Σαν σήμερα, στις 2 Ιανουαρίου 1990 πέθανε ο Ευάγγελος Αβέρωφ

Γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας στις 17 Απριλίου του 1910.

Η καταγωγή του είναι από την οικογένεια Αβέρωφ του Μετσόβου. Πτυχιούχος της Νομικής και διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Λωζάνης στην Ελβετία.

Το 1940 έγινε νομάρχης στην Κέρκυρα. Το 1946 εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Ιωαννίνων μέχρι το1964. Διατέλεσε υπουργός Εφοδιασμού, Εθνικής Οικονομίας, Εμπορίου, Γεωργίας και Εξωτερικών.

Το 1974 έγινε υπουργός Εθνικής Άμυνας ως το 1981. Το 1981 εκλέχτηκε αρχηγός του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και από το 1984 επίτιμος πρόεδρός της.

Σημαντική ήταν η συνεισφορά του, ως Υπουργού Εξωτερικού, στις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου με θέμα την ίδρυση της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας (1959) και στη Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας- ΕΟΚ το 1962, σύμφωνα με την οποία η χώρα κατέστη το πρώτο συνδεδεμένο κράτος με την κοινότητα.

Με πρωτοβουλίες του ιδρύθηκε το ίδρυμα του Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα, που λειτουργεί στην Κηφισιά. Ο ίδιος διετέλεσε πρώτος και ισόβιος πρόεδρος του ιδρύματος.

Μιλούσε γαλλικά, αγγλικά και ιταλικά και ήταν μόνιμος κάτοικος Κηφισιάς.

Εκπροσώπησε την Ελλάδα σε πολλές διεθνείς διασκέψεις. Τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Φοίνικος από τον Βασιλέα Παύλο καθώς και με ισάξιους Μεγαλόσταυρους άλλων Χωρών. Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο υπηρέτησε σε ομάδες δολιοφθορών, ανακλήθηκε το 1941 και διορίστηκε Νομάρχης Κερκύρας.

Τον Μάιο του 1941 ίδρυσε με έδρα την Λάρισατην οργάνωση Φιλική Εταιρεία, που είχε ως στόχο την καταπολέμηση των δοσίλογων του Αλκιβιάδη Διαμάντη που αργότερα αποκλήθηκαν Λεγεώνα των Βλάχων. Το 1942συνελήφθη για την αντιστασιακή δραστηριότητά του και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία. Το 1943 δραπέτευσε και παρέμεινε στην Ιταλία επικεφαλής ελληνικής αντιστασιακής οργάνωσης.

Το 1944 επιστρατεύθηκε με τον βαθμό του επίκουρου υποπλοιάρχου υπηρετώντας μέχρι το τέλος του πολέμου στην Ελληνική Στρατιωτική Αποστολή της Ρώμης.

Το 1974 ανέλαβε το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το 1981 ανεδείχθη πρόεδρος του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας που βρίσκονταν τότε στην αξιωματική αντιπολίτευση και το 1984 ανακηρύχτηκε επίτιμος πρόεδρός της.

Παράλληλα με την πολιτική του δράση ανέπτυξε συγγραφικό έργο γράφοντας μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα, δοκίμια και ιστορικές αναλύσεις.

Για τους κατοίκους του Μετσόβου, ο Ευάγγελος Αβέρωφ, αποτελεί τον τελευταίο εκπρόσωπο της μεγάλης παράδοσης των τοπικών ευεργετών. Πρωτοστάτησε στην δημιουργία του Ιδρύματος Βαρόνου Μιχαήλ Τοσίτσα, το οποίο διεύθυνε επί 40 χρόνια συμβάλλοντας καθοριστικά στη σύγχρονη ανάπτυξη του οικισμού. Εκπληρώνοντας την επιθυμία του Βαρόνου Μιχαήλ Τοσίτσα, να φέρει ο εκάστοτε πρόεδρός του Ιδρύματος το οικογενειακό του επίθετο, έφερε έκτοτε και το επίθετο Τοσίτσας.

