Ο πόλεμος μεταξύ του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Ενέργειας και ΡΑΕ αποτελεί τελικά και μία εξαιρετική αφορμή για τον Παναγιώτη Λαφαζάνη να κινηθεί προς την κατεύθυνση που εμμέσως τόνιζε από την ημέρα που ανέλαβε. Δηλαδή, να περιορίσει τις αρμοδιότητες της ανεξάρτητης Αρχής τις οποίες έχει εκχωρήσει και η ευρωπαϊκή νομοθεσία, με στόχο έτσι το υπουργείο να κινείται πιο ευέλικτα. «Αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα είναι μειώσεις των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος. Δεν είναι εύκολο και δεν μπορεί να γίνει από την μια μέρα στην άλλη όμως απαιτείται επανασχεδιασμός με κεντρικό ρόλο κυβέρνησης ώστε να μειωθούν τιμολόγια», τόνισε με έμφαση ο υπουργός.
Αλλά, ο κ. Παναγιώτης Λαφαζάνης έχει να αντιμετωπίσει αρκετά σοβαρά προβλήματα. Είναι, μεταξύ άλλων, η κατάρρευση της αγοράς ηλεκτρισμού, η έλλειψη ρευστότητας, η αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη ΔΕΗ, αλλά και το έλλειμμα του λογαριασμού ΑΠΕ, το οποίο στα τέλη του Δεκεμβρίου ανερχόταν στα περίπου τα 150 εκατ. ευρώ. Άρα, αν το υπουργείο ακυρώσει τις αυξήσεις θα πρέπει να αναζητήσει το ισοδύναμο ποσό από άλλες πηγές για να καταβάλει κάθε μήνα τις αποπληρωμές. Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, μιλώντας σε πηγαδάκι δημοσιογράφων στη Βουλή, τόνισε ότι το υπουργείο κινείται προς αυτή την κατεύθυνση και εξετάζει όλες τις επιλογές.
Ένα άλλο σοβαρό θέμα είναι ότι…. έχουν λήξει οι θητείες του Προέδρου, του Α´ Αντιπροέδρου και ενός μέλους της Ολομέλειας της ΡΑΕ. Δηλαδή, ο Πρόεδρος της Αρχής που έλαβε την απόφαση δεν είναι πλέον εν ενεργεία, με την Αρχή να είναι στον αέρα και ακέφαλη από τις 15 Φεβρουαρίου. Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, το υπουργείο θα κινήσει τις επόμενες ημέρες διαδικασίες για να προκηρύξει το “άνοιγμα” της θέσης. Επίσης, η διοίκηση της ΔΕΗ είναι υπό παραίτηση, χωρίς ουσιαστικά να έχει καθήκοντα, περιμένοντας τον νέο διοικητή, το όνομα του οποίου ακόμα δεν έχει καθοριστεί.
Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, κατά την ομιλία του χθες στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, έστειλε αυστηρή προειδοποίηση προς τη ΡΑΕ να ακυρώσει άμεσα τις επικείμενες αυξήσεις των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος, ξεκαθαρίζοντας πως «εάν δεν το κάνει τότε η κυβέρνηση θα πάρει πρωτοβουλίες με όλους δυνατούς τρόπους, για να ακυρωθούν αυτές οι απαράδεκτες αυξήσεις». Είναι σαφές, λοιπόν, ότι μετά το συμβάν, η κυβέρνηση ξεκινά διαδικασίες για την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη ΡΑΕ, που θα προβλέπει «κούρεμα» των αρμοδιοτήτων της ώστε κρίσιμες πολιτικές, όπως η τιμολογιακή, να καθορίζεται από το υπουργείο.
Τελικά πόσο ευθύνεται η ΡΑΕ
Κάνοντας τους…. ντεντεκτιβ και λαμβάνοντας υπόψιν και τις ανακοινώσεις τόσο του υπουργείου, όσο και των Αρχών, προκύπτει ότι: Η απόφαση της ΡΑΕ με ημερομηνία 30-12-2014 στάλθηκε στις 31-12-2014 στο Εθνικό Τυπογραφείο προς δημοσίευση σε ΦΕΚ. Εκεί, εντάχθηκε στο ΦΕΚ ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ 3694/31-12-2014, το οποίο μορφοποιήθηκε (έγινε δοκίμιο) στις 7-1-2015 και στις 12-1-2015 στάλθηκε από το Εθνικό Τυπογραφείο στη Γενική Γραμματεία της κυβέρνησης για έλεγχο.
