσκολης αλλά αναγκαίας μάχης.
Οι επισημάνσεις Μητσοτάκη
Ο πρωθυπουργός περιέγραψε το έντονο πρόβλημα, λέγοντας πως «πραγματοποιούμε το μεγαλύτερο ανεξέλεγκτο πείραμα που έγινε ποτέ με τον νου των παιδιών μας. Δεν γνωρίζουμε ποιες θα είναι οι συνέπειες, αλλά είμαστε σχεδόν βέβαιοι ότι δεν θα είναι θετικές». Αναφέρθηκε μάλιστα στο βιβλίο «The Anxious Generation» του Τζόναθαν Χάιντ, το οποίο –όπως είπε– του άνοιξε τα μάτια για τις επιπτώσεις των social media στην ψυχική υγεία των νέων.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, απαγορεύοντας τη χρήση κινητών τηλεφώνων στα σχολεία και δημιουργώντας το parco.gov.gr, ένα νέο εργαλείο στο gov.gr που παρέχει στους γονείς δυνατότητα επαλήθευσης ηλικίας κατά την αγορά του πρώτου τηλεφώνου του παιδιού τους και πρόσβαση σε εφαρμογή γονικού ελέγχου για τα social media. «Αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα», υπογράμμισε ο Μητσοτάκης, επισημαίνοντας ότι η πολιτεία έχει υποχρέωση να προχωρήσει και σε πιο δραστικά μέτρα.
Σημαντική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός, ότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, όχι μόνο υιοθέτησε την ανησυχία, αλλά και έθεσε το ζήτημα σε ευρωπαϊκή βάση: «Πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πιστεύουν ότι έχει έρθει η ώρα για μια “ηλικία ψηφιακής ενηλικίωσης” σχετικά με την πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και πρέπει να σας πω ότι, ως μητέρα επτά παιδιών και γιαγιά πέντε εγγονών, συμμερίζομαι την άποψή τους», δήλωσε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Η ειδική επιτροπή της ΕΕ
Η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε τη δημιουργία ειδικής επιτροπής της ΕΕ, που θα αξιολογήσει ποια βήματα έχουν νόημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ανοίγοντας τον δρόμο για μια συντονισμένη ευρωπαϊκή πολιτική. Χώρες όπως η Ελλάδα, η Γαλλία και η Δανία έχουν ήδη ασκήσει πιέσεις για τον καθορισμό ενιαίας «ψηφιακής ηλικίας ενηλικίωσης», υποστηρίζοντας ότι η ανεξέλεγκτη χρήση social media προκαλεί σοβαρές βλάβες στους ανηλίκους, από άγχος και κατάθλιψη μέχρι έκθεση σε επιβλαβές περιεχόμενο.
Η στήριξη της προέδρου της Επιτροπής θεωρείται καίρια, καθώς το θέμα μέχρι πρότινος παρέμενε στην ατζέντα μεμονωμένων κρατών-μελών. Τώρα, με την επίσημη ‘σφραγίδα’ των Βρυξελλών, δημιουργείται δυναμική για ευρωπαϊκή νομοθεσία, που θα θέσει ενιαία όρια ηλικίας, όπως ήδη συμβαίνει στην Αυστραλία, η οποία από τα τέλη του έτους απαιτεί ηλικία τουλάχιστον 16 ετών για τη δημιουργία λογαριασμού σε ορισμένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ολοκληρώνοντας την ομιλία του, απηύθυνε κάλεσμα στους ευρωπαίους ομολόγους του να τολμήσουν: «Δεν μπορούμε να επικαλούμαστε τις δυσκολίες εφαρμογής ως δικαιολογία για να μην κάνουμε τίποτα. Οι εταιρείες τεχνολογίας έχουν αρκετά χρήματα. Δεν χρειάζεται να βγάζουν κι άλλα εκμεταλλευόμενες την ευαλωτότητα των παιδιών μας». Παράλληλα, προειδοποίησε για τον επόμενο μεγάλο κίνδυνο: την αλληλεπίδραση των παιδιών με chatbots τεχνητής νοημοσύνης. «Θέλουμε πραγματικά τα παιδιά μας να έχουν ψηφιακούς φίλους που μπορεί να τα οδηγήσουν σε καταστροφικές συμπεριφορές;» διερωτήθηκε.
Η θέσπιση της κοινής «ψηφιακής ηλικίας ενηλικίωσης», της πρωτοβουλίας, που ξεκίνησε από την Αθήνα και βρίσκει υποστηρικτές στο Παρίσι και την Κοπεγχάγη, φαίνεται να εξελίσσεται σε πανευρωπαϊκό κίνημα. Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για το πώς θα διαμορφωθεί η τελική πρόταση της Κομισιόν και ποια θα είναι η στάση των υπόλοιπων κρατών-μελών.
