Ιδιαίτερα περιγραφικός και γλαφυρός για τα γεγονότα που κόντεψαν να… βουλιάξουν την ευρωζώνη την περίοδο 2010-2012 εμφανίζεται ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τίμοθι Γκάιτνερ. Αν και το βιβλίο του πρώην υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ «Stress Test: Reflections on Financial Crises», εκδόθηκε πέρυσι τον Μάιο, ανέκδοτο υλικό που συλλέχθηκε μέσω συνεντεύξεων για τη συγγραφή του αναδεκνύεται τώρα σε πηγή αποκαλύψεων και πληροφοριών για τη διαχείριση της κρίσης χρέους την περίοδο 2010-2012 από τις ηγεσίες ευρωζώνης.
Ένα σημαντικό μέρος των συνομιλιών του Γκάιτνερ με τους δημοσιογράφους δημοσιεύεται στους «Financial Times» και η αλήθεια είναι ότι στα κείμενα αυτά οι αναφορές στην Ελλάδα είναι πολύ πιο περιγραφικές από τη μορφή που εμφανίσθηκαν στο βιβλίο του.
Ενδεικτικά περιγράφοντας τη σύνοδο της G7 στον Καναδά τον Φεβρουάριο του 2010, όπου συναντήθηκε για πρώτη φορά με τον Σόιμπλε και στην οποία η Ελλάδα είχε βρεθεί στο επίκεντρο της προσοχής ο Γκάιτνερ αναφέρει στις συνεντεύξεις του τα εξής:
Η πρώτη αναφορά για την Ελλάδα γίνεται όταν ο Γκάιτνερ συναντήθηκε με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον Φεβρουάριο του 2010, στη σύνοδο υπουργών του G-7 στον Καναδά. Είχε προϋπάρξει ο πανικός για τις παραποιημένες δηλώσεις της Ελλάδας, με τον Γκάιτνερ να δηλώνει πως έζησε στιγμές «Παλαιάς Διαθήκης».
«Θυμάμαι να φτάνω στο δείπνο και να κοιτάζω το Blackberry μου. Στην Ευρώπη επικρατούσε καταστροφή. Οι μετοχές των γαλλικών τραπεζών έπεφταν 7% και 8%. Ήταν μεγάλο θέμα. Για εμένα ήταν μια κλασική απόλυτη σφαγή, γιατί άκουγα από παντού: κρίση στην Ελλάδα, ποιος έχει ανοίγματα στην Ελλάδα; Ξέρετε, οι Ευρωπαίοι βασικά ήρθαν σε εκείνη τη συνάντηση λέγοντας: “Θα δώσουμε στους Έλληνες ένα μάθημα. Είναι πραγματικά φριχτοί. Μας είπαν ψέματα. Είναι απαίσιοι και άσωτοι και εκμεταλλεύθηκαν βασικά τα πάντα και θα τους συντρίψουμε”. Αυτή ήταν η στάση όλων. Θυμάμαι τότε ότι τους είπα: “Μπορείτε να τους βάλετε το μαχαίρι στο λαιμό, αν αυτό θέλετε. Αλλά πρέπει οπωσδήποτε να στείλετε ένα καθησυχαστικό μήνυμα στην Ευρώπη και στον κόσμο ότι θα το κρατήσετε το πράγμα, δεν θα το αφήσετε να πέσει. Πρέπει να προστατεύσετε όλο τον τόπο”. Τους το έκανα πολύ σαφές εκείνη τη στιγμή. Άκουγα συνέχεια αυτές τις παλιοκολλημένες κουβέντες για ηθικό κίνδυνο από αυτούς και τους είπα: “Ωραία λοιπόν, αν θέλετε να είστε σκληροί μαζί τους πάει καλά, αλλά πρέπει να δώσετε κάποια αξιόπιστη διαβεβαίωση ότι δεν θα αφήσετε την κρίση να μεταδοθεί πέρα από την Ελλάδα… Και για να γίνει αυτό πρέπει να φροντίσετε πολύ να είστε αξιόπιστοι ότι θα υλοποιήσετε τη δέσμευσή σας και θα δώσετε και στην Ελλάδα ένα μάθημα”.
