Πριν από λίγες ημέρες, η πρόεδρος του τμήματος Φιλοσοφίας/Παιδαγωγικής/Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρίζα Φουντοπούλου, έκανε μάθημα στο… πάρκινγκ της Φιλοσοφικής. Λίγοι φοιτητές (από τους περίπου 300 συγκεντρωμένους) το παρακολούθησαν, αλλά η έμπρακτη αντίδρασή της στην απαγόρευση εισόδου και στις φρουρούμενες σιδεριές (από άλλους περίπου 50 φοιτητές) διαμηνύει ότι κάτι ίσως έχει αρχίσει να αλλάζει στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Παιδί δασκάλων και εγγονή φιλολόγου, η κ. Φουντοπούλου αποφοίτησε από το 32ο Λύκειο Αθηνών στα Πατήσια, σπούδασε κλασική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών -εκεί όπου σήμερα διδάσκει ως αναπληρώτρια καθηγήτρια- και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Louvain-La-Neuve του Βελγίου. Η διδακτορική της διατριβή εκπονήθηκε πάλι στη Φιλοσοφική Σχολή με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών.
Διαβάστε τη συνέντευξη που παραχώρησε στην Καθημερινή της Κυριακής και στη δημοσιογράφο Κατερίνα Μπακογιάννη:
Το μάθημα στο πάρκινγκ έγινε αυθόρμητα ή το είχατε προσχεδιάσει;
Απολύτως αυθόρμητα… αλλά και από μια ζύμωση πολλών ετών, όταν αισθανόμασταν αδύναμοι να αντιδράσουμε κάθε φορά που ζούσαμε μια κατάληψη. Ακουσα μια φοιτήτρια που έλεγε «ξύπνησα στις 6 για να έρθω με το λεωφορείο» και πολύ απλά είπα στα παιδιά που ήταν συγκεντρωμένα «πάμε να γίνει το μάθημά μας».
Ομως σας ακολούθησαν λίγοι φοιτητές;
Ηταν λίγοι. Ισως πολλοί δεν με άκουσαν, ίσως αιφνιδιάστηκαν. Εάν άλλη φορά ξαναγίνει κάτι τέτοιο, θα είναι όλοι εκεί.
Θα το κάνετε σύστημα να διδάσκετε σε ανοιχτό χώρο;
Ηδη πολλοί συνάδελφοι δηλώνουν ότι θα πράξουν το ίδιο. Δεν νοείται να χάνονται μαθήματα! Η ελληνική κοινωνία θα λέει ότι οι καθηγητές καθόμαστε καλυπτόμενοι πίσω από τις καταλήψεις.
Ετσι δεν συνέβαινε μέχρι τώρα;
Πρέπει να σταματήσει. Το μάθημα έξω είναι συμβολικό. Αλλά γιατί να μη μας δώσει η Θεολογική Σχολή, που είναι απέναντί μας, δύο αμφιθέατρα;
«Περιπλανώμενοι» φοιτητές;
Το θέμα δεν είναι χωροταξικό. Τα τελευταία χρόνια τα παιδιά έχουν καταλάβει ότι στο πανεπιστήμιο αποκτούν εφόδια. Τα τελευταία χρόνια τα αμφιθέατρα είναι γεμάτα.
Εσείς γιατί αντιδράτε τώρα και όχι τα προηγούμενα χρόνια;
Εχουμε ευθύνη που δεν βγήκαμε μπροστά νωρίτερα. Νομίζω ότι αυτό που έχει αλλάξει είναι το κλίμα μέσα στο πανεπιστήμιο. Είναι σαφές ότι οι νέες πρυτανικές αρχές έχουν έρθει αποφασισμένες να φέρουν μια αλλαγή κουλτούρας.
Ανησυχείτε για κλιμάκωση των αντιδράσεων απέναντι στον νέο πρύτανη;
Σε καμία περίπτωση. Κάποια στιγμή αυτά τα παιδιά πρέπει να καταλάβουν ότι πρέπει να αφήσουν τα κόμματα -όχι την πολιτική ή την υγιή αντίδραση- έξω από το πανεπιστήμιο.
Τα κόμματα παραμένουν ελκυστικά για τη νεολαία;
Μα τα παιδιά που προέρχονται από κόμματα δεν είναι η πλειοψηφία. Οι καταλήψεις αποφασίζονται από τη μειοψηφία.
Σας ενόχλησε η εικόνα των ΜΑΤ στο πανεπιστήμιο;
Οχι. Δεν με ενόχλησε καθόλου. Αντίθετα μου δημιούργησε μια αίσθηση ασφάλειας σε σχέση με όλη την κατάσταση που ζήσαμε πέρυσι.
Σεκιούριτι με αλεξίσφαιρα γιλέκα, αλλά χωρίς θεσμικό πλαίσιο;
Δεν νομίζω ότι τα παιδιά αντέδρασαν επειδή είδαν τους σεκιούριτι. Εγώ βλέπω ότι υπάρχει μια αντίδραση σε οτιδήποτε επιχειρεί να εξυγιάνει το πανεπιστήμιο.
Από τον ΣΥΡΙΖΑ;
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ταυτοποιημένη νεολαία στα ελληνικά πανεπιστήμια. Εικάζουμε -κρίνοντας και από τις πράξεις της αντιπολίτευσης- ότι η νεολαία του έχει διαχυθεί σε ομάδες όπως τα ΕΑΑΚ και το ΣΑΦ-καρφί.
