Σαφή προειδοποίηση προς την ελληνική κυβέρνηση για την ανάγκη μιας «ανεξάρτητης» ρυθμιστικής αρχής ενέργειας στέλνει η Επίτροπος Ανταγωνισμού, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, κάτι ου έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προθέσεις του νέου υπουργού Παναγιώτη Λαφαζάνη. Ο υπουργός από τις πρώτες ημέρες που ανέλαβε ξεκίνησε έναν πόλεμο με την ΡΑΕ, με αφορμή την απόφαση να αυξήσει το τέλος ΑΠΕ στα τιμολόγια του ρεύματος και έχει ξεκαθαρίσει ότι ναι μεν η Αρχή θα είναι ανεξάρτητη, αλλά δεν θα λειτουργεί αυθαίρετα. Αναφορικά με την πολυσυζητημένη έρευνα της Κομισιόν για την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από την SOCAR, είπε πως είναι «πρόωρη» κάθε εικασία.
Σε συνέντευξή της στην ευρωπαϊκή ιστοσελίδα EurActiv.gr, η Επίτροπος Ανταγωνισμού αναφέρθηκε στην κατάσταση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, χαρακτηρίζοντάς την «μονοπώλιο», που πλήττει τους καταναλωτές και την ελληνική οικονομία εν γένει. Αυτό είναι καθαρό μήνυμα προς τον κ. Λαφαζάνη, ο οποίος πρόσφατα ( από το συνέδριο του Economist) δήλωσε «είμαστε αποφασισμένοι ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή για την Ελλάδα από το να έχει η Ελλάδα έναν ισχυρό παρεμβατικό δημόσιο τομέα στην Ενέργεια και να ακολουθεί μία ανεξάρτητη πολιτική». Σχετικά με τις ιδιωτικοποιήσεις στον τομέα της ενέργειας, ο κύριος Λαφαζάνης ανέφερε ότι η κυβέρνηση «είναι υπέρ της απελευθέρωσης και ενός υγιούς ανταγωνισμού, αλλά απελευθέρωση των αγορών δεν σημαίνει κατάργηση και υποτίμηση του δημόσιου τομέα. Δεν σημαίνει διάσπαση και ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ κλπ δεν σημαίνει λοιπόν να τελειώνουμε με τον ισχυρό δημόσιο τομέα. Δεν είναι εθνικά ωφέλιμο. Αυτό που συμβαίνει στη χώρα είναι να ωφελούνται οι ιδιώτες».
Από την πλευρά της, η Επίτροπος Ανταγωνισμού κάνει λόγο ότι περιορισμένο ανταγωνισμό στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και υπογραμμίζει ότι “αυτό επηρεάζει την παραγωγή και τη χονδρική πώληση, καθώς και την προμήθεια που φτάνει στους τελικούς καταναλωτές, το οποίο ουσιαστικά συνιστά ένα μονοπώλιο. Αυτά είναι άσχημα νέα τόσο για τους καταναλωτές όσο και για την οικονομία. Σαφώς, υπάρχει ανάγκη να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός».
Αιχμές για τη ΔΕΗ
Συνέχισε λέγοντας ότι η Επιτροπή κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα σε απόφασή της το 2008, σύμφωνα με την οποία «η ΔΕΗ έχει οιονεί αποκλειστική πρόσβαση στην εκμετάλλευση λιγνίτη – το φθηνότερο καύσιμο στην Ελλάδα – και κάλεσε την Ελλάδα να επεκτείνει την πρόσβαση και στους ανταγωνιστές. Η απόφαση αυτή είναι επί του παρόντος ενώπιον των δικαστηρίων της ΕΕ».
Σημειώνεται ότι η ΔΕΗ έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, καθώς διαθέτει προνομιακή πρόσβαση και ειδικά δικαιώματα εξόρυξης λιγνίτη (98% του συνόλου των ενεργών αποθεμάτων ανήκουν στο κράτος), ένας στρατηγικός φυσικός πόρος που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ελλάδα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός λιγνίτη στην Ευρώπη και πέμπτη στον κόσμο.
