H μεγάλη αύξηση, κατά 2,3 δισ. ευρώ, του ορίου άντλησης έκτακτης ρευστότητας μέσω του ELA για τις εγχώριες τράπεζες που προχώρησε χθες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εκτός του ότι σημαίνει ότι διασφαλίζεται η ρευστότητα των συστημικών τραπεζών σημαίνει παράλληλα και ότι το τραπεζικό σύστημα αιμορραγεί.
Τα τελευταία στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η ΤτΕ στις 28 Μαΐου επιβεβαίωσαν ότι οι εκροές καταθέσεων αυξήθηκαν στα 6,3 δισ. ευρώ τον Απρίλιο, ενώ εκτιμήσεις της αγοράς κάνουν λόγο για επιπλέον μείωση καταθέσεων τον Μάιο ύψους 5-6 δισ. ευρώ. Από τις αρχές του έτους έχουν μειωθεί κατά περίπου 35 δισ. ευρώ, χωρίς να έχει υπολογιστεί το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου, όπου και δεν έγινε η πληρωμή της δόσης προς το ΔΝΤ.
Πού πάνε, όμως, οι καταθέσεις των Ελλήνων; Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για την πορεία που ακολουθούν οι καταθέσεις όταν εκταμιεύονται από τις ελληνικές τράπεζες, πολύ καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν ότι τα περισσότερα χρήματα παραμένουν σε μορφή ρευστού ή χρησιμοποιούνται για αγορές και αποπληρωμή υποχρεώσεων, ενώ ένα ποσοστό περίπου 10% μεταφέρεται σε άλλες χώρες (όπως Γερμανία, Λονδίνο και Ελβετία), αλλά και με τη μορφή money market (αμοιβαία) με δημοφιλέστερο προορισμό το Λουξεμβούργο.
Όπως μας αναφέρει αναλυτής σε μεγάλη τράπεζα του εξωτερικού, «το συντριπτικό μερίδιο των καταθέσεων ανήκει σε μικροκαταθέτες. Εκτιμώ ότι οι εκροές γίνονται χρήματα στο στρώμα. Σε αντίθεση με το 2012, δεν έχουμε ακούσει ιστορίες των Ελλήνων που βάζουν ποσά σε τράπεζες του εξωτερικού ή προβαίνουν στην αγορά περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό».
Οι Έλληνες ανοίγουν λογαριασμό στο εξωτερικό και στη συνέχεια με εμβάσματα μεταφέρουν χρήματα προς άλλες χώρες, με τη Γερμανία να θεωρείται ένας ιδιαίτερα δημοφιλής προορισμός. Αυτό το αποδεικνύουν στοιχεία της ΕΚΤ όπου τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ελληνικές καταθέσεις στις γερμανικές τράπεζες από τον Ιανουάριο έως το Μάρτιο ανήλθαν κατά 600 εκατ. ευρώ, φτάνοντας συνολικά στα 3,8 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι ελληνικές καταθέσεις στις γερμανικές τράπεζες έχουν φτάσει στο υψηλότερο σημείο τους από το 2012. Σύμφωνα με το δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας Die Welt, η απειλή ενός Grexit ωθεί τους Έλληνες να σηκώνουν τα χρήματά τους από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Επίσης, εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ελληνικές καταθέσεις 4 δισ. ευρώ επενδύθηκαν κυρίως σε ακίνητα από τα τέλη του 2009 μέχρι το 2014, κάτι που μπορεί να συμβαίνει και τώρα σε μικρότερο βαθμό.Παράλληλα, αρκετοί συνδέουν την αύξηση των πωλήσεων τον Απρίλιο της τάξης του 47% με τις καταθέσεις των Ελλήνων. Ο περασμένος μήνας ήταν ο 20ός συνεχόμενος στον οποίο υπήρξε αύξηση των εγγραφών νέων και μεταχειρισμένων αυτοκινήτων και αναλυτές υπογραμμίζουν ότι οι κάτοικοι μιας χώρας που βρίσκεται σε οικονομική αναταραχή ανησυχούν ότι αν τα χρήματά τους είναι στην τράπεζα επιλέγουν τις αγορές, όπως είναι τα αυτοκίνητα.
Σε τι κατάσταση είναι η ρευστότητα των τραπεζών
Τραπεζικοί παράγοντες αναφέρουν ότι οι καταθέσεις που έχουν απομείνει διαμορφώνονται στα περίπου 128 δισ. ευρώ, πόσο που αντιστοιχεί σχεδόν στο σύνολο της ρευστότητας που έχει αντλήσει το σύστημα από τον ELA (83 δισ.) και από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ (σχεδόν 38 δισ. ευρώ). Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι αν καθυστερήσει η συμφωνία, τότε η συνέχιση των εκροών μπορεί να οδηγήσει στην επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Η Moody’s, σε έκθεσή της, είχε αναφέρει ότι οι συνεχιζόμενες μεγάλες εκροές καταθέσεων αυξάνουν τον κίνδυνο επιβολής κεφαλαιακών περιορισμών στην Ελλάδα, γεγονός που θα οδηγήσει και σε υποβάθμιση της αξιολόγησης των τραπεζών.
Σύμφωνα με την Goldman Sachs, η αύξηση του ELA μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μετρηθεί το επίπεδο των εκροών καταθέσεων. Η σταδιακή αύξηση του ορίου του ELA κατά 6,1 δισ. από τα τέλη Απριλίου (μαζί με τα 2,8 δισ., του Ιουνίου) υποδεικνύει ότι οι εκροές συνεχίστηκαν και αυξήθηκαν εκ νέου τις τελευταίες εβδομάδες. Η αύξηση αυτής της εβδομάδας είναι και η υψηλότερη από τον περασμένο Φεβρουάριο (τότε οι εκροές είχαν ξεπεράσει τα 89 δισ. ευρώ). Υποδεικνύει επίσης ότι από τα τέλη Νοεμβρίου, οι ελληνικές τράπεζες έχουν χάσει 43 δισ. ευρώ από εγχώριες καταθέσεις (23%), οδηγώντας σε μια αύξηση της αναλογίας δανείων προς καταθέσεις (LDR) από το 125% σε πάνω από 160%.
