Πριν από λίγο καιρό οι φορολογούμενοι ιδιοκτήτες ακινήτων παρέλαβαν ηλεκτρονικά τον λογαριασμό για τον ΕΝΦΙΑ. Οσοι είχαν τη δυνατότητα έχουν πληρώσει ήδη την πρώτη από τις έξι δόσεις. Ο υπολογισμός του φόρου έγινε με βάση το έντυπο Ε9 που είχε υποβληθεί τα προηγούμενα χρόνια. Σε πολλές περιπτώσεις έχουν γίνει λάθη στον υπολογισμό του φόρου και σε άλλες δεν δόθηκαν οι εκπτώσεις ή οι απαλλαγές που δικαιούνται οι ιδιοκτήτες των ακινήτων. Αυτό έγινε επειδή μέσα στο σύστημα του υπουργείου δεν υπήρχαν οι πληροφορίες που χρειάζονταν για να γίνουν οι σωστοί υπολογισμοί, οι εκπτώσεις ή οι απαλλαγές. Τα περισσότερα λάθη, όμως, στον υπολογισμό του φόρου οφείλονται στο ότι δεν υπήρχαν οι κατάλληλες ενδείξεις στο έντυπο Ε9 έτσι ώστε να συμπληρωθούν απ’ όσους το υπέβαλαν και να ληφθούν υπόψη από τη διοίκηση κατά τον υπολογισμό του φόρου. Ηδη αυτές οι ενδείξεις συμπεριλήφθηκαν στη νέα επικαιροποιημένη έκδοση του Ε9 (ΠΟΛ 1200/2014), στην οποία έχουν ληφθεί υπόψη σχεδόν όλες οι περιπτώσεις για τον σωστό υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ.
Αν έχουν γίνει λάθη;
Από τον νόμο ορίζεται ότι ειδικά για το 2014, επειδή πρόκειται για την πρώτη εφαρμογή του ΕΝΦΙΑ, οι φορολογούμενοι μπορούν να τροποποιήσουν τα στοιχεία των ακινήτων τους που περιλαμβάνονται στο Ε9 και υπάρχουν καταχωρημένα στα ηλεκτρονικά αρχεία του υπουργείου μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2014 χωρίς να έχουν επιπτώσεις.
Αυτονόητο είναι ότι από τις τροποποιήσεις στο Ε9 πρέπει να προκύπτει η πραγματική κατάσταση για τα ακίνητα, αντί για την ελλιπή ή εσφαλμένη που είχε καταχωρηθεί.
Με βάση τις τροποποιήσεις αυτές θα γίνει και νέα εκκαθάριση του φόρου για τον ΕΝΦΙΑ.
Ποιος θα κάνει τις διορθώσεις;
Ολη αυτή η διαδικασία θα γίνει μέσω Διαδικτύου από τους φορολογούμενους ή τους λογιστές τους, από την αντίστοιχη ηλεκτρονική εφαρμογή του υπουργείου.
Είναι χρήσιμο, λοιπόν, να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι ποιοι και πότε δικαιούνται να έχουν έκπτωση από τον ΕΝΦΙΑ, ποιοι και πότε πρέπει να κάνουν διόρθωση στο έντυπο Ε9. Πιο κάτω, με τη μορφή της ερώτησης και της σύντομης απάντησης προσπαθούμε να σας δώσουμε όλες αυτές οι πληροφορίες.
Ας δούμε πρώτα ποιοι είναι αυτοί που απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ. Οι απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ ορίζονται από το άρθρο 3 του νόμου 4223/2013, όπως ισχύει μετά τις τροποποιήσεις που έγιναν με μεταγενέστερους νόμους.
ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΝΦΙΑ Σε κάποιες περιπτώσεις τα ακίνητα απαλλάσσονται από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων. Ας δούμε ποια είναι τα ακίνητα για τα οποία υπάρχουν απαλλαγές.
ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΣΕΙΣΜΟΠΛΗΚΤΩΝ Τα κτίρια που έπαθαν ζημιές από σεισμούς
Τα κτίρια που βρίσκονται στην Κεφαλονιά, στη Φθιώτιδα ή τη Φωκίδα και έχουν πάθει αποδεδειγμένα ζημιές από τους σεισμούς του Ιανουαρίου του 2014 και του Αυγούστου του 2013 αντίστοιχα απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ για τα έτη 2014 και 2015.