Η ΡΑΕ πρέπει να είναι ανεξάρτητη
Παράλληλα, η Vestager ξεκαθάρισε την στάση της Κομισιόν σχετικά με την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στην Ελλάδα, λέγοντας ότι πρέπει να είναι «ισχυρή και ανεξάρτητη». Αλλά, ο πρόεδρος της ΔΕΗ, Εμμανουήλ Παναγιωτάκης, άφησε αιχμές κατά της ΡΑΕ στο συνέδριο του Economist, λέγοντας: Προσδοκώ ότι η νέα στελέχωση της ΡΑΕ στοιχισμένη στο μεγάλο εθνικό στόχο, την επανεκκίνηση και ανασυγκρότηση της εθνικής οικονομίας, θα επαναπροσδιορίσει ριζικά τη στάση της έναντι της ΔΕΗ. «Σε γενικές γραμμές, είναι σημαντικό για τον ανταγωνισμό η Ελλάδα να έχει το σωστό κανονιστικό πλαίσιο και μια ισχυρή και ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή», τόνισε με νόημα η Επίτροπος Ανταγωνισμού.
Στις 100 ημέρες μετά τις εκλογές, η θέση του προέδρου της ΡΑΕ όσο και μία ακόμη θέση μέλους της Αρχής παραμένουν «κενές» και η Αρχή υπολειτουργεί…..
Πρόωρη κάθε συζήτηση για τον ΔΕΣΦΑ
Αναφορικά με την πολυσυζητημένη έρευνα της Κομισιόν για την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από την SOCAR, είπε πως είναι «πρόωρη» κάθε εικασία. Τον Δεκέμβριο του 2013, η κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν SOCAR κέρδισε το διαγωνισμό και εξαγόρασε ποσοστό 66% στο Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου της Ελλάδας (ΔΕΣΦΑ), για 400 εκατ. ευρώ.. Το ελληνικό κράτος ελέγχει το υπόλοιπο 34% των μετοχών του ΔΕΣΦΑ. Η συμφωνία ενίσχυσε τις πιθανότητες ο αγωγός Trans-Adriatic Pipeline (TAP) να κερδίσει τον διαγωνισμό για το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν, κατά του ανταγωνιστή του Nabucco, και μάλιστα αμέσως μετά, ο TAP «κέρδισε» τον Nabucco. Η SOCAR έχει μερίδιο 20% στον TAP.
Η Επιτροπή ξεκίνησε έρευνα σε βάθος το Νοέμβριο του 2014 για να δει κατά πόσο η προτεινόμενη εξαγορά της ΔΕΣΦΑ από την SOCAR παρακωλύει τον ανταγωνισμό στην ελληνική αγορά φυσικού αερίου. Ωστόσο η τελική απόφαση της Κομισιόν έχει καθυστερήσει σημαντικά, με τον υπουργό ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν, Natig Aliyev, να αναρωτιέται σε τι οφείλεται αυτή η καθυστέρηση.
Η Vestager, όμως, διευκρίνισε ότι Κομισιόν έχει αποστείλει ερωτήσεις στην αζέρικη εταιρεία και ακόμη αναμένει «ολοκληρωμένες απαντήσεις» που θα κρίνουν την συμβατότητα της συμφωνίας εξαγοράς με την αγορά φυσικού αερίου στην Ελλάδα.
«Η προθεσμία για την Επιτροπή να λάβει απόφαση για τον ΔΕΣΦΑ και την SOCAR ανεστάλη στις 21/01/2015 και δεν έχει επανεκκινηθεί ακόμα. Ως μέρος της διαδικασίας μας, έχουμε στείλει ερωτήσεις στη SOCAR και περιμένουμε από την εταιρεία να μας στείλει ολοκληρωμένες και πλήρεις απαντήσεις. Αυτό σημαίνει ότι είναι πρόωρο να προβούμε σε εικασίες σχετικά με την τελική έκβαση της επανεξέτασης σε αυτό το στάδιο», κατέληξε η Ευρωπαία Επίτροπος.
