Σε «Ελντοράντο» για την ελληνική επιχειρηματικότητα έχει μετατραπεί η Κίνα, καθώς η δεύτερη μεγαλύτερη επενδυτική δύναμη παγκοσμίως έχει αυξήσει εμπράκτως το ενδιαφέρον της για την Ελλάδα, την ώρα που 100 ελληνικά πλοία επισκευάζονται ετησίως σε κινέζικα ναυπηγεία, ενώ οι εξαγωγές της χώρας μας προς την Κίνα ακολουθούν ανοδική πορεία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 10% των ελληνικών εμπορικών πλοίων, άνω των 100 τόνων, έχουν κατασκευαστεί στην Κίνα. Εκεί, εκτιμάται ότι δραστηριοποιούνται περίπου 50 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων ενώ το σύνολο των ελληνικών παραγωγικών επενδύσεων στη χώρα, από το 1978 μέχρι τον Αύγουστο 2012 αναλύεται σε 114 επενδυτικά σχέδια με υλοποιηθείσες επενδύσεις της τάξης των 92,99 εκατ. δολαρίων.
Παράλληλα, παρατηρείται αναζωπύρωση του κινεζικού ενδιαφέροντος για επενδύσεις στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης για την Κίνα του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στη χώρα.
Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις της Κίνας στην Ελλάδα, οι καθαρές εισροές ανήλθαν σε 72,8 εκατ. ευρώ το 2013 έναντι των 8 εκατ. ευρώ που ήταν το 2011. Το χρονικό διάστημα Ιανουάριος-Αύγουστος 2014 οι καθαρές εισροές ανήλθαν σε 49,8 εκατ. ευρώ. Το απόθεμα άμεσων επενδύσεων από την Κίνα στην Ελλάδα στις 31.12.2013 ήταν 238,7 εκατ. Ευρώ.
Οι επενδύσεις της Κίνας στην Ελλάδα
Στην έκθεση υπενθυμίζεται ότι η Cosco βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο διαπραγματεύσεων για την πώληση ποσοστού του Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) και η STATE GRID Corporation έχει υποβάλει πρόταση για την αγορά του 66% του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ (δίκτυο παροχής).
Η βασική στρατηγική επένδυση στην Ελλάδα η οποία χαρακτηρίζεται επιτυχής είναι η συμμετοχή της COSCO Pacific Ltd στην επέκταση και εκσυγχρονισμό του Λιμένα Πειραιά, όμως, πέραν αυτού, έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα επενδύσεις από δύο σημαντικές κινεζικές εταιρίες τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού και υψηλής τεχνολογίας, σε επίπεδο παροχής υπηρεσιών και προώθησης πωλήσεων (ZTE, Huawei). Επίσης, σημαντική δραστηριοποίηση παρουσιάστηκε ήδη από το 2012 στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με την εξαγορά αδειών για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων από μεγάλες κινεζικές επιχειρήσεις, όπως η Three Gorges Corporation και η Winsun Energy.
Στον αντίποδα, οι περίπου 50 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων στην Κίνα δραστηριοποιούνται στους τομείς εξόρυξης, επαγγελματικών ψυγείων, κοσμημάτων, καλλυντικών, πλαστικών, επίπλων, πληροφορικής, τυχερών παιχνιδιών, τροφίμων, ναυτιλίας, παροχής συμβουλευτικών και τουριστικών υπηρεσιών, εμπορίας, εστίασης κ.α.
