Στις προσδοκίες που γεννά για την Ανατολική Μεσόγοειο, η εκλογή του Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των ΗΠΑ, αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός, μετά τη συνάντησή του με τον Φατάχ Αλ-Σίσι την Τετάρτη
Τις θετικές προοπτικές για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή μας, που διανοίγονται με την εκλογή του Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, υπογράμμισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε δηλώσεις που ακολούθησαν τη συνάντηση που είχε στο Μέγαρο Μαξίμου με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντελ Φατάχ Ελ Σίσι.
Στην πρώτη δημόσια τοποθέτησή του μετά την πρόσφατη αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο, ο Έλληνας πρωθυπουργός εξέφρασε την προσδοκία του ότι επί των ημερών του νέου Προέδρου οι διμερείς ελληνοαμερικανικές σχέσεις που είναι, όπως είπε, ήδη πολύ ισχυρές, θα γίνουν ακόμα ισχυρότερες σε όλα τα επίπεδα.
Ταυτόχρονα, ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι ο Πρόεδρος Μπάιντεν «θα συμβάλει στην αποκατάσταση των ισορροπιών συλλογικής ασφάλειας στην ευαίσθητη περιοχή μας», την οποία, όπως επεσήμανε, «γνωρίζει καλά καθώς την παρακολουθεί εδώ και δεκαετίες».
Αναλυτικά η δήλωση του πρωθυπουργού έχει ως εξής:
Με πολύ μεγάλη χαρά υποδέχομαι σήμερα τον καλό μου φίλο και φίλο της Ελλάδας, Πρόεδρο της Αιγύπτου Abdel Fattah El-Sisi, στην Αθήνα. Θα χαρακτήριζα αυτή τη συνάντησή ως ιδιαίτερα σημαντική, καθώς ακολουθεί τις επαφές μας προ τριών εβδομάδων στη Λευκωσία, στο πλαίσιο της Τριμερούς Συνεργασίας Ελλάδος, Κύπρου και Αιγύπτου.
Η Τριμερής Συνεργασία είναι ένα θεμέλιο ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας. Ένα θεμέλιο το οποίο υπηρετούν σταθερά η Ελλάδα, η Αίγυπτος και η Κύπρος.
Η συνάντησή μας σήμερα, στην Αθήνα, γίνεται λίγες μόλις ημέρες μετά την εκλογή νέου Προέδρου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε ό,τι αφορά τις διμερείς ελληνοαμερικανικές σχέσεις προσδοκώ ότι, αν κι αυτές είναι ήδη πολύ ισχυρές, στο εξής θα γίνουν ακόμα ισχυρότερες σε όλα τα επίπεδα.
Αλλά σε ένα ευρύτερο πλαίσιο είμαι βέβαιος ότι ο Πρόεδρος Biden θα συμβάλει στην αποκατάσταση των ισορροπιών συλλογικής ασφάλειας στην ευαίσθητη περιοχή μας. Μία περιοχή, εξάλλου, την οποία γνωρίζει καλά καθώς την παρακολουθεί εδώ και δεκαετίες.
Η Ελλάδα έχει, λοιπόν, κάθε λόγο να καλωσορίσει, μαζί με όλους τους εταίρους της στην περιοχή, την επιστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών στον κεντρικό ρόλο τους ως ηγετικού παράγοντα του ΝΑΤΟ. Αλλά και να εκτιμήσει -πιστεύω- τη σημασία της αναφοράς του νέου Προέδρου στην επιστροφή της χώρας του στις αρχές της Συμφωνίας των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή.
Πιστεύω επίσης, κύριε Πρόεδρε, ότι η Ελλάδα και η Αίγυπτος θα υποδεχτούν με θετική διάθεση, την αποφασιστικότερη συμβολή της Αμερικής στα δρώμενα της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου.
Στην ταραγμένη περιοχή μας, πάντως, οι δύο χώρες μας έχουν ήδη διαμορφώσει με την έμπρακτη συμπεριφορά τους ένα παράδειγμα ειρήνης αλλά και συνεργασίας. Με κορυφαία, εμβληματική στιγμή, την πρόσφατη συμφωνία της 6ης Αυγούστου για τη Μερική Οριοθέτηση των Θαλασσίων Ζωνών μεταξύ των δύο κρατών μας. Αλλά και την κοινή μας πρόθεση οι διαβουλεύσεις αυτές να συνεχιστούν, ώστε η Συμφωνία αυτή να επεκταθεί.
