Με το βλέμμα στραμμένο στη ΔΕΗ και στο σχέδιο εξυγίανσής της, αξιολογώντας όλες τις παραμέτρους και τα πιθανά σενάρια για την έξοδό της από το μεγάλο τούνελ, βρίσκεται η κυβέρνηση και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, που παρακολουθεί από πολύ κοντά τις προσπάθειες ανόρθωσης της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού και αγωνιά για την επιτυχή κατάληξη του σχεδίου σωτηρίας της.
Σε αυτό τον σχεδιασμό για το νοικοκύρεμα της κορυφαίας κρατικά ελεγχόμενης εταιρείας παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με τους περίπου 16.750 εργαζομένους συμβιβασμοί δεν χωρούν, ούτε όμως και ο τεμαχισμός της που μπορεί να την έβγαζε από το τραγικό σημείο που βρίσκεται σήμερα αλλά θα υποθήκευε το μέλλον της. Η αδυναμία της απελθούσας διοίκησής της να βρει βαθιά στηρίγματα για τη ΔΕΗ, οι ιδεοληψίες του ΣΥΡΙΖΑ και οι επιπόλαιοι χειρισμοί για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού εξαιτίας των οποίων η Επιχείρηση προς χάρη των ανταγωνιστών της-ιδιωτών προμηθευτών επιβαρύνθηκε με κόστος 600 εκατ. ευρώ ενίσχυσαν τις προσδοκίες αλλά και τη βούληση ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων που θεώρησαν ότι η κατάρρευσή της δημιουργεί ευκαιρίες για να αποκτήσουν πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία της, βάζοντας πόδι στις υδροηλεκτρικές της μονάδες που μαζί με τα δίκτυα αποτελούν τα πολυτιμότερα assets της.
Σε αυτή τη λογική που η προηγούμενη κυβέρνηση διόγκωσε την εγκατάλειψη της ΔΕΗ φορτώνοντάς τη με δυσβάσταχτα βάρη που την έφεραν στο χείλος του γκρεμού, αναφέρθηκε πρόσφατα ο πρωθυπουργός, στέλνοντας σαφές μήνυμα σε όσους βλέπουν την αδυναμία της Επιχείρησης ως ευκαιρία για να μοιράσουν τα «ασημικά» της. «Δεν θα επιτρέψουμε να διαλυθεί η ΔΕΗ για να εξυπηρετήσουμε τα ιδιωτικά συμφέροντα», έλεγε σε συνεργάτες του ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο πρωθυπουργός γνωρίζει από πρώτο χέρι τις δυσκολίες της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού και συνεργάζεται στενά με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη για να αποφύγει τυχόν τραγικό λάθος που θα τη… βγάλει από την πρίζα, συμπαρασύροντας μάλιστα το σύνολο της ελληνικής οικονομίας. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση επενδύει πολλά στη νέα διοίκηση της ΔΕΗ με ένα έμπειρο στέλεχος του διεθνούς ενεργειακού ομίλου της ENEL που έδειξε από την πρώτη στιγμή να κερδίζει την εμπιστοσύνη και του ίδιου του κ. Μητσοτάκη.
Εκείνο που χρειάζεται τώρα είναι να καταστρώσουν από κοινού ένα αποτελεσματικό σχέδιο δράσης πάνω στο οποίο θα πατήσει ο νέος διευθύνων σύμβουλος της Επιχείρησης Γιώργος Στάσσης για να την οδηγήσει σε μια διαφορετική πορεία και να κλείσει τις βαθιές πληγές της που, σε αντίθεση με όλα όσα υποστήριζε η προηγούμενη κυβέρνηση, εξακολουθούν να είναι ανοιχτές, όπως π.χ. οι δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας ΝΟΜΕ που έχουν χαρακτηριστεί από την παρούσα κυβέρνηση «δωρεάν ιδιωτικοποίηση» και αποσύρονται, οι έκτακτες ενέσεις ρευστότητας με κρατικό χρήμα που βούλωναν προσωρινά τρύπες χωρίς να λύνουν αυτό καθαυτό το πρόβλημα, αλλά και η ακύρωση του σχεδίου για τη «μικρή ΔΕΗ», με αποτέλεσμα η Επιχείρηση να χάσει την ευκαιρία να βάλει σημαντικά κεφάλαια στα ταμεία της.
