«Στα χαρτιά» θα μείνουν τελικά και οι μειώσεις του ΕΝΦΙΑ που υποσχόταν η κυβέρνηση. Οι μόνοι που θα έχουν μειώσεις, θα είναι εκείνοι που τις δικαιούνταν και πέρυσι, δηλαδή άνεργοι, τρίτεκνοι, πολύτεκνοι, ορφανά και οικογένεια με ΑμΕΑ. Οι κατηγορίες δικαιούχων έκπτωσης δεν διευρύνθηκαν, ούτε τα κριτήρια βελτιώθηκαν μετά τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του μέτρου.
Αντιθέτως, ο ΕΝΦΙΑ θα υπολογιστεί και πάλι στις ίδιες αντικειμενικές αξίες, παρότι με δικαστικές αποφάσεις θα έπρεπε αυτές να έχουν αλλάξει από τον Ιούνιο και η κυβέρνηση διέρρεε προ μηνών ότι θα τις μείωνε κατά 30%. Όπως ομολόγησε μάλιστα λίγες μέρες πριν τις εκλογές και η πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κυρία Νάντια Βαλαβάνη, αν οι τιμές της εφορίας άλλαζαν, θα αυξάνονταν στις λαϊκές και πιο υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας, ενώ θα μειώνονταν στις πιο προνομιούχες.
Η εκκαθάριση του φόρου πάντως αναμένεται να ξεκινήσει στις 10 Οκτωβρίου και θα υπολογιστεί με βάση και τις δηλώσεις που θα έχουν ενταχθεί στο σύστημα έως τις 9 Οκτωβρίου. Τα εκκαθαριστικά θα ανατρώνται σταδιακά και έως τις 20 Οκτωβρίου. Οι απανωτές παρατάσεις όμως που έδινε η κυβέρνηση στις φοορλογικές δηλώσεις, αλλά κυρίως τα «καπρίτσια» του νομοθέτη, δημιουργούν φόβους για προβλήματα στην εκκαθάριση ή την έκδοση λανθασμένων εκκαθαριστικών, που μπορεί να οδηγήσουν σε νέο κύκλο ταλαιπωρίας τους πολίτες που θα κληθούν να κάνυον διορθώσεις για να να μη πληρώσουν φόρους που δεν θα όφειλαν.
Πρακτικά, φέτος δεν αλλάζει τίποτε όσον αφορά τις απαλλαγές που είχαν δοθεί και το 2014. Πιο «τυχεροί» θα είναι οι ευπαθείς ομάδες που θα πληρώσουν έως και 50% λιγότερο φόρο σε σχέση με το κανονικό.
Όπως συνέβη και πέρυσι, ιδιοκτήτες ακινήτων με πολύ χαμηλά εισοδήματα, άτομα με αναπηρία, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι, δικαιούνται έκπτωση 50% ή και πλήρη απαλλαγή εφόσον καλύπτουν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Αυτά θα εξεταστούν με βάση τις δηλώσεις που θα έχουν ενταχθεί στο σύστημα έως τις 9 Οκτωβρίου.
Με βάση απόφαση που εξέδωσε η Γενκή Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, καθορίζεται και η διαδικασία για όσους δικαιούνται έκπτωση κα απαλλαγή.
Συγκεκριμένα, έκπτωση 50% από τον ΕΝΦΙΑ χορηγείται σε άγαμο με ετήσιο εισόδημα έως 9.000 ευρώ, ποσό το οποίο προσαυξάνεται κατά 1.000 ευρώ εφόσον είναι έγγαμος για τη σύζυγο και για κάθε προστατευόμενο τέκνο, υπό την προϋπόθεση ότι δεν διαθέτει ακίνητη περιουσία συνολικής επιφάνειας άνω των 150 τμ, και η αξία της ακίνητης περιουσίας του (εκτός των αγροτεμαχίων) δεν υπερβαίνει τις 85.000 ευρώ εάν είναι άγαμος, τις 150.000 ευρώ αν είναι έγγαμος και τις 200.000 ευρώ για έγγαμο με δύο παιδιά.
Πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ δικαιούνται τρίτεκνοι-πολύτεκνοι και ΑΜΕΑ άνω του 80%, με εισόδημα έως 12.000 ευρώ που προσαυξάνεται κατά 1000 ευρώ για τη σύζυγο και κάθε προστατευόμενο τέκνο, εφόσον η συνολική επιφάνεια της ακίνητης περιουσίας του δεν ξεπερνά τα 150 τμ. Στην περίπτωση αυτή, δεν μπαίνει περιουσιακό κριτήριο.
