Δύο αξιολογήσεις από διεθνείς οίκους αναμένει η Ελλάδα εντός του Νοεμβρίου, μία στις 21 από τον Fitch και στις 28 του ίδιου μήνα από τον Moody’s. Τι μπορεί να κάνουν; Δύσκολες συνθήκες για προβλέψεις να και σίγουρα η είδηση μίας αναβάθμισης θα ήταν ένα θετικό νέο για την οικονομία και το χρηματιστήριο αυτή τη στιγμή.
Όμως, η εικόνα της κυβερνητικής αδυναμίας, η κατάθεση του προϋπολογισμού που εκκρεμεί και η αβεβαιότητα για το πότε θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση από την τρόικα, αλλά και τα «ανοιχτά» ζητήματα για το χρέος εκτιμάται ότι θα υπερσκιάσουν το θετικό γεγονός της επιστροφής της Ελλάδας στην ανάπτυξη. Εκτιμήσεις αναφέρουν πως οι επόμενες αντιδράσεις των οίκων θα είναι από το 2015 και μετά, όπου το τοπίο ίσως να είναι πιο ξεκάθαρο και μέχρι τότε θα κρατήσουν στάση αναμονής. Μερικοί από τους κρίσιμους παράγοντες είναι: Στήριξη εταίρων για «ασφαλής» έξοδος από το Μνημόνιο, ελάφρυνση χρέους, σταθερή, ισχυρή κυβέρνηση ανεξάρτητα με το ποιος θα είναι και βελτίωση μεγεθών.
Σημειώνεται ότι το το γ’ τρίμηνο το ΑΕΠ της χώρας μας αυξήθηκε κατά 1,7% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013, ενώ είχε προηγηθεί ανάπτυξη 0,4% το β’ τρίμηνο, όπου είναι εντός των εκτιμήσεων των οίκων.
Μετά από τρία χρόνια, λοιπόν, υποβαθμίσεων και αναβαθμίσεων η Ελλάδα τώρα είναι σε B από Β-, με προοπτικές σταθερές από τον Fitch, ενώ ο Moody’s τον Αύγουστο μας ανέβασε κατά δύο βαθμίδες από Caa3 σε Caa1. Ο S&P μας βαθμολογεί με B και σταθερές προοπτικές. Επομένως, ο οίκος Moody’s είναι πίσω κατά δύο βαθμίδες σε σύγκριση με τις αξιολογήσεις των άλλων δύο, που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα ήταν πιθανή και λογική μία αναβάθμιση.
Το χρονικό
Για να γυρίσουμε λίγο πίσω, ο πρώτος που ξεκίνησε το γύρο υποβαθμίσεων ήταν ο Fitch, στις 22 Οκτωβρίου του 2009. Δύο ημέρες πριν από αυτό το report, o υπουργός οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου είχε ανακοινώσει στο ECOFIN ότι το έλλειμμα για το 2009 θα κυμανθεί, ως ποσοστό του ΑΕΠ, στο 12,7% αντί του 6% που το υπολόγιζε η προηγούμενη κυβέρνηση. Μετά ακολούθησαν και οι άλλοι οίκοι, ενώ ο νέος γύρος υποβαθμίσεων ξεκίνησε το Ιανουάριο του 2010 όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκδίδει έκθεση σχετικά με τα Στατιστικά Στοιχεία του Χρέους και του Ελλείμματος της Ελληνικής Κυβέρνησης, στην οποία επισημαίνονται προβλήματα «σκόπιμης εσφαλμένης αναφοράς δεδομένων» και διατυπώνει επιπλέον αμφιβολίες για την ακρίβεια των στοιχείων πέραν της τελευταίας αναθεώρησης της 20 Οκτωβρίου 2009.
Οι χρησμοί των εκθέσεων
Στην τελευταία αξιολόγηση του ο οίκος Moody’s είχε επισημάνει ότι ο λόγος αναβάθμισης ήταν το οικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα , ενώ οι προοπτικές ανάκαμψης πληθαίνουν. Ο οίκος προέβλεπε ανάπτυξη της τάξης του 0,4% το 2014 και 1,2% το 2015. Ωστόσο, σύμφωνα με έκθεσή της στις 17 Οκτωβρίου με τίτλο «Early Exit from Troika Programme Would Raise Funding and Reform Uncertainties», τόνιζε ότι η πρόσφατη ψήφος εμπιστοσύνης που έλαβε η κυβέρνηση δεν αποκλείει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών στις αρχές του 2015, εξέλιξη που θα καθιστούσε μη προβλέψιμο το μέλλον.
Από την πλευρά της η Fitch, έχει αναφέρει ότι για να αναβαθμίσει την πιστοληπτική της ικανότητα θα πρέπει να υπάρχει δυναμική ανάπτυξη, πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 4% και επιτυχημένη έξοδος από το Μνημόνιο με πρόσβαση στις αγορές για δανεισμό και ελάφρυνση του χρέους. Ωστόσο, υποβάθμιση θα σημειωθεί λόγω κάποιας εγχώριας πολιτικής κρίσης και αν επιδεινωθούν οι σχέσεις της Ελλάδας με την ΕΕ. Η Fitch προβλέπει ανάπτυξη του ΑΕΠ 0,5% φέτος και 2,5% το 2015.
