Από συμπληγάδες θα περάσει, όπως όλα δείχνουν, η αναπλήρωση της Γενικής Γραμματέως Δημοσίων Εσόδων. Μετά την υπόθεση Σαββαΐδου και το πάθημα Θεοχάρη, οι δανειστές πιέζουν αφόρητα για νέου τύπου διαδικασίες επιλογής του διαδόχου τους, που θα φτάνουν και μέχρι σε προσωπική έρευνα για τον βαθμό ανάμειξης που τυχόν είχαν ή έχουν οι υποψήφιοι σε κομματικούς μηχανισμούς και «μαγειρεία».
Μπροστά στον κίνδυνο να μην αποτολμήσει κανένας τεχνοκράτης καριέρας να αναμιχθεί στις διαδικασίες επιλογής για την «ηλεκτρική καρέκλα» του Γραμματέα Εσόδων, οι εκπρόσωποι των θεσμών ζήτησαν να διενεργηθεί διεθνής ανοιχτός διαγωνισμός και να έχει μηδενικά περιθώρια πολιτικής παρέμβασης ο υπουργός Οικονομικών στην τελική short-list των υποψηφίων. Θέλουν στο συμβούλιο επιλογής να μετέχουν δύο ξένοι ειδικοί (ο ένας πιθανότατα από το ΔΝΤ) και όχι μόνον ένας όπως συνέβη πριν ενάμισι χρόνο για την επιλογή Σαββαΐδου. Και ταυτόχρονα, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του ΘΕΜΑτος, πιέζουν να ισχύσουν αντίστοιχοι κανόνες και για τα υπόλοιπα οκτώ πρόσωπα που θα τον πλαισιώνουν, στο πλαίσιο της νέας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων που ετοιμάζεται με νομοσχέδιο που θα δοθεί στη δημοσιότητα προς διαβούλευση τις αμέσως επόμενες μέρες.
Η σύγκρουση του υπουργείου Οικονομικών με τους εκπροσώπους των θεσμών ξέσπασε αμέσως μετά την τελευταία συνάντηση που είχαν στο Χίλτον ο υπουργός κύριος Ευκλείδης Τσακαλώτος με το «κουαρτέτο», στις 23 Οκτωβρίου.
Η ελληνική πλευρά ζήτησε αρχικά να επιλέξει εκείνη ένα πρόσωπο που θα συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά του τεχνοκράτη που θέλουν οι θεσμοί, για να αναλάβει το πιο κρίσιμο πόστο στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό.
Το αίτημα απερρίφθη μετ’επαίνων από τους θεσμούς, καθώς θεώρησαν πως δεν παρέχει εχέγγυα για την επιλογή κατάλληλου υποψηφίου.
Προχωρώντας μάλιστα ένα βήμα πιο πέρα, δεν αρκέστηκαν να ζητήσουν τη συμμετοχή ενός ξένου, όπως την προηγούμενη φορά που ήταν ο Γενικός Επιθεωρητής του Υπουργείου Οικονομικών της Γαλλίας, κύριος Pierre Le Petit. Αντιθέτως ζήτησαν, εκτός από το 5μελές συμβούλιο των Ελλήνων που θα συγκροτούν την Επιτροπή Αξιολόγησης, να μετάσχουν δύο ξένοι τεχνοκράτες, που θα μετέχουν και στην τελική συνέντευξη που θα δώσουν οι επικρατέστεροι υποψήφιοι.
Θέση μόνο για «ανεξάρτητους»
Για να αποκλειστεί εντελώς το ενδεχόμενο κομματικής προτίμησης, οι θεσμοί δεν αρκούνται όμως πλέον στην απλή εξέταση του βιογραφικού των υποψηφίων, όπως συνέβη την προηγούμενη φορά κατά την οποία «κοβόταν» αυτομάτως όποιος είχε διοριστεί με πολιτικά κριτήρια σε κρατικές ή κομματικές θέσεις. Ξέροντας ότι πολλοί θα σκεφτούν να αποκρύψουν κάτι παρόμοιο, ζητούν να οριστεί και ειδικός σύμβουλος που θα «τσεκάρει» όλα τα βιογραφικά για να αποκλειστεί όποιος θελήσει να αποκρύψει τέτοια στοιχεία για να παραπλανήσει την Επιτροπή.
Επιπλέον, οι θεσμοί ζητούν να περιοριστεί δραστικά το δικαίωμα του υπουργού Οικονομικών να ορίζει ποιος από τους επικρατέστερους υποψηφίους που θα περάσουν από τη συνέντευξη, τελικώς θα επιλεγεί. Στην προηγούμενη διαδικασία μπορούσε να επιλέξει όποιον ήθελε από την τελική short list. Αλλά τώρα οι θεσμοί ζητούν να μπορεί να επιλέξει μόνον έναν από τους τρεις πρώτους, βάσει της βαθμολογίας που συγκεντρώνουν. Και μάλιστα, εάν η διαφορά του πρώτου με τους άλλους δύο είναι μεγάλη (πχ 20% και άνω), τότε η επιλογή θα περιορίζεται στους δύο ή και μόνον στον ένα –δηλαδή δεν θα έχει καν επιλογή ο υπουργός!
Ακόμα και αν για τα ζητήματα αυτά μπορεί τις επόμενες εβδομάδες ή μέρες να υπάρξει σύγκλιση, μαίνεται μεγάλη αντιπαράθεση για την απαίτηση των θεσμών να ισχύσει ίδια διαδικασία και τα για υπόλοιπα οκτώ μέλη της Ανεξάρτητης Αρχής των Εσόδων (πρόεδρος, αντιπρόεδρος, μέλη Οργανωτικού, Διοικητικού κλπ) που θα πλαισιώνουν τον νέο Γραμματέα.
Οι θεσμοί επιμένουν ότι πρέπει να μην μπορεί η εκάστοτε κυβέρνηση να ασκεί επιρροή στο διοικητικό συμβούλιο της Αρχής, ώστε να λειτουργεί αυτή ανεξάρτητα και αυτόνομα, ενώ η κυβέρνηση θεωρεί πως δεν μπορεί να μην έχει άτομα της δικής της επιλογής (ή «κλίματος») στη διοίκηση. Ειδικά μάλιστα τώρα που με το νέο νόμο που ετοιμάζεται, ο νέος Γενικός Γραμματέας θα “διοικεί” μεν όλον τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό, αλλά δεν θα έχει δικαίωμα υπογραφής αποφάσεων (θα ανατεθεί στον Πρόεδρο) και όλα τα άλλα μέλη θα μοιράζονται έργο και ευθύνες που σήμερα συγκεντρώνονται σε ένα και το αυτό πρόσωπο.
Στα παζάρια που γίνονται, η κυβέρνηση αντιδρά έντονα και στην απαίτηση των δανειστών να επιλεγούν και τα εννέα μέλη της διοίκησης της Ανεξάρτητης Αρχής με διεθνή διαγωνισμό, γιατί τότε υπάρχει ο κίνδυνος και οι εννέα που θα επιλεγούν να είναι όλοι ξένοι! Σε αυτό όμως δεν φαίνεται ότι επιμείνουν έως τέλους οι θεσμοί –πχ ίσως συμφωνηθεί ότι μόνον ένας ή δύο μόνον θα μπορούν να καταλάβουν θέσεις- αφού δεν συμβαίνει και πουθενά αλλού στο εξωτερικό όπου εφαρμόζονται τέτοια συστήματα επιλογής για τα πόστα αυτά (Ηνωμένο Βασίλειο, Σκανδιναυικές χώρες κλπ).