Πώς θα περάσει τις εξετάσεις ρευστότητας
Στο πλαίσιο αυτό η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ και η διοίκηση της ΔΕΗ, που έχει εγκατασταθεί ήδη στη Χαλκοκονδύλη, εργάζονται σε εντατικούς ρυθμούς για να αντιμετωπίσουν τις πιεστικές ανάγκες ρευστότητας που χρειάζεται η Επιχείρηση. Από τα ταμεία της λείπουν, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει η κυβέρνηση, 750 εκατ. ευρώ, χρήματα που αν καταφέρει να αντλήσει μέσα σε έναν μήνα θα μπορέσει να απομακρύνει την ανησυχία που προκάλεσαν τα αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου, όπου η ΔΕΗ κατέγραψε ζημίες ύψους 218 εκατ. ευρώ και για πρώτη φορά αρνητικά ΕΒΙΤDA 51,3 εκατ. ευρώ.
Αυτό, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, δεν σημαίνει ότι μέχρι τις 24 Σεπτεμβρίου, ημερομηνία-ορόσημο για τη ΔΕΗ, πρέπει να μπουν αυτά τα έσοδα στα ταμεία της. Εκείνο που προέχει μέχρι τότε είναι να έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα που θα συμβάλουν στη σταδιακή είσπραξη των εσόδων αυτών, τα οποία πρέπει να αποτυπώνονται στα αποτελέσματα εξαμήνου που θα συνοδεύονται από την έκθεση των ορκωτών ελεγκτών της Ernst & Young προκειμένου να εξαλειφθεί ο κίνδυνος για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων της και να μην εφαρμοστούν έκτακτα μέτρα, όπως π.χ. στάση πληρωμών σε πιστωτές κ.ά. Κυβερνητικοί παράγοντες εκτιμούν ότι εάν βρεθούν οι πόροι αυτοί, η ΔΕΗ θα κερδίσει έναν χρόνο και έτσι θα αποφύγει τη λήψη αναγκαστικών μέτρων.
Στις πηγές που αναμένεται να δώσουν τις αναγκαίες τονωτικές ενέσεις και θα συμβάλουν ώστε να περάσει τις εξετάσεις ρευστότητας περιλαμβάνονται πόροι ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ που θα χορηγηθούν στην Επιχείρηση ως οφειλές Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) προηγούμενων ετών, αλλά και οι αυξήσεις έως 10% στα τιμολόγια ρεύματος ώστε να ενσωματωθεί η ρήτρα CO2. Το υπουργείο Ενέργειας καλείται να τετραγωνίσει τον κύκλο για να δώσει ανάσες στη ΔΕΗ, καθώς δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί από πού θα βρεθούν οι πόροι αυτοί (δεν έχει προβλεφθεί σχετικό κονδύλι στον Προϋπολογισμό), αλλά και πώς η μείωση του ΕΤΜΕΑΡ (το Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων που πληρώνουμε όλοι στον λογαριασμό μας) θα ισοφαρίσει τις ανατιμήσεις των λογαριασμών δίχως να επιβαρύνει τους καταναλωτές της Επιχείρησης, αλλά και δίχως να προκαλέσει νέα ελλείμματα και προβλήματα στην καταβολή των αποζημιώσεων για τις ΑΠΕ.
Είναι πάντως σαφές ότι οι οφειλές από τις ΥΚΩ είναι εκείνες που μπορούν να δώσουν άμεσα ορατά σημάδια ενίσχυσης εσόδων της ΔΕΗ, χωρίς, όμως, να αλλάζουν καταλυτικά την αρνητική εικόνα που έχει ο ισολογισμός της. Οι αυξήσεις στα τιμολόγια είναι μια υπολογίσιμη συνεισφορά για την Επιχείρηση, κάτι που η απελθούσα διοίκηση εκτιμούσε ότι μπορούσε να την οδηγήσει ακόμη και σε έξοδο στις αγορές. Ωστόσο δεν είναι πόροι που μπορούν να εγγραφούν στη ΔΕΗ πριν από τον Νοέμβριο.