Πρόκειται για μία πολύ σημαντική εξέλιξη, όπως είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε κατ’ ιδίαν. Επί 15 χρόνια οι χώρες μας συζητούσαν αλλά δεν είχαν καταλήξει σε συμφωνία. Αυτή επετεύχθη.
Και νομίζω ότι αυτή η συμφωνία είναι το καλύτερο παράδειγμα ότι όταν πορευόμαστε με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο, τους κανόνες καλής γειτονίας αλλά και τον αμοιβαίο σεβασμό που πρέπει πάντα να διαπνέει τις σχέσεις δύο γειτονικών χωρών, μπορούμε να πετυχαίνουμε αποτελέσματα τα οποία είναι προς όφελος και των δύο λαών μας. Αυτή η μεγάλη επιτυχία -και για τις δύο χώρες μας- ακολουθεί μία ανάλογη συνθήκη μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας. Και προηγείται του δρόμου που ήδη έχει ανοίξει για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας.
Όλες αυτές είναι διπλωματικές κινήσεις που δημιουργούν κεκτημένα ειρήνης και συνεργασίας στην ταραγμένη περιοχή μας. Αποδεικνύοντας στην πράξη ότι, σε αντίθεση με τη στάση της γειτονικής Τουρκίας, η Μεσόγειος μπορεί να γίνει θάλασσα που ενώνει αντί να χωρίζει τους λαούς.
Μιλήσαμε πολύ για την πορεία του καινοτόμου σχήματος ενεργειακής συνεργασίας που υλοποιούμε στην περιφέρειά μας. Αναφέρομαι στο East Med Gas Forum, στην ίδρυση του οποιου η Αίγυπτος έχει παίξει καθοριστικό ρόλο. Μετρά ήδη επτά ιδρυτικά μέλη, είναι πάντα ανοιχτό σε νέους εταίρους.
Κάθε χώρα της Ανατολικής Μεσογείου -επί της αρχής- πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη και να συμμετέχει σε αυτή την καινοτόμα ενεργειακή σύμπραξη. Υπό την αυτονόητη προϋπόθεση να απέχει από προκλήσεις και να σέβεται τη διεθνή νομιμότητα.
Αναφέρομαι, φυσικά, στην Τουρκία. Η ηγεσία της οποίας, εγκαταλείποντας την επιθετικότητα και επανερχόμενη στους κανόνες της καλής γειτονίας, θα μπορούσε να προσφέρει και εκείνη στον λαό της νέα οφέλη.
Με τον πρόεδρο El-Sisi επιβεβαιώσαμε τη ρητή μας βούληση για μία πολυμερή συνεργασία σε πολλά επίπεδα.
Κάναμε μία επισκόπηση των εμπορικών μας συναλλαγών. Το διμερές εμπόριο αγγίζει ήδη τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι προοπτικές του δεν κάμφθηκαν ούτε από την πανδημία. Η Ελλάδα και η Αίγυπτος είναι εταίροι με αμοιβαίες εξαγωγικές σχέσεις και κοινούς στρατηγικούς στόχους. Μάλιστα, με τις μεταρρυθμίσεις που προωθούμε -και εμείς αλλά και εσείς- είμαι βέβαιος ότι σύντομα και οι δύο χώρες θα είμαστε ακόμα πιο ελκυστικοί επενδυτικοί προορισμοί.
Διαβεβαίωσα, επίσης, τον πρόεδρο Sisi ότι η χώρα μου παραμένει ένθερμος συμπαραστάτης στην εμβάθυνση των σχέσεων της Αιγύπτου με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η χώρα του αποτελεί, άλλωστε, έναν προκεχωρημένο σύμμαχο της Ευρώπης, όχι μόνο στον αραβικό κόσμο αλλά και σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο. Και βέβαια είναι εξίσου σημαντικός ο ρόλος της Αιγύπτου στην ανάσχεση μεταναστευτικών ροών από την Αφρική προς την ήπειρό μας.