Ο ρόλος του εφοπλιστικού κόσμου
Σημαντικό κομμάτων των διμερών οικονομικών και επενδυτικών σχέσεων είναι οι μεγάλης κλίμακας παραγγελίες ναυπήγησης πλοίων από Ελληνες εφοπλιστές στα κινεζικά ναυπηγεία, που αποτελούν τους καλύτερους πελάτες τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών τον Σεπτέμβριο του 2013 και ενώ τα ναυπηγικά προγράμματα είχαν περιοριστεί παγκοσμίως λόγω υπερπροσφοράς χωρητικότητας, βρίσκονταν συνολικά υπό παραγγελία σε κινεζικά ναυπηγεία παραγγελίες για ναυπήγηση 188 πλοίων ελληνικών συμφερόντων. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει το κινεζικό ενδιαφέρον και συμφέρον να διατηρηθεί η σχέση της με την ελληνική ναυτιλία. Ως εκ τούτου η υπάρχουσα συμφωνία χρηματοδότησης ύψους 5 δισ. δολαρίων από κινεζικές τράπεζες για τη ναυπήγηση πλοίων ελληνικών συμφερόντων σε κινεζικά ναυπηγεία αναμένεται να ενισχύσει τους αμοιβαία επωφελείς δεσμούς μεταξύ δύο χωρών στους τομείς ναυπήγησης και θαλάσσιων εμπορευματικών μεταφορών.
Περισσότερα από 400 πλοία ελληνικών συμφερόντων έχουν ναυπηγηθεί στην Κίνα τα τελευταία 10 χρόνια, ενώ εκκρεμούν περί τις 300 νέες παραγγελίες ναυπήγησης. Παράλληλα, σχεδόν 100 ελληνικά πλοία επισκευάζονται ετησίως σε κινεζικά ναυπηγεία, ενώ το 10% των ελληνικών εμπορικών πλοίων άνω των 100 τόνων έχουν κατασκευαστεί στην Κίνα.
Οι εισαγωγές και εξαγωγές
Ανοδική πορεία ακολουθούν και οι ελληνικές εξαγωγές προς την Κίνα, καθώς το 2013 αυξήθηκαν κατά 434,14 εκατομμύρια δολάρια, καταγράφοντας άνοδο της τάξεως του 1,35% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα βρίσκεται στην 92η θέση των εισαγωγών της Κίνας από άλλες χώρες, σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Διοίκησης Τελωνείων της Κίνας. Στον αντίποδα, η Ελλάδα βρίσκεται στην 54η θέση των εξαγωγών της Κίνας με 3,949 δολάρια, παρουσιάζοντας περαιτέρω πτώση 10,5%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2013, οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 10% (419,7 εκατ. ευρώ) και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 4% (2,19 δισ. ευρώ). Χάρις στην αύξηση των ελληνικών εξαγωγών και της μείωσης των ελληνικών εισαγωγών τα τελευταία έτη, οι ελληνικές εξαγωγές αναλογούν πλέον σε περίπου 1/5 των κινεζικών εξαγωγών προς την Ελλάδα σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία.
Βασική αιτία της σημαντικής απόκλισης μεταξύ εισαγωγών και εξαγωγών εκτιμάται ότι αποτελεί η απουσία ισόρροπου διμερούς διατομεακού εμπορίου στους κλάδους μεταποίησης, μηχανολογικού εξοπλισμού και υψηλής τεχνολογίας, που συνθέτουν άνω του 80% του διεξαγόμενου διεθνούς εμπορίου με την Κίνα. Αυτή η ανισορροπία οφείλεται κυρίως στην ισχνή παραγωγική βάση της Ελλάδας σε αυτούς τους τομείς, καθώς και στα σημαντικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η Κίνα, όπως φθηνό εργατικό δυναμικό, φορολογικά κίνητρα για προσέλκυση επενδύσεων στους συγκεκριμένους κλάδους και συνακόλουθες οικονομίες κλίμακας, λόγω μεγέθους εσωτερικής αγοράς. Εξάλλου, σε ορισμένους παραδοσιακούς κλάδους μεταποίησης (ενδύματα, υποδήματα, παιχνίδια κ.ά.), που η χώρα μας είχε στο παρελθόν συγκριτικά πλεονεκτήματα, η Κίνα κυριαρχεί σήμερα όχι μόνον έναντι της Ελλάδας αλλά σχεδόν έναντι όλων των ανεπτυγμένων οικονομιών. Αντίστοιχα, στον κλάδο τροφίμων-ποτών, όπου η Ελλάδα διαθέτει, ακόμα, συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της Κίνας, κυρίως σε επίπεδο ποιότητας, η πρόσβαση στην κινεζική αγορά δυσχεραίνεται, μεταξύ άλλων, από μη δασμολογικά εμπόδια καθώς και από την πολιτική επισιτιστικής επάρκειας και διασφάλισης αξιοπρεπούς διαβίωσης του αγροτικού πληθυσμού.