Σίγουρα, και βέβαια όπως έχω πει, δεν περίμενα ότι θα συνεχίσουν να κωλυσιεργούν επί τρία χρόνια. Ήταν αδιανόητο για εμένα ότι άφησαν τα πράγματα να γίνουν τόσο χάλια όσο τα άφησαν κι έγιναν. Αλλά τα προμηνύματα γι’ αυτό βρίσκονταν στην αρχική διαμάχη. Τους είχαν πει ψέματα οι Έλληνες. Τους είχαν φέρει σε δύσκολη θέση οι Έλληνες που εν τέλει δανείστηκαν όλα αυτά τα λεφτά, και ήταν έξαλλοι και μανιασμένοι. Ήθελαν να τους ξυλοφορτώσουν. Αλλά με αυτόν τον τρόπο, τροφοδότησαν μια πυρκαγιά που βρισκόταν στα πρώτα στάδια. Και υπήρχαν πολλά ξερόκλαδα».
Ο Τίμοθι Γκάιτνερ στο βιβλίο του περιγράφει μια συνάντηση που είχε στα τέλη Ιουλίου 2012 με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο νησί Σιλτ, στη Βόρεια Θάλασσα, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Σόιμπλε του είπε ότι «υπήρχαν πολλοί στην Ευρώπη που ακόμη πίστευαν ότι το να διώξουν τους Έλληνες από την Ευρωζώνη ήταν μία πιθανή, ακόμη και επιθυμητή, στρατηγική».
Όπως εξηγεί, ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, η ιδέα του Σόιμπλε ήταν ότι με την Ελλάδα έξω, η Γερμανία θα μπορούσε να διαθέσει την οικονομική στήριξη που χρειαζόταν η Ευρωζώνη, διότι ο γερμανικός λαός δεν θα εκλάμβανε τη βοήθεια προς την Ευρώπη ως ξελάσπωμα των Ελλήνων. Επιπλέον, μία ελληνική έξοδος θα τρόμαζε αρκετά την Ευρώπη για να προχωρήσει σε ένα ισχυρότερο τείχος προστασίας.
Για τη Μέρκελ: «Η Μέρκελ δε μου μιλούσε ποτέ. Ποτέ δεν την κάλεσα απευθείας. Πάντα βρισκόμουν σε συναντήσεις μαζί της και με τον πρόεδρο, αλλά εκείνη ποτέ – και πήγα στη Γερμανία μια-δυο φορές. Δεν με έβλεπε ποτέ. Ετρεφε νομίζω για μένα αρκετό σεβασμό και με άκουγε και ασχολούνταν μαζί μου άμεσα σε αυτές τις συναντήσεις, αλλά όταν πήγαινα στη Γερμανία δεν το έκανα αυτό συχνά, μια-δυο φορές. Ποτέ δεν ζητώ να δω τον επικεφαλής ενός κράτους. Το βρίσκω κάπως προσβλητικό. Η γενική μου άποψη είναι: γνωρίζουν ότι έρχομαι, αν ο υπουργός Οικονομικών θέλει να συναντήσω τον επικεφαλής ενός κράτους και αποφασίσουν να μου ζητήσουν να το κάνω, θα το κάνω, αλλά ποτέ δεν θέλησα να το ζητήσω. Όμως συχνά ο Λάελ, που είχε μια διαφορετική προσέγγιση σε τέτοιου είδους πράγματα, θα έβαζε γενικά κάποιον να το ζητήσει εκ μέρους μου και η Μέρκελ ποτέ δεν ήθελε να με δει. Περίεργο, γιατί ξέρετε, κανονικά σε αυτές τις χώρες όλοι ήθελαν να με δουν».
Για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε:«Ο Σόιμπλε ήταν ο πρώην υπουργός Εσωτερικών, ο οποίος πυροβολήθηκε από έναν τρομοκράτη, έμεινε ανάπηρος, καθηλώθηκε σε αναπηρική καρέκλα και υπήρξαν στιγμές που νοσηλεύτηκε σε αυτήν την περίοδο, κατά τη διάρκεια της κρίσης, πράγμα που ήταν κάπως σημαντικό. Όμως είναι πραγματικά εντυπωσιακός, μου αρέσει αυτός ο τύπος, ακόμα κι όταν διαφωνούσαμε πολύ στην ουσία και στην ανταπόκριση. Είναι ένας ευρωπαϊστής, πιο παλιός από τη Μέρκελ, ήταν νομίζω πιο ισχυρός στο κόμμα του, το CDU, από τη Μέρκελ και είχαν πάντα μια πολύ ενδιαφέρουσα σχέση. Κάποιος που είναι πιο μπροστά της… Αυτός είναι πολύ ενδιαφέρων τύπος».