Επίσης δημιούργησε το Ίδρυμα Ευάγγελου Αβέρωφ- Τοσίτσα, στο οποίο δώρισε τη σημαντικότατη προσωπική του συλλογή Ελλήνων ζωγράφων 19^ου και αρχών 20^ου αιώνα, κτίζοντας πινακοθήκη για την στέγασή της. Παράλληλα επένδυσε στην τοπική αμπελουργία καλλιεργώντας τον εγκαταλειμμένο αμπελώνα του Μετσόβου και δημιουργώντας σύγχρονη οινοποιητική μονάδα. Μετά τον θάνατό του (1990) οι συμπατριώτες του τον τίμησαν στήνοντας τον ανδριάντα στο κέντρο του Μετσόβου.

Πέθανε στις 2 Ιανουαρίου 1990.

Η οικουμενική κυβέρνηση του Ξενοφώντα Ζολώτα, για να τον τιμήσει, πρότεινε να κηδευτεί με δημόσια δαπάνη και με τιμές εν ενεργεία Πρωθυπουργού.

Όμως η οικογένειά του αφού ευχαρίστησε την κυβέρνηση, ανακοίνωσε πως επιθυμία του ήταν η λιτή και απέριττη ταφή, όπως ακριβώς ήταν και η ζωή του. Επιπλέον παρακάλεσε αντί για στεφάνια, να κατατεθούν δωρεές για αγαθοεργείς σκοπούς. Η κηδεία του Έλληνα πολιτικού έγινε την Πέμπτη 4 Ιανουαρίου 1990 στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Στο Μέτσοβο στήθηκε ανδριάντας του, έργο του γλύπτη Γ. Παπά.

Ήταν παντρεμένος με την Διαμαντίνα Λυκιαρδοπούλου και είχαν αποκτήσει δύο κόρες.

Εκδοτικό Έργο

Από τα οικονομικά, ιστορικά και λογοτεχνικά του έργα ξεχωρίζουν :

• Βαλκανική Τελωνειακή Ένωσις (1933), (Γαλλικά, α΄ βραβείο Ινστιτούτου Κάρνεγκη – Διάσκεψη Βουκουρεστίου)
• Συμβολή εις την έρευνα του πληθυσμιακού προβλήματος της Ελλάδος (1939), (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών)
• Ελευθερία ή θάνατος (1945)
• Η πολιτική πλευρά του Κουτσοβλαχικού Ζητήματος (1948)
• Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος (Ιταλικά, 1960)
• Μερικά κείμενα (1963)
• Φωτιά και Τσεκούρι – Ελλάς 1944-1949 (Γαλλικά 1973, Χρυσό Μετάλλιο Γαλλικής Ακαδημίας, Ελληνικά 1974)
• Η φωνή της Γης (1964) μυθιστόρημα (Γαλλικά Terre des Grecs, 1968, éditions Stock)
• Γη της οδύνης (1966) μυθιστόρημα
• Γη Δελφύς (1968)
• Περιστέρια (1968)
• Όταν ξεχνούσαν οι θεοί (1969)
• Όταν οι θεοί ευλογούσαν (1971)
• Επιστροφή στις Μυκήνες (1973) θεατρικό και άλλα.
• Στο μοναστήρι του Άι Νικόλα (1973)

Βιβλιογραφία

• Τατιάνα Αβέρωφ-Ιωάννου, Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας 1908-1990, Ίδρυμα Αβέρωφ-Τοσίτσα, Μέτσοβο 2000.

• Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Ευάγγελος Αβέρωφ Τοσίτσας 1908-1990 – Πολιτική Βιογραφία, Εκδ.Ι.Σιδέρη, Αθήνα 2004.

• Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας 1908-1990, Ίδρυμα Αβέρωφ-Τοσίτσα, Μέτσοβο 2000.

• Ε. Χατζηβασιλείου, Ευάγγελος Αβέρωφ Τοσίτσας 1908-1990 – Πολιτική Βιογραφία, Εκδ.Ι.Σιδέρη, Αθήνα 2004.

• Ε. Αβέρωφ – Τοσίτσα, Με λογισμό και μ’ όνειρο, εκδ. Ιδρύματος Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα, [χ.τ.], 1991.

• Γ. Πλατάρης, Το Σημειωματάρι ενός Μετσοβίτη, 1871-1943, Αθήναι 1972, σελ. 288-290