Πώς θα αποδειχθεί αυτό;
Η απόδειξη ότι τα κτίσματα επλήγησαν από τον σεισμό γίνεται με τα έγγραφα των αρμόδιων αρχών που έκαναν τον έλεγχο των κτιρίων και τα χαρακτήρισαν σεισμόληκτα.
Απαλλάσσονται μόνο τα κτίσματα;
Στην Κεφαλονιά, στη Φθιώτιδα και τη Φωκίδα απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ όχι μόνο τα πληγέντα κτίσματα από τον σεισμό, αλλά και τα οικόπεδα που αναλογούν σε αυτά.
Το 2014 τι ισχύει μόνο για την Κεφαλονιά;
Ειδικά για το έτος 2014 απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ όλα τα ακίνητα που βρίσκονται στην Κεφαλονιά, ανεξάρτητα αν έχουν πάθει ζημιές ή όχι από τον σεισμό.
Τι ισχύει για τον Νομό Κοζάνης;
Τα ακίνητα μερικών οικισμών του Νομού Κοζάνης που κηρύχθηκαν πολεοδομικά ανενεργοί, αν δεν ηλεκτροδοτήθηκαν ολόκληρο το έτος 2013, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ για το έτος 2014. Οι οικισμοί αυτοί είναι Πεπονιάς, Πολύλακκου, Αξιόκαστρου, Κλήματος, Τραπεζίτσας – Πανάρετης και Πυλωρών του Νομού Κοζάνης.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ Τα ακίνητα του Δημοσίου απαλλάσσονται;
Τα ακίνητα που ανήκουν στο Δημόσιο απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ. Απαλλαγή υπάρχει και για τα ακίνητα του ΤΑΙΠΕΔ, την Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε. και την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ).
Υπάρχουν εξαιρέσεις από τις πιο πάνω απαλλαγές;
Εξαίρεση υπάρχει και δεν απαλλάσσονται τα ακίνητα που ανήκουν στο Δημόσιο και τα κατέχει τρίτος χωρίς τη συναίνεση του Δημοσίου (είναι καταπατημένα). Εξαίρεση υπάρχει και δεν απαλλάσσεται ο κάτοχος του ακινήτου που ανήκει στην ΕΤΑΔ ή στην Αττικό Παράκτιο Μέτωπο Α.Ε. ανεξάρτητα από τον τρόπο που έχει περιέλθει στον κάτοχο το ακίνητο.
Τα νομικά πρόσωπα του κράτους;
Τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου τα οποία ανήκουν στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, που έχουν ακίνητα τα ιδιοχρησιμοποιούν ή τα παραχωρούν δωρεάν στο Δημόσιο, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ.
Αντίθετα, δεν απαλλάσσονται από τον φόρο οι ανώνυμες εταιρείες που ανήκουν στη γενική κυβέρνηση.
Αν ανήκουν στις μονές του Αγίου Ορους;
Απαλλάσσονται τα ακίνητα που ανήκουν στις μονές του Αγίου Ορους ανεξάρτητα αν αυτά βρίσκονται εντός ή εκτός Αγίου Ορους.
Τα θρησκευτικά ακίνητα;
Απαλλάσσονται από τον φόρο τα ακίνητα που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες γνωστών θρησκειών και δογμάτων. Τα ακίνητα αυτά πρέπει να ιδιοχρησιμοποιούνται για να εκπληρώσουν το λατρευτικό, θρησκευτικό και κοινωφελές έργο τους.
Απαλλαγή υπάρχει και για τα ακίνητα που ανήκουν στα βακούφια της μουσουλμανικής μειονότητας της Δυτικής Θράκης και ιδιοχρησιμοποιούνται.
Τα ακίνητα ξένων κρατών;
Απαλλάσσονται τα ακίνητα που ανήκουν σε ξένα κράτη όταν χρησιμοποιούνται για την πρεσβεία, το προξενείο τους ή την εγκατάσταση του πρεσβευτή και της διπλωματικής τους αντιπροσωπίας.