Γιατί ένα κόμμα προ των πυλών της εξουσίας να θέλει να διαλύσει το πανεπιστήμιο;
Αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση με ευρύ κοινό.
Πώς αυτοπροσδιορίζεστε πολιτικά;
Από τα φοιτητικά μου χρόνια ήμουν εκπρόσωπος της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ στη σχολή μου. Ανήκω στον ευρύτερο ιδεολογικό χώρο της ΝΔ.
Μήπως αντιδράτε τώρα πολιτικά ορμώμενη;
Οχι! Δεν είμαι κομματικό πρόσωπο. Αλλά νομίζω ότι έχω δικαίωμα πολιτικά να ανήκω κάπου.
Γιατί ενοχλείστε με την κομματικοποίηση σήμερα όταν και εσείς ήσαστε κομματικοποιημένη ως φοιτήτρια;
Δεν μπορούν οι φοιτητές του 2014 να χρησιμοποιούν τα ίδια εργαλεία που χρησιμοποιούσαμε εμείς τη δεκαετία του ’80. Πού είναι η σκέψη και η πραγματική αντίδραση; Είναι θέμα εκσυγχρονισμού. Η κοινωνία έχει αλλάξει.
Το ελληνικό πανεπιστήμιο έχει απαξιωθεί;
Δεν θα το πω αυτό. Το μόνο για το οποίο δεν είμαι ευχαριστημένη είναι η υλικοτεχνική υποδομή. Διότι την ώρα που ο συνάδελφός μας στη Γερμανία ή τη Γαλλία διευκολύνεται στην καθημερινότητά του, εμείς κάνουμε «τα πάντα όλα»: διδασκαλία, έρευνα, γραμματειακή υποστήριξη και σφουγγάρισμα.
Εχετε σφουγγαρίσει το πανεπιστήμιο;
Κυριολεκτικά. Εχω καθαρίσει και την τουαλέτα των καθηγητών. Το πρόβλημα με τις καθαρίστριες είναι γνωστό.
Είναι πιο εύκολο να προσληφθούν φύλακες παρά καθαρίστριες;
Οι σεκιούριτι παραμένουν στον εξωτερικό χώρο, ενώ η καθαρίστρια πρέπει να μπει μέσα. Θα υπήρχαν περισσότερες αντιδράσεις – που τώρα θα καμφθούν με τη νέα σύμβαση.
Το τμήμα σας βγάζει αυριανούς φιλολόγους ή ανέργους;
Το 80% των αποφοίτων μας υπηρετούν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως φιλόλογοι σε ιδιαίτερα και φροντιστήρια.
Το κράτος έχει σταματήσει να προσλαμβάνει και παράγει δασκάλους για την παραπαιδεία;
Αυτό ισχύει. Τα παιδιά ίσως έχουν άλλα όνειρα. Αλλά πόσο ευρύ είναι το πεδίο της αγοράς εργασίας για αποφοίτους καθηγητικών σχολών;
Τότε γιατί να μην κλείσει το τμήμα σας;
Θα μπορούσε το κράτος να θεσπίσει πιο αυστηρά κριτήρια για όσους επιθυμούν να πάνε στην εκπαίδευση. Πάντως από τους φοιτητές μου εισπράττω ότι τα ιδιαίτερα παρουσιάζουν άνθηση, διότι τα δημόσια σχολεία γίνονται όλο και χειρότερα – με την έννοια ότι δεν αναπληρώνονται οι απώλειες των ωρών διδασκαλίας από κενά και απεργίες.
Τα δικά σας παιδιά πάνε σε ιδιωτικό ή δημόσιο σχολείο;
Σε ιδιωτικό. Σκέφτομαι ότι εκεί ίσως μπορώ να κάνω λίγο τη φωνή μου να ακουστεί περισσότερο από ό,τι στο σχολείο της γειτονιάς μου στα Πατήσια.
Εχουμε διαφορετική προσέγγιση στη μάθηση στην Ελλάδα;
Εχουμε ακόμα «γνωσιοκεντρική» προσέγγιση, ενώ η Ευρώπη, και πολύ περισσότερο η Αμερική, βασίζονται στην καλλιέργεια δεξιοτήτων που μαθαίνουν το μυαλό να λειτουργεί. Η γνώση είναι καλή, αλλά στην Ελλάδα μαθαίνουμε στα παιδιά μόνο θεωρία.
Τότε γιατί τα μυαλά των ελληνικών πανεπιστημίων διαπρέπουν στο εξωτερικό;
Επειδή όταν έχεις επιβιώσει σε αυτό το σύστημα, όταν πας έξω, είσαι… Θεός.
Μπορεί στο μέλλον να διασφαλιστεί και η αξιοκρατία στο πανεπιστήμιο;
Οταν κάποιος έχει θητεύσει στο ελληνικό πανεπιστήμιο, είναι σίγουρο ότι έχει δοκιμαστεί και έχει δείξει αντοχές σε σχέση με κάποιον που έχει τα ίδια προσόντα αλλά έρχεται από το εξωτερικό. Προσωπικά υποστηρίχθηκα και δεν ντρέπομαι να το πω. Είμαι παιδί του ελληνικού πανεπιστημίου και το θεωρώ τιμή μου.
