Με το θάνατο του Γιόχαν Χούμελ, πρώην δεσμοφύλακα του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης Άουσβιτς, μοιάζει να κλείνει ο φάκελος των ευρισκόμενων στη ζωή και κατοικούντων στην Αυστρία τελευταίων ναζιστών εγκληματιών πολέμου.
Με το θάνατο του Γιόχαν Χούμελ, πρώην δεσμοφύλακα του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης Άουσβιτς, μοιάζει να κλείνει ο φάκελος των ευρισκόμενων στη ζωή και κατοικούντων στην Αυστρία τελευταίων ναζιστών εγκληματιών πολέμου.
Ο Χούμελ πέθανε στις αρχές Φεβρουαρίου σε ηλικία 91 ετών, αλλά ο θάνατός του έγινε γνωστός μόλις σήμερα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, επρόκειτο για τον τελευταίο του καταλόγου των προσώπων για τα οποία υπήρχε, τουλάχιστον θεωρητικά, η δυνατότητα να προσαχθούν κάποτε σε δίκη στην Αυστρία, ως κατηγορούμενοι δράστες του ναζιστικού μηχανισμού εξόντωσης, με τον ίδιο να έχει “υπηρετήσει” σε λόχο των Ες-Ες στο Άουσβιτς, μεταξύ Νοεμβρίου 1942 και Νοεμβρίου 1944, στο χρονικό δηλαδή διάστημα κατά το οποίο θανατώθηκαν εκεί εκατοντάδες χιλιάδες κρατούμενοι του.
Ο Γιόχαν Χούμελ παρέμεινε επί δεκαετίες ανενόχλητος από την αυστριακή Δικαιοσύνη και μόνον το Φεβρουάριο του 2012, έπειτα από καταγγελία ενός ιδιώτη, είχαν κινηθεί νομικές διαδικασίες εναντίον του και ο ίδιος είχε ανακριθεί, ωστόσο αυτές αναστάλθηκαν έπειτα από την επιδείνωση της υγείας του, ειδικότερα έπειτα από σχετική ιατρική γνωμάτευση τον Οκτώβριο του 2013.
Όπως αναφέρεται από το αυστριακό υπουργείο Δικαιοσύνης, η υπόθεση του Γιόχαν Χούμελ, υπήρξε η πιο μακρόχρονη δικαστική διαδικασία των τελευταίων χρόνων εναντίον ενός κατηγορούμενου για ναζιστικά εγκλήματα πολέμου, η οποία μάλιστα βρισκόταν λίγο πριν την ολοκλήρωσή της, με ογκώδη μάλιστα δικογραφία.
Στην Αυστρία και στα πρώτα δέκα μεταπολεμικά χρόνια είχε ασκηθεί δίωξη κατά ναζιστών εγκληματιών πολέμου στο πλαίσιο των τότε “Λαικών δικαστηρίων”, και στη βάση του σχετικού νόμου είχαν καταδικαστεί τότε 13.000 άτομα, σε 43 από αυτά είχε επιβληθεί η θανατική ποινή που σε 30 περιπτώσεις εκτελέστηκε.
Μετά το 1955 και την αποχώρηση από την Αυστρία των στρατευμάτων των τεσσάρων συμμαχικών δυνάμεων (ΗΠΑ, Σοβιετική Ένωση, Γαλλία και Βρετανία) την απονομή δικαιοσύνης ανέλαβαν κανονικά ορκωτά δικαστήρια.
Στη δεκαετία του 1960 ερευνήθηκαν 51 περιπτώσεις προσώπων που ενέχονταν σε εγκλήματα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς και από αυτούς οι τέσσερις είχαν προσαχθεί σε δίκη το 1972 στην οποία τελικά αθωώθηκαν. Η τελευταία προσαγωγή σε δίκη υπήρξε το 1975 και αφορούσε έναν δεσμοφύλακα του στρατοπέδου συγκέντρωσης στο Μαουτχάουζεν, ο οποίος επίσης αθωώθηκε.
Το Κέντρο Σίμον Βίζενταλ, που εδρεύει στο Ισραήλ και φέρει το όνομα του αποθανόντα το 2005 στη Βιέννη “κυνηγού των ναζί” Σίμον Βίζενταλ, είχε ξεκινήσει το 2003 μια εκστρατεία για την ανακάλυψη των τελευταίων ναζιστών εγκληματιών πολέμου που βρίσκονταν ακόμη στη ζωή και κατοικούσαν στην Αυστρία, με καταχώριση σε εφημερίδες κειμένου με τίτλο “Οι δολοφόνοι βρίσκονται ανάμεσά μας”.
Με εκείνο το κείμενο ενθαρρυνόταν ο πληθυσμός να βοηθήσει στην ανακάλυψη και την προσαγωγή σε δίκη ναζιστών εγκληματιών πολέμου που δεν είχαν ακόμη λογοδοτήσει στη δικαιοσύνη, ωστόσο οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν τα χρόνια που ακολούθησαν στο πλαίσιο εκείνης της εκστρατείας, που είχε ονομαστεί “Επιχείρηση τελευταία ευκαιρία”, υπήρξαν πενιχρές και χωρίς αξία.
