Σε «ναρκοπέδιο» μπαίνουν πλέον οι συνεπείς δανειολήπτες, με βάση τις νέες ρυθμίσεις στο πολυνομοσχέδιο που ψηφίζει απόψε η Βουλή.
Παρότι στην κυβέρνηση λένε πως προστατεύεται το 60% (ή και έως 82% που ανέφερε ο υπουργός Οικονομίας κύριος Σταθάκης στη Βουλή) στην πράξη μόλις το 25% θα σώσει την πρώτη κατοικία του. Γκρίζες ζώνες παραμένουν και μετά την κατάθεση του νομοσχεδίου, αφού πολλές διατάξεις μπαινοβγαίνουν, ενώ φαίνεται πως τα επιχειρηματικά δάνεια για τα οποία έβαλαν υποθήκη τα σπίτια τους οι επαγγελματίες, δεν θα καλύπτονται από το νέο νόμο.
Από μία πρώτη ανάγνωση του νομοσχεδίου ανακύπτει μια σειρά νομικών και άλλων προβλημάτων, όπως:
– Η «δια νόμου» προστασία που προσφέρει η ρύθμιση, αφορά αποκλειστικά πρώτες κατοικίες αντικειμενικής αξίας έως 120.000 ευρώ για τον άγαμο με εισοδήματα φτώχειας (έως 8.180 ευρώ το χρόνο) όπως εξ αρχής έλεγε η Τρόικα. Η ελληνική πρόταση μιλούσε για αρχική αξία 300.000 ευρώ, αλλά δεν απέμεινε τίποτε από αυτήν. Για σπίτια αξίας έως 180.000 ευρώ για άγαμο (ή έως 260.000 ευρώ για μεγαλύτερες οικογένειες) ο νόμος επιτρέπει μεν να προσφύγει κάποιος στο δικαστήριο, αλλά επιτρέπει τους πλειστηριασμούς τους. Για κατοικίες αξίας πάνω από 180.000 ευρώ, δεν τίθεται καν δυνατότητα προσφυγής και η τράπεζα θα παίρνει τα σπίτια χωρίς να ρωτάει κανέναν.
– Στις διατάξεις του νόμου που κατετέθη, δεν περιελήφθη τελικώς πρόβλεψη για «κούρεμα χρεών». Αντιθέτως, στην κοινή συνέντευξή τους προχθές οι κ.κ. Σταθάκης και Τσακαλώτος μιλούσαν «όχι μόνο για κούρεμα δόσεως αλλά και χρεών» με βάση την τρέχουσα εμπορική αξία.
– Ο «ηθικός κίνδυνος» (σσ: που οι κύριοι Σταθάκης και Τσακαλώτος έδειξαν πως αγνοούν ως έννοια όταν ερωτήθηκαν προχθές) είναι προφανής: να πάψουν να πληρώνουν οι συνεπείς φορολογούμενοι. Μόνον αν «κοκκινήσουν» μπορούν να πετύχουν «κούρεμα» δόσεων. Αλλιώς, δεν υπάρχουν «στο τραπέζι» τα περίπου 100 εκατομμύρια που, σύμφωνα με τον κύριο Τσακαλώτο, θα δώσει το 2016 το δημόσιο, για να μην πληρώνουν δόσεις.