Πρακτικά οι δικαιούχοι περιοριίζονται επειδή στα εισοδήματα συναθροίζονται όλων των μελών του νοικοκυριού –ακόμα και των ανήλικων παιδιών- και μάλιστα προσμετρώνται και οι τεκμαρτές δαπάνες. Έτσι, αν και πολλοί είχαν πολύ χαμηλό εισόδημα, θα διαπιστώσουν τελικά ότι η εφορία «βλέπει» άλλα υψηλότερα και για αυτό τους αποκλείει από τους δικαιούχους έκπτωσης.
Σε πολλές περιπτώσεις πάντως τη λύση θα δώσει ο έφορος από τον οποίο οι δικαιούχοι μπορούν να ζητήσουν ειδική μεταχείριση όπως προβλέπει ο νόμος.
Αναλυτικά η εγκύκλιος Σαββαϊδου προβλέπει ότι:
Η χορήγηση έκπτωσης ή μείωσης του ΕΝ.Φ.Ι.Α. σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4223/2013, πραγματοποιείται κεντρικά από τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (Δ.ΗΛΕ.Δ.) της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.
Στις περιπτώσεις στις οποίες δεν είναι δυνατή η χορήγηση της έκπτωσης ή μείωσης σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο, χορηγείται με αιτιολογημένη απόφαση του αρμοδίου προϊσταμένου Δ.Ο.Υ.
Ως προς τις προϋποθέσεις χορήγησης έκπτωσης:
– Ως συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα θεωρείται το άθροισμα του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος του συζύγου, της συζύγου ή και των ανήλικων εξαρτώμενων τέκνων, σε όσες περιπτώσεις ορίζεται από το νόμο, καθώς και του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος των εξαρτώμενων τέκνων που έχουν υποβάλει ατομική δήλωση φορολογίας εισοδήματος.
– Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα και ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων λαμβάνονται από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους, οι οποίες έχουν υποβληθεί μέχρι και την 9η Οκτωβρίου 2015.
– Το συνολικό φορολογητέο εισόδημα προσδιορίζεται από το άθροισμα του καθαρού εισοδήματος, όπως προκύπτει από τα ποσά των κωδικών του Πίνακα 4 και του Πίνακα 6 της δήλωσης Ε1, αλλά και του ποσού της προστιθέμενης διαφοράς αντικειμενικής δαπάνης, όπου αυτή εφαρμόζεται.
– Η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων, αποτελούμενη από το άθροισμα των κύριων και βοηθητικών χώρων των κατηγοριών ακινήτων, αποπερατωμένων και ημιτελών, καθώς και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου, λαμβάνεται από τις δηλώσεις ΕΝ.Φ.Ι.Α. του οικείου έτους, οι οποίες έχουν υποβληθεί μέχρι και την 9η Οκτωβρίου 2015, λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος επί των ακινήτων.
– Η αναπηρία του υπόχρεου και της συζύγου λαμβάνεται από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους ή από τα αρχεία των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.).
– Η αναπηρία των τέκνων, λαμβάνεται από την Εφαρμογή των Δ.Ο.Υ. «Καταχώριση Αναπηριών» ή από τα αρχεία των ΚΕ.Π.Α. ή, εφόσον το τέκνο υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος, από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους.
– Οι παροχές ηλεκτρικού ρεύματος, οι οποίες δεν ήταν ενεργές καθ’ όλη τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, λαμβάνονται από τα αρχεία του Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε.. Οι αριθμοί των παροχών του αρχείου του Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. διασταυρώνονται με τους αριθμούς παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, οι οποίοι αναγράφονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (έντυπο Ε9) του οικείου έτους, και στην αναλυτική κατάσταση μισθωμάτων ακινήτων (έντυπο Ε2) του οικείου φορολογικού έτους, που έχουν υποβληθεί μέχρι και την 9η Οκτωβρίου 2015.
– Η πληροφορία του κενού ακινήτου, καθ’ όλη τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, λαμβάνεται από την αναλυτική κατάσταση μισθωμάτων ακινήτων (έντυπο Ε2) του οικείου φορολογικού έτους, η οποία έχει υποβληθεί μέχρι και την 9η Οκτωβρίου 2015.
– Δεν προσκομίζονται παραστατικά για το ποσοστό της χορηγηθείσας μείωσης ΕΝΦΙΑ, όταν αυτή έχει χορηγηθεί κεντρικά