Τα μορφωτικά, εκπαιδευτικά κ.ά. πρόσωπα;
Τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου που δεν είναι φορείς της γενικής κυβέρνησης και τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που έχουν ακίνητα και τα ιδιοχρησιμοποιούν με κοινωφελή σκοπό, εκπαιδευτικό, πολιτιστικό, αθλητικό, θρησκευτικό, φιλανθρωπικό, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ. Απαλλαγή υπάρχει και όταν τα πρόσωπα αυτά παραχωρούν τα ακίνητα δωρεάν στο Δημόσιο.
Οταν υπάρχει απαγόρευση χρήσης;
Τα ακίνητα για τα οποία υπάρχει απαγόρευση για οποιαδήποτε χρήση τους, όπως για λόγους προστασίας αρχαίων μνημείων, δέσμευση για ανασκαφές, δέσμευση για κοινωφελή σκοπό κ.λπ. απαλλάσσονται από τον φόρο.
Αν υπάρχει μερική απαγόρευση χρήσης ακινήτου εκτός σχεδίου, ο φόρος μειώνεται κατά 30%. Σε μερική απαγόρευση χρήσης ακινήτου εντός σχεδίου ο φόρος μειώνεται κατά 60%.
Αν υπάρχει δικαστική απόφαση;
Απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ τα ακίνητα για τα οποία υπάρχει αμετάκλητη δικαστική απόφαση για αποδέσμευση από απαλλοτρίωση και δεν έχει εκδοθεί η πράξη της διοίκησης για την αποδέσμευση.
Αν δεν έχει πληρωθεί η αποζημίωση;
Απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ τα ακίνητα για τα οποία υπάρχει αμετάκλητη δικαστική απόφαση ή διοικητική πράξη αποζημίωσης για απαλλοτρίωση ή δέσμευση κάθε είδους και δεν έχει πληρωθεί η αποζημίωση έπειτα από έναν χρόνο από το έτος έκδοσης της απόφασης.
ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΤΟΥ ΕΝΦΙΑ Σε κάποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις, όταν υπάρχουν οι προϋποθέσεις, μπορεί να γίνουν εκπτώσεις-μειώσεις από τον ΕΝΦΙΑ ή αναστολή πληρωμής του φόρου. Οι εκπτώσεις μπορεί να είναι 20%, 50% ή ακόμη και 100%. Ας δούμε σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει έκπτωση του ΕΝΦΙΑ κατά 20%.
ΜΕΙΩΣΗ ΕΝΦΙΑ 20% ΓΙΑ ΚΕΝΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Ποια μείωση μπορεί να γίνει στον ΕΝΦΙΑ;
Σε ορισμένα ακίνητα μπορεί να γίνει μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 20%.
Ποια είναι τα ακίνητα αυτά;
Η μείωση αφορά κατοικίες, μονοκατοικίες, διαμερίσματα και επαγγελματικές στέγες που πληρούν κάποιες προϋποθέσεις.
Ποιες είναι οι κύριες προϋποθέσεις;
Οι δύο κύριες προϋποθέσεις είναι τα πιο πάνω κτίσματα να ήταν κενά και να μην ηλεκτροδοτήθηκαν ολόκληρο το 2013.
Ποιες άλλες προϋποθέσεις χρειάζονται;
Για να έχουν τη μείωση του 20% πρέπει τα πιο πάνω κτίσματα να είναι αποπερατωμένα (τελειωμένα) και να ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος.
Αν δεν είχαν ηλεκτροδοτηθεί στο παρελθόν;
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου 4286/2014, για να έχουν τη μείωση 20% τα πιο πάνω ακίνητα έπρεπε να είχαν αποπερατωθεί και ηλεκτροδοτηθεί στο παρελθόν. Αν δεν είχαν ηλεκτροδοτηθεί στο παρελθόν, δεν έχουν τη μείωση και ας μην ηλεκτροδοτήθηκαν ολόκληρο το 2013.
Αν τα κτίσματα είναι ημιτελή;
Για τα ημιτελή κτίσματα για τα οποία υπάρχουν όλες οι υπόλοιπες προϋποθέσεις δεν μπορεί να γίνει η μείωση του 20%. Εφαρμόζεται όμως για τον υπολογισμό του φόρου, ο συντελεστής των ημιτελών κτισμάτων που είναι 0,4.