Από εκεί και πέρα υπάρχει ένα χρονικό κενό, αφού τελικά η δημοσίευση αναρτήθηκε Μάρτιο. Άρα, από τις 12 Ιανουαρίου (προεκλογικά) έως τις 4 Μαρτίου (και μετά τις εκλογές της 26ης Ιανουαρίου) είχε “παγώσει” η διαδικασία. Άρα, το υπουργείο κάνει λόγο για «σκόπιμη καθυστέρηση» και αναφέρει ότι η απόφαση της ΡΑΕ στάλθηκε στο Εθνικό Τυπογραφείο στις 31/12/2014 για να δημοσιευθεί τελικά στις 4/3/2015, ενώ όλα τα ΦΕΚ που φέρουν την ίδια ημερομηνία, εκτός από το συγκεκριμένο αναρτήθηκαν στο Διαδίκτυο και εκδόθηκαν και σε έντυπη μορφή μέχρι και την επομένη των εκλογών 26-1-2015. Όπως τονίζει το υπουργείο, τα 110 από τα συνολικά 126 ΦΕΚ είχαν αναρτηθεί έως τις 15/1/2015.
Ο παραπάνω θέμα έχει πάρει πολιτικές διαστάσεις, με τον βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Λοβέρδο να καταθέτει ερώτηση προς τον κ. Λαφαζάνη, υπονοώντας ότι έχει ευθύνες και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Λοβέρδος ρωτά τον υπουργό, μεταξύ άλλων, το εξής: “για την εκκρεμότητα κυκλοφορίας του ΦΕΚ της συγκεκριμένης απόφασης δεν ενημερωθήκατε από τη Γενική Γραμματεία της δικής σας Κυβέρνησης μετά την 25.1.2015; Γιατί κατηγορείτε τη ΡΑΕ για μεθόδευση στο θέμα αυτό; Έχετε στοιχεία για εμπλοκή της;”.
Επίσης, ο κ. Λοβέρδος ζητά από τον υπουργό να απαντήσει:
– γιατί πέραν της μιας φοράς που έχετε συναντηθεί με τον προηγούμενο Πρόεδρο της ΡΑΕ στις 4.2.2015 δεν είχατε επιδιώξει καμία άλλη επαφή ή επικοινωνία μέχρι και την Παρασκευή 13 Μαρτίου με την αρμόδια για τον ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα της ενέργειας Αρχή;
και
-Γιατί δεν έχετε εκκινήσει τις διαδικασίες που προβλέπει ο νόμος για την επιλογή Προέδρου, Α´ Αντιπροέδρου και ενός μέλους της Ολομέλειας της ΡΑΕ, οι θητείες των οποίων έχουν λήξει;
Ποιος ο ρόλος της Βιομηχανίας και γιατί πληρώνουμε το τέλος
Η αγορά βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση και το ζήτημα είναι πως το υπουργείο θα μπορέσει να βρει τους πόρους, αν δεν αυξήσει τελικά το τέλος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΛΑΓΗΕ εφόσον δεν υπάρξει εκ νέου εκτροχιασμός της αγοράς, το έλλειμμα θα έχει εξαλειφθεί μέχρι τα τέλη του έτους και ο λογαριασμός θα γίνει πλεονασματικός στις αρχές του 2016.
Από το 2011 έχει αλλάξει η νομοθεσία και η αναπροσαρμογή του τέλους είναι υποχρέωση της ΡΑΕ. Οι αυξήσεις στο ΕΤΜΕΑΡ αποσκοπούν στο να καλύψουν την “τρύπα” που δημιουργήθηκε στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ από την διοχεύτευση πόρων για τη χρηματοδότηση του μέτρου της «αντιστάθμισης» της ενεργοβόρου βιομηχανίας. Κάθε Δεκέμβριο η ΡΑΕ, ύστερα και από εισηγήσεις του ΛΑΓΗΕ, εξετάζει τα έσοδα και αν προκύπτει έλλειμμα τότε προβαίνει νομίμως σε αύξηση ή όχι του τέλους.