Στη δεξαμενή των εσόδων θα πρέπει να προστεθεί και η τιτλοποίηση μέρους των ληξιπρόθεσμων χρεών της, συνολικού ύψους 2,7 δισ. ευρώ, χρήματα από τα οποία η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού με δυσκολία εκτιμάται ότι μπορεί να εισπράξει περί τα 500 εκατ. ευρώ.
Γίνεται επομένως αντιληπτό ότι η ενίσχυση της ρευστότητάς της προέχει πάνω απ’ όλα αυτή την περίοδο, παράλληλα με τον διορισμό του κ. Στάσση στις 22 Αυγούστου, ημερομηνία έγκρισης της τοποθέτησής του από την έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων της ΔΕΗ.
Με την ανάληψη της διοίκησης από τον 45χρονο μάνατζερ της ENEL θα ξεκινήσει η κατάρτιση ενός νέου business plan που θα είναι έτοιμο πριν από τα τέλη του έτους και η κατάστρωση του σχεδίου για τη μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ που θεωρείται ότι μπορεί να δώσει μεγάλες ανάσες στην Επιχείρηση. Ωστόσο πρόκειται για ένα σύνθετο σχέδιο με πολλές παραμέτρους (τράπεζες, μεταφορά παγίων), το οποίο εκτιμάται ότι για να ολοκληρωθεί θα χρειαστεί συν-πλην έναν χρόνο. Για την κυβέρνηση η μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ, του οποίου η καθαρή αξία υπολογίζεται σε πάνω από 3 δισ. ευρώ και προσφέρει ετησίως στα λειτουργικά κέρδη 350 εκατ. ευρώ, θα αποτελέσει ένα σκαλοπάτι για τη μείωση του χρέους της μητρικής εταιρείας.
Παράλληλα θα τρέξουν στοχευμένα προγράμματα εθελουσίας εξόδου προσωπικού της Επιχείρησης με στόχο την ανανέωση και την απόσυρση κάποιων ειδικοτήτων που σήμερα κρίνεται ότι δεν χρειάζονται. «Οι εθελούσιες θα αφορούν εκείνους που είναι μεγαλύτερης ηλικίας και αυτούς που στο νέο πλάνο της εταιρείας, λόγω της εξέλιξης των πραγμάτων προς τη μετα-λιγνίτη εποχή, τη στροφή για παράδειγμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δεν θα είναι αναγκαίοι για την Επιχείρηση», έχει δηλώσει ο υπουργός.
Στα πρόσθετα μέτρα θα περιληφθεί και το κλείσιμο λιγνιτικών μονάδων, ένα μέτρο που έβαλε πρόσφατα στο κάδρο των μέτρων εξυγίανσης ο κ. Χατζηδάκης. Οπως έχει δηλώσει ο υπουργός, στη ΔΕΗ θα κόστιζε λιγότερο εάν δεν λειτουργούσε τις γερασμένες μονάδες της και πλήρωνε το προσωπικό, παρά το κόστος που επωμίζεται σήμερα λόγω της εκτίναξης των ρύπων. Τελευταίο σταθμό στο σχέδιο σωτηρίας της Επιχείρησης αποτελεί η είσοδος στρατηγικού επενδυτή ή όποιας άλλης επιλογής θεωρηθεί ως βέλτιστη για να ανοίξει τον δρόμο για μια ομαλή και σταθερή πορεία ανασυγκρότησής της, που θα της δώσει την αξία που της αναλογεί. Ο χρόνος αλλά και ο τρόπος που θα συμβεί αυτό, σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, δεν έχει προσδιοριστεί, καθώς προέχει το νοικοκύρεμα της Επιχείρησης. Είναι ακόμη νωρίς, αναφέρουν στην κυβέρνηση, για να πει κανείς με βεβαιότητα ότι προκρίνεται εκείνο ή το άλλο σενάριο που για να ωριμάσει και να υλοποιηθεί θα χρειαστεί τουλάχιστον μία διετία, πριν ακόμη προσμετρηθούν τα οφέλη από τη δέσμη μέτρων εξυγίανσης που θα ληφθούν για τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού.
Οσοι παρακολουθούν από κοντά τον κυβερνητικό σχεδιασμό θεωρούν ότι στο τραπέζι παραμένει η είσοδος στρατηγικού επενδυτή ή άλλες παρόμοιες λύσεις.