Αν ανήκουν σε φορολογούμενους στο εξωτερικό;
Αν υπάρχουν οι υπόλοιπες προϋποθέσεις και ανήκουν σε πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού δεν μπορεί να γίνει η κατά 20% μείωση του ΕΝΦΙΑ.
Εχουν τη μείωση όλοι οι χώροι;
Η μείωση κατά 20% για τα πιο πάνω ακίνητα ισχύει μόνο για τους κύριους χώρους των ακινήτων αυτών και όχι για τους λοιπούς χώρους.
Ποιος φόρος μειώνεται;
Οταν υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις, γίνεται μείωση 20% στον ΕΝΦΙΑ τόσο στον κύριο όσο και στον συμπληρωματικό φόρο.
Ισχύει κάποια άλλη απαλλαγή στον ΕΝΦΙΑ;
Οποιαδήποτε διάταξη, γενική ή ειδική, που αφορά απαλλαγές από φόρους και τέλη δεν εφαρμόζεται στον ΕΝΦΙΑ. Εξαίρεση γίνεται και υπάρχει απαλλαγή για κάποιες συμβάσεις του Δημοσίου. Σε μερικές άλλες περιπτώσεις μπορεί να γίνει έκπτωση στον φόρο που προκύπτει ή ακόμα και αναστολή πληρωμής του φόρου. Ας δούμε ποιες είναι αυτές οι περιπτώσεις.
ΕΚΠΤΩΣΗ 50% ή 100% ΣΕ ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ Μπορεί να γίνει έκπτωση στον φόρο;
Είναι δυνατόν να γίνει έκπτωση στον φόρο που προκύπτει στους ιδιοκτήτες των ακινήτων που είναι φυσικά πρόσωπα όταν υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Πώς γίνεται η έκπτωση;
Η έκπτωση γίνεται αφού το ζητήσει ο φορολογούμενος και στη συνέχεια με πράξη που κάνει η φορολογική διοίκηση.
Σε ποιον γίνεται η έκπτωση;
Μπορεί να γίνει στον φορολογούμενο, στη σύζυγό του ή στα παιδιά του, που είναι εξαρτώμενα μέλη της οικογένειάς του.
Ποιο ποσοστό έκπτωσης γίνεται;
Μπορεί να γίνει έκπτωση πενήντα τοις εκατό (50%) ή μπορεί να γίνει έκπτωση και εκατό τοις εκατό (100%), που ισοδυναμεί με πλήρη διαγραφή του φόρου.
ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΣΕ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ Μπορεί να γίνει αναστολή πληρωμής του φόρου;
Είναι δυνατόν να γίνει αναστολή πληρωμής στον φόρο που προκύπτει όταν ιδιοκτήτες των ακινήτων είναι νομικά πρόσωπα, πρέπει όμως να υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Πώς γίνεται η αναστολή πληρωμής;
Η αναστολή πληρωμής για τον ΕΝΦΙΑ γίνεται με αίτηση του νομικού προσώπου και στη συνέχεια με πράξη που κάνει η φορολογική διοίκηση.
Πότε λήγει η αναστολή πληρωμής;
Οταν δοθεί αναστολή πληρωμής, αυτή λήγει σε κάθε περίπτωση μετά από ένα έτος από τη λήξη της προθεσμίας πληρωμής της πρώτης δόσης.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις της αναστολής;
Για να δοθεί αναστολή πληρωμής του φόρου ακινήτων σε νομικό πρόσωπο πρέπει να υπάρχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
Ο συνολικός κύκλος εργασιών του νομικού προσώπου κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος να μην ξεπερνάει το δεκαπλάσιο του συνολικού φόρου. Ο συνολικός κύκλος εργασιών να έχει παρουσιάσει μείωση πάνω από 30%. Πόσες φορές μπορεί να δοθεί αναστολή;
Αναστολή πληρωμής για τον οφειλόμενο φόρο ακινήτων των νομικών προσώπων μπορεί να γίνει για ένα έτος και μπορεί να ξαναδοθεί μέχρι τρεις φορές μέσα σε διάστημα δέκα ετών από τότε που χορηγήθηκε η πρώτη αναστολή.