Ειδικότερα στο ζήτημα της ειρήνευσης στην Λιβύη, η Συμφωνία Ανακωχής της 23ης Οκτωβρίου οφείλει, πιστεύω, πολλά στην Αίγυπτο.
Μένει να εφαρμοστεί, με πρώτη και σημαντικότερη πρόβλεψη την αποχώρηση κάθε ξένης δύναμης, ώστε να υπάρχει πολιτική λύση από τους ίδιους τους Λίβυους. Σε μία τέτοια εξέλιξη η Ελλάδα είναι πάντα έτοιμη να συνεισφέρει.
Η πίστη της Ελλάδας στον σταθεροποιητικό ρόλο της χώρας σας, κύριε Πρόεδρε, επεκτείνεται και στην ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ των αραβικών κρατών και του Ισραήλ. Στον δρόμο που χάραξε με θάρρος, τέτοιες μέρες ήταν -αν θυμάμαι καλά- το 1977, ο Πρόεδρος Σαντάτ στην Ιερουσαλήμ, και ακολουθήσατε με σοφία όλοι οι διάδοχοί του.
Αυτό το πιστοποιεί και η εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με το Μπαχρέιν, με άλλα κράτη και στην αφρικανική ήπειρο, το Σουδάν. Όλα αυτά δημιουργούν μία θετική δυναμική στην περιοχή. Και φέρνουν πιο κοντά την ειρήνευση και την οριστική λύση στη Μέση Ανατολή, στο πνεύμα, πάντα, των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
Δεν παρέλειψα, ακόμη, να εκφράσω στον συνομιλητή μου την εκτίμηση όλων μας για τον σημαντικό ρόλο της Αιγύπτου ως φάρου και θεματοφύλακα του μετριοπαθούς Ισλάμ, του πραγματικού Ισλάμ, του μόνου Ισλάμ τολμώ να πω. Ρόλο καθοριστικό, ειδικά σε καιρούς όπως οι σημερινοί, κατά τους οποίους συγκεκριμένες δυνάμεις επιχειρούν να επενδύσουν με θρησκευτικό μανδύα τις δικές τους γεωπολιτικές σκοπιμότητες.
Είναι ένας ρόλος κρίσιμος για την ειρηνική συνύπαρξη και επικοινωνία λαών, θρησκειών και πολιτισμών, που συμβιώνουν επί αιώνες στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου. Όπως συμβιώνουν επί αιώνες, επί χιλιετίες, και στην Αίγυπτο, αγαπητέ κύριε Πρόεδρε.
H Αίγυπτος -θέλω να το τονίσω και να την ευχαριστήσω- δείχνει έμπρακτα την αλληλεγγύη της στον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, στον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας, στις προσπάθειες Κύπρου και Ελλάδας για τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής και την εξεύρεση μιας συνολικής λύσης στο νησί.
Μία τέτοια εξέλιξη δεν θα σηματοδοτήσει μόνο το κλείσιμο μιας πληγής δεκαετιών σε ευρωπαϊκό έδαφος. Θα είναι αφετηρία για την ομαλότητα, τη σταθερότητα, την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή.
Κύριε Πρόεδρε, κλείνω με μία ιστορική αναφορά: Σαν σήμερα πριν από ακριβώς 78 χρόνια ολοκληρωνόταν, με την περίφημη νίκη των Συμμάχων η ιστορική μάχη του Ελ Αλαμέιν.
Ήταν η αρχή της επικράτησης κατά του φασισμού στην Αφρική. Ήταν η αφετηρία για την απελευθέρωση της Ευρώπης. Μεταξύ των μαχητών εκείνων υπήρξαν και χιλιάδες Έλληνες, οι οποίοι έκαναν τη φιλόξενη Αίγυπτο ορμητήριο του αγώνα τους. Οι χώρες μας, λοιπόν, ήταν ανέκαθεν μαζί. Τότε στον πόλεμο, σήμερα στην ειρήνη και αύριο στην ανάπτυξη και την ευημερία.
Κύριε Πρόεδρε, για ακόμα μία φορά με ειλικρινή αισθήματα φιλίας και εκτίμησης, σας καλωσορίζω στην Αθήνα.