Τα κορυφαία προϊόντα
Τα βασικά προϊόντα που εξήγαγε η Ελλάδα στην Κίνα το 2013 ήταν μάρμαρα (δολομίτης, τραβερτίνα), βαμβάκι, μέταλλα (προϊόντα αλουμινίου και απορρίμματα μετάλλων), προϊόντα πετρελαίου, δέρματα και γουνοδέρματα, χημικά και πλαστικά (φάρμακα, απορρίμματα πλαστικών και χρωστικές ύλες), ηλεκτρικά είδη (κυρίως ηλεκτρικά φουρνάκια), πολτοί και χαρτιά (κυρίως χαρτιά και χαρτόνια για ανακύκλωση), τρόφιμα και ποτά (κυρίως ελαιόλαδα, ζυμαρικά, κρασιά).
Αντίστοιχα, τα βασικά κινεζικά προϊόντα για το 2013 στην Ελλάδα ήταν πλοία (επιβατικά πλοία, κρουαζιερόπλοια, οχηματαγωγά (φέρι-μποτ), φορτηγά), δίοδοι, τρανζίστορ ημιαγωγοί κλπ, Η/Υ (Μηχανές επεξεργασίας δεδομένων κλπ), προϊόντα κινητής τηλεφωνίας, ελάσματα και ταινίες, από αργίλιο, παιχνίδια συσκευές τεχνητού κλίματος, ναυτικά βαρούλκα φορτώσεως, γερανοί, γερανογέφυρες, κλπ, υποδήματα και είδη ταξιδιού.
Πάντως, στο ισοζύγιο Ελλάδας- Κίνας δεν καταγράφονται πλήρως οι ελληνικές εισπράξεις από τη ναυτιλία, λόγω της ιδιαιτερότητας του κλάδου να διεξάγει συναλλαγές και μέσω άλλων χωρών. Εκτιμάται, όμως, ότι η ναυτιλία καλύπτει ένα μέρος του εμπορικού ελλείμματος, δεδομένου, ότι ελληνικά πλοία είτε με ελληνική είτε με ξένη σημαία μεταφέρουν μεγάλο μέρος των καυσίμων που εισάγονται στην Κίνα, καθώς και σημαντικό ποσοστό των κινεζικών εμπορευμάτων διεθνώς.
Ο τουρισμός
Αξιοσημείωτα όμως είναι, για την Ελλάδα, και τα έσοδα στον τομέα του τουρισμού που προκύπτουν από το πλήθος των Κινέζων που συρρέουν στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Το ενδιαφέρον τους για την Ελλάδα εντάθηκε μετά από το 2008, όταν το Πεκίνο φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς αγώνες, ενώ οι Κινέζοι σέβονται την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδας.
Οι βασικοί προορισμοί για τους Κινέζους τουρίστες που έρχονται στη χώρα μας είναι η Αθήνα, οι Κυκλάδες και η Πελοπόννησος, ενώ ψηλά στη λίστα των προτιμήσεών τους είναι συγκεκριμένα η Σαντορίνη και η Μύκονος. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι τονώνουν τον ελληνικό τουρισμό στις περιόδους από τα τέλη Ιανουαρίου έως τις αρχές Φεβρουαρίου- εποχή της κινέζικης πρωτοχρονιάς- την πρωτομαγιά, αλλά και το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου, που συμπίπτει με τις διακοπές για την εθνική εορτή της Κίνας.
Φωτογραφία: Eurokinissi