Πότε γίνεται έκπτωση του φόρου 50%; Εκπτωση του φόρου των ακινήτων κατά 50% μπορεί να γίνει αν διαπιστωθεί οικονομική αδυναμία πληρωμής της οφειλής για το συγκεκριμένο έτος. Πρέπει όμως να υπάρχουν σωρευτικά και οι εξής προϋποθέσεις.
Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου έτους να μην είναι πάνω από 9.000 ευρώ. Το ποσό αυτό αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ για τον/τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος. Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων όλων των πιο πάνω προσώπων να μην είναι πάνω από 150 τ.μ. Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου, να μην ξεπερνά το ποσό των 85.000 ευρώ για τον άγαμο, των 150.000 ευρώ για τον έγγαμο και τον ή τη σύζυγό του ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και των 200.000 ευρώ για τον έγγαμο, τον ή τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα. Ο φορολογούμενος, ο ή η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του να είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας. Παράδειγμα:
Οικογένεια με δύο ανήλικα παιδιά έχει στην κατοχή της ένα ακίνητο επιφανείας 80 τ.μ. και αξίας 130.000 ευρώ. Τα συνολικά εισοδήματα της οικογένειας είναι 10.900 ευρώ. Ο ΕΝΦΙΑ για το συγκεκριμένο ακίνητο υπολογίστηκε σε 500 ευρώ. Στη συγκεκριμένη οικογένεια επειδή έχει τις προϋποθέσεις να γίνει έκπτωση 50% στον ΕΝΦΙΑ και να πληρώσει 250 ευρώ αντί για 500 που ήταν ο αρχικός υπολογισμός.
Πότε γίνεται έκπτωση του φόρου 100%; Εκπτωση του φόρου των ακινήτων κατά 100% μπορεί να γίνει αν υπάρχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
Το φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου έτους να μην είναι πάνω από 12.000 ευρώ. Το ποσό αυτό αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ για τον/τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος. Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων όλων των πιο πάνω προσώπων να μην είναι πάνω από 150 τ.μ. Ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων να είναι από τρία και πάνω ή ο φορολογούμενος ο ή η σύζυγος ή κάποιο από τα εξαρτώμενα παιδιά της οικογένειας να έχει αναπηρία από 80% και πάνω. Ο φορολογούμενος, ο/η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας. Παράδειγμα:
Οικογένεια με τρία ανήλικα παιδιά έχει στην κατοχή της ένα ακίνητο επιφανείας 100 τ.μ. Τα συνολικά εισοδήματα της οικογένειας είναι 14.800 ευρώ. Ο ΕΝΦΙΑ για το συγκεκριμένο ακίνητο υπολογίστηκε σε 650 ευρώ. Στη συγκεκριμένη οικογένεια επειδή έχει τις προϋποθέσεις μπορεί να γίνει έκπτωση 100% και να μην επιβαρυνθεί με ΕΝΦΙΑ.
*Ο Χρήστος Δ. Μελάς είναι συγγραφέας και φοροτεχνικός.
Εχει κάνει πάνω από 75 εκδόσεις κυρίως φορολογικού και οικονομικού περιεχομένου. Πριν από λίγες μέρες κυκλοφόρησε σε δεύτερη βελτιωμένη έκδοση το νέο του βιβλίο για τον φόρο ακινήτων ΕΝΦΙΑ. Είναι απόλυτα ενημερωμένο με όσα ισχύουν μετά από όλες τις αλλαγές που έγιναν. Εκτός των άλλων, περιλαμβάνει 272 απλές ερωτήσεις και απαντήσεις έτσι ώστε ένα τόσο στριφνό και δύσκολο θέμα να μπορεί να γίνει κατανοητό από όλους. Οι πιο πάνω ερωτήσεις – απαντήσεις είναι μερικές από αυτές που περιλαμβάνονται στο βιβλίο. Μπορείτε να το παραλάβετε κάνοντας ένα τηλεφώνημα στο 210 5238305.
Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.stamoulis.gr/ΕΝΦΙΑ-Ο-Νέος-Ενιαίος-Φόρος-Ιδιοκτησίας-Ακινήτων-2η-έκδοση_p-403831.aspx