Οι παραγωγοί Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας καταγγέλλουν με ανακοίνωσή τους ότι τα έσοδα, όμως, από το τέλος δεν κατευθύνεται μόνο για αποπληρωμή τους. Παραθέτουν δε μελέτη του ΙΟΒΕ, η οποία αποδεικνύει ότι στην δεκαετία 2011 – 2020, μόλις το 41% των εσόδων από το ΕΤΜΕΑΡ θα διοχετεύεται στις ΑΠΕ. Όπως επισημαίνει ο Σύνδεσμος, οι αυξήσεις γίνονται για να καλυφθεί η απώλεια εσόδων από την πώληση δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων που διατέθηκαν για την ενίσχυση της βιομηχανίας. Η αλήθεια είναι ότι το τέλος ΕΤΜΕΑΡ το πληρώνουν οικιακοί καταναλωτές, αγρότες, αλλά και βιομηχανίες. Ωστόσο, ένα ποσό από αυτά κατευθύνεται πάλι προς την ενεργοβόρο βιομηχανία. Σημειώνεται ότι το μέτρο αυτό της αντιστάθμισης θεσμοθετήθηκε στο πλαίσιο σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας για να μην φεύγουν προς τρίτες χώρες. Ο ΛΑΓΗΕ είχε προϋπολογίσει έσοδα με βάση τις προηγούμενες χρεώσεις, ύψους 1,05 δισ. ευρώ για το 2015, τα οποία λόγω μείωσης της κατανάλωσης περιορίζονται σε 1,025 δισ. ευρώ. Έτσι, οι λογαριασμοί ρεύματος θα ακριβύνουν από 1,3% έως 31,8% και οι οικιακοί καταναλωτές καλούνται να πληρώσουν το έτος περι τα 6-8 ευρώ επιπλέον, καλώντας να καλύψουν μία τρύπα περίπου 20 εκατ. ευρώ.
Σχεδόν σε όλες τις ευρωπαικές χώρες ενισχύονται οι ΑΠΕ, ακολουθώντας και τον τρόπο που ακολουθεί η Ελλάδα, δηλαδή μέσω του τέλους. Ωστόσο, στην ελληνική αγορά η κατανάλωση μειώθηκε το τελευταίο διάστημα λόγω και της κρίσης, ενώ αυξήθηκαν αρκετά οι παραγωγοί ΑΠΕ, με αποτέλεσμα να αυξηθούν και οι υποχρεώσεις.
Σύμφωνα με το άρθρο 143 του νόμου 4001/2011, όπως αυτό τροποποιημένο ισχύει, η ΡΑΕ αρμοδιότητα να αναθεωρεί τις μοναδιαίες τιμές των χρεώσεων του Ειδικού Τέλους για τη Μείωση των Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ) το 12ο μήνα κάθε έτους προκειμένου να εφαρμοστεί το επόμενο ημερολογιακό έτος, καθώς και τον 6ο μήνα κάθε έτους για εφαρμογή κατά το δεύτερο εξάμηνο του ίδιου έτους, εφόσον αυτό απαιτείται για τον ισοσκελισμό του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ.
Για την εν λόγω απόφαση χρησιμοποιοποιούνται τα στοιχεία που εστάλησαν από τη ΔΕΗ, τον Λειτουργό της Αγοράς (ΛΑΓΗΕ) και τον Διαχειριστή του Δικτύου Διανομής (ΔΕΔΔΗΕ) μεταξύ της 5ης και της 18ης Δεκεμβρίου 2014. Η Ολομέλεια της ΡΑΕ λαμβάνει απόφαση κατόπιν προϋπολογιστικής εκτίμησης εσόδων-εξόδων του σχετικού Ειδικού Λογαριασμού, βάσει των στοιχείων που της είχαν προσκομισθεί, με σκοπό τον ισοσκελισμό του.
