Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία βλέπει θετικά τη συμφωνία του Μονάχου. Δεν λείπουν όμως οι επιφυλάξεις.
Συγκρατημένη αισιοδοξία, αλλά και ρεαλισμό εκφράζει ο απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία Στάφαν ντε Μιστούρα. Μιλώντας στην Deutsche Welle, επισημαίνει ότι η συμφωνία του Μονάχου για διακοπή των εχθροπραξιών πρέπει να δοκιμαστεί στην πράξη.
Μετά τη συμφωνία του Μονάχου για άτυπη εκεχειρία οι εξελίξεις στην ίδια τη Συρία δεν επιτρέπουν ασφαλή συμπεράσματα: οι ενδιαφερόμενοι υποτίθεται ότι τηρούν την εκεχειρία, αλλά οι πληροφορίες κάνουν λόγο για νέες συγκρούσεις, ιδιαίτερα στο Χαλέπι, που πολιορκείται από τον τακτικό στρατό.
Η Ρωσία επισημαίνει ότι δεν επιδιώκει στρατιωτική λύση, αλλά η αντιπολίτευση την κατηγορεί ότι συνεχίζει να ενισχύει τα στρατεύματα του Άσαντ και δεν επιχειρεί μόνο κατά του Ισλαμικού Κράτους, όπως ισχυρίζεται. Ήταν τελικά μία επιτυχία η συμφωνία του Μονάχου ή θα μείνει στην ιστορία ως ένας ακόμη ευσεβής πόθος για την ειρήνευση στην περιοχή;
Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία, Στάφαν ντε Μιστούρα, ο οποίος παρουσίασε τη συμφωνία στο Μόναχο από κοινού με τους υπουργούς Εξωτερικών των ΗΠΑ και της Ρωσίας, Τζον Κέρι και Σεργκέι Λαβρόφ, θεωρεί ότι μάλλον είναι νωρίς για να δώσει κανείς οριστική απάντηση στο ερώτημα.
Μιλώντας στην Deutsche Welle στο περιθώριο της διεθνούς Διάσκεψης για την Ασφάλεια, που άρχισε την Παρασκευή στη βαυαρική πρωτεύουσα, ο ντε Μιστούρα τονίζει: «Αν θέλετε να το πείτε επιτυχία, καλώς. Εγώ θα περίμενα λίγο, μέχρι να δω τη συμφωνία να δοκιμάζεται στην πράξη. Αλλά όπως είπαν ο Τζων Κέρι και ο Σεργκέι Λαβρόφ, δύο είναι τα ζητούμενα, και είναι κρίσιμα για τους πολίτες της Συρίας. Πρώτον, θα υπάρξει πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια ή όχι; Δεύτερον, θα μπούμε στις πολιορκημένες πόλεις ή όχι; Και τρίτον, αν γίνουν αυτά, σημαίνει ότι θα έχουμε περιορισμό ή και τερματισμό των συγκρούσεων. Οι βόμβες πρέπει να σταματήσουν, γιατί αλλιώς τα κονβόι της ανθρωπιστικής βοήθειας δεν θα μπορούν να φτάσουν στον προορισμό τους. Έχουμε μία εβδομάδα για όλα αυτά και κατά βάση αυτή είναι η επιτυχία: ότι υπάρχει πλέον ένα χρονοδιάγραμμα».
Κρίσιμος ο ρόλος της Ρωσίας
Από την πρώτη στιγμή της συμφωνίας η Ρωσία είχε ξεκαθαρίσει – και οι υπόλοιποι δεν εξέφρασαν αντιρρήσεις σε αυτό – ότι η άτυπη εκεχειρία δεν αφορά, ούτε περιορίζει τις αεροπορικές επιδρομές εναντίον θέσεων του αποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους. Η συριακή αντιπολίτευση κατηγορεί τη Μόσχα ότι δεν επιτίθεται μόνο στους τζιχανιστές, αλλά στην πραγματικότητα παρέχει αεροπορική κάλυψη και πολύτιμη βοήθεια στην αντεπίθεση που εξαπολύει το καθεστώς Άσαντ κατά των αντικυβερνητικών δυνάμεων.
Η Μόσχα το αρνείται. Τελικά ποιος είναι ο ρόλος της Ρωσίας; «Όταν μιλάμε για παύση των εχθροπραξιών, αυτό προφανώς αφορά και τη Μόσχα. Αλλά όχι μόνο. Υπάρχει και η άλλη πλευρά. Γι αυτό η επόμενη εβδομάδα θα είναι κρίσιμη, καθώς Ρωσία και Αμερική θα διοικούν από κοινού την ομάδα εργασίας για τη Συρία, ώστε να εφαρμόσουν τη συμφωνία [του Μονάχου]. Η Μόσχα έχει επιρροή σε κάποιους από τους παίκτες και η Ουάσιγκτον σε κάποιους άλλους. Αυτή είναι η δοκιμασία».
Ωστόσο, εκτός από τις δύο μεγάλες δυνάμεις, στη Συρία εμπλέκονται και πολλοί περιφερειακοί «παίκτες» με σημαντική επιρροή. Μπορεί ο μεταξύ τους ανταγωνισμός να υπονομεύσει την όποια συμφωνία;
«Όλα είναι πιθανά. Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Δεν μπορεί να μην είμαστε προσεκτικοί μετά από πέντε χρόνια που διαρκεί αυτός ο πόλεμος. Αλλά νομίζω ότι είναι η καλύτερη στιγμή για να δοκιμάσουμε την καλή θέληση όλων των εμπλεκομένων. Ξέρουμε ότι δεν υπάρχει πραγματική λύση. Κι αν ακόμη κάποιος μπορούσε να πετύχει μία στρατιωτική νίκη, το πραγματικό στοίχημα θα ήταν να σταθεροποιήσει τη χώρα. Αλλά δεν υπάρχει καν στρατιωτική νίκη. Μπορείς να κερδίσεις μία μάχη, αλλά δεν μπορείς πλέον να κερδίσεις τον πόλεμο στη Συρία. Και η αλήθεια είναι, νομίζω, ότι αυτό το ξέρουν όλοι πλέον…» δηλώνει ο ντε Στάφαν ντε Μιστούρα.
Η σημασία της Γενεύης
Ο ιταλοσουηδός διπλωμάτης έχει επανειλημμένα τονίσει τη σημασία των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα των Ηνωμένων εθνών στη Γενεύη. Η τελευταία απόπειρα δεν στέφθηκε με επιτυχία, καθώς το μεγαλύτερο κομμάτι της αντιπολίτευσης αποχώρησε, επικαλούμενο τη συνέχιση των βομβαρδισμών στην ίδια τη Συρία.
Μετά τη συμφωνία του Μονάχου για άτυπη εκεχειρία, ο ντε Μιστούρα ελπίζει σε άμεση επανέναρξη των συνομιλιών στη Γενεύη: «Ήδη έχουμε πίσω μας δύο ειρηνευτικές διασκέψεις και παρόλα αυτά έχουμε 260.000 νεκρούς και ένα εκατομμύριο τραυματίες στη Συρία. Ο λαός της Συρίας έχει την αξίωση να κάνουμε σοβαρές διαπραγματεύσεις και να δούμε συγκεκριμένο αποτέλεσμα…»