– Ηθικής τάξεως είναι και η παράλειψη να προστατευτούν όσοι έβαλαν δικά τους χρήματα και όχι μόνο δάνειο, για να αγοράσουν το σπίτι τους. Για παράδειγμα:
α) έστω ότι κάποιος, ας πούμε συνταξιούχος, είχε 20-25 εκατ. δραχμές (περίπου 70.000 ευρώ) στην τράπεζα το 1998-1999, από οικονομίες μας ζωής, εφάπαξ, πώληση κάποιου άλλου ακινήτου κλπ. Τότε με τα λεφτά αυτά αγόραζε καινούργιο διαμέρισμα σε καλή περιοχή. Όταν μπήκε το ευρώ και έπεσαν τα επιτόκια, οι τράπεζες έδιναν από τις καταθέσεις αυτές αφειδώς δάνεια, στο 120% της αξίας του ακινήτου, με το σύνθημα «δόση αντί για ενοίκιο» και σε όσους δεν είχαν κανένα κεφάλαιο. Η υπερπροσφορά δανείων είχε ως αποτέλεσμα να «κουρευτούν» οι καταθέσεις του συνταξιούχου. Δηλαδή, η έξτρα ρευστότητα και η ζήτηση εκτίναξε τις τιμές στα ύψη, οπότε το 2003-2004 που ο καταθέτης αυτός ήθελε πχ να παντρέψει τα παιδιά του, δεν μπορούσε πια να αγοράσει σπίτι χωρίς να πάρει και δάνειο άλλα τόσα. Παίρνοντας αναγκαστικά και ένα μικρό δάνειο 15ετίας πχ 70.000 ευρώ (αντί πχ 140.000 για 25 ή 30 χρόνια) έπεσε στην κρίση του 2010 και σταμάτησε να πληρώνει. Ενώ δεν είναι «μπαταχτσής» και έχει καταβάλει το 70% της αξίας του ακινήτου που αγόρασε, δεν θα δει μείωση δόσεως, αφού το ακίνητο ξεπερνά τις 120.000 ευρώ. Αντιθέτως, μπορεί να χάσει το σπίτι και να βρεθεί να χρωστά και το υπόλοιπο δάνειο, χάνοντας όσα έδινε επί 10 χρόνια και όσα είχε αποταμιεύσει μια ζωή πριν το δάνειο. Ουσιαστικά σήμερα εκμηδενίζεται ολόκληρη η περιουσία του.
β) αντιθέτως, αν κάποιος είχε το 2004 πχ 120.000 ευρώ στην τράπεζα, αλλά δεν τα πείραξε και αντ’ αυτών πήρε στεγαστικό δάνειο 120.000 ευρώ για 25 χρόνια, τότε και τα χρήματά του τα έσωσε (είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό για να μην «κουρευτούν») και προστατεύεται από τις κατασχέσεις, αλλά και μείωση δόσεως θα δει, καλυπτόμενος από την γενικότερη κρίση. Και στην τράπεζα να έχει τις καταθέσεις του, αυτόματα δικαιούται και την επιδότηση της δόσης του, αφού τα περιουσιακά στοιχεία εξετάζονται μόνον αν φτάσει στα δικαστήρια. Και αν για να αποφύγει κατασχέσεις χρημάτων ή πιέσεις για ρευστοποίηση μετέφερε τα λεφτά σε όνομα τρίτου προσώπου, τότε εμφανίζεται σαν πτωχός και προστατεύεται, ενώ πλήρωσε μόνον δόσεις για 10-15 χρόνια.
Ράβε-ξήλωνε για τον ΦΠΑ
Την ίδια ώρα, «βραχυκύκλωμα» εξακολουθεί να προκαλεί στην κυβέρνηση ο ΦΠΑ που επέβαλε στην εκπαίδευση και ακόμα δεν βρίσκει τρόπο για να τον καταργήσει. Η επιβολή φόρου στο κρασί επανεξετάζεται, αφού ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να συμφωνεί με … την κυβέρνηση.
Ο κίνδυνος πάλι είναι να μείνει ο φόρος 23% στην εκπαίδευση, παρότι η κυβέρνηση …το καταργεί! Ενώ χθες δηλαδή έφερε νέα μέτρα (φόρος σε κρασί και στα τυχερά παχνίδια) χωρίς να φέρει διάταξη που να καταργεί τον ΦΠΑ, σήμερα ενδέχεται να αποσύρει τη διάταξη για τον φόρο στο κρασί και να φέρει άλλο μέτρο ή, αλλιώς, να μην φέρει καν την τροπολογία που θα καταργεί τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση –όπως διέρρεε χθες ότι τελικά θα κάνει.
