Τη σύσταση ενός ταμείου αρωγής για την Αφρική με στόχο την καταπολέμηση των βαθύτερων αιτίων του μεταναστευτικού και προσφυγικού ρεύματος από την αφρικανική ήπειρο, αποφάσισαν οι εκπρόσωποι των 28 χωρών μελών της ΕΕ.
Η σχετική συμφωνία υπεγράφη το πρωί της Πέμπτης στη Βαλέτα της Μάλτας, σε μια πανηγυρική τελετή που έγινε στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής ΕΕ και χωρών της βόρειας Αφρικής για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Με το ειδικό αυτό ταμείο με κεφάλαιο ύψους 1,8 δις ευρώ θα χρηματοδοτούνται προγράμματα και σχέδια για την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Το αρχικό αυτό κεφάλαιο προέρχεται από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Ισόποσα κονδύλια καλούνται να συνεισφέρουν από την πλευρά τους και οι χώρες μέλη της Ένωσης, εντούτοις μέχρι στιγμής η ανταπόκριση είναι πενιχρή. Σύμφωνα με την Κομισιόν μόλις 25 από τις 28 χώρες μέλη έχουν προσφέρει προς το παρόν μόλις 78,2 εκατομμύρια. Μιλώντας στο πρωινό μαγκαζίνο της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς εμφανίστηκε σχεδόν εξοργισμένος:
«Συμβαίνει πάντα το ίδιο. Η ΕΕ κινητοποιείται, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί καταθέτουν προτάσεις, αλλά οι κυβερνήσεις των χωρών μελών δεν μπορούν να συμφωνήσουν σε τίποτα».
Το σχέδιο δράσης
Πέρα από το ταμείο βοήθειας, το σχέδιο δράσης που συμφωνήθηκε στη Βαλέτα με τις αφρικανικές χώρες περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το συντονισμό των δράσεων στη μάχη κατά της παράνομης μετανάστευσης. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπονται και συμφωνίες επαναπροώθησης μεταναστών στις πατρίδες τους, οι οποίες δεσμεύονται να εντείνουν τον αγώνα κατά των διακινητών. Παράλληλα συμφωνήθηκε να διευρυνθούν οι δυνατότητες νόμιμης εισόδου στην ευρωπαϊκή επικράτεια, τόσο ατόμων που αναζητούν εργασία όσο και φοιτητών και καθηγητών που συμμετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγής. Οι διαδικασίες χορήγησης βίζας αναμένεται να απλοποιηθούν. Οι δυο πλευρές συμφώνησαν επίσης σε μια στενότερη συνεργασία προκειμένου να καταστεί δυνατή η πολιτική σταθεροποίηση χωρών της Αφρικής και να καταπολεμηθούν τα αίτια των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών.
Παρά τους φιλόδοξους αυτούς στόχους πάντως, ο Μάρτιν Σουλτς εμφανίστηκε αρκετά συγκρατημένος: «Το σχέδιο δράσης δεν μπορεί να επιφέρει βραχυπρόθεσμες λύσεις. Θα πρέπει να συνηθίσουμε στην ιδέα ότι δεν θα υπάρξουν βραχυπρόθεσμες λύσεις για αυτά που ζούμε σήμερα, διότι πρόκειται για ένα διαρκές πρόβλημα. Πρέπει λοιπόν να εκπονήσουμε μια στρατηγική με μακροπρόθεσμο προσανατολισμό. Το σχέδιο δράσης που αποφασίστηκε έχει στόχο να προάγει βιώσιμες λύσεις κυρίως στις χώρες προέλευσης των προσφύγων. (…) Το πρόβλημα δεν πρόκειται να εξαφανιστεί επειδή έρχεται χειμώνας. Υπάρχουν μεταναστευτικές ροές δεν σταματούν».
Αιχμές Σουλτς
Πώς σχολιάζει ο Μάρτιν Σουλτς το γεγονός ότι χώρες όπως η Ουγγαρία αποφασίζουν να προστατεύσουν μόνες τους και με τον δικό τους τρόπο τα εξωτερικά τους σύνορα, με το επιχείρημα ότι δεν έχουν τη δέουσα στήριξη από την ΕΕ;
«Η Ουγγαρία βρίσκεται παράλληλα και στην κορυφή των χωρών εκείνων που λένε ότι δεν εκχωρούμε αρμοδιότητες στην ΕΕ. Εάν είχαμε εμείς την αρμοδιότητα να προστατεύσουμε τα σύνορα στην Ελλάδα ή την Βουλγαρία, τότε θα προστατεύονταν. Εντούτοις χώρες όπως η Ουγγαρία επιμένουν οι εθνικές κυβερνήσεις, εν προκειμένω η ελληνική ή η βουλγάρικη, να έχουν την αρμοδιότητα. (…) Εμείς θα αναλαμβάναμε ευχαρίστως την προστασία των συνόρων, για παράδειγμα προς την Τουρκία (…)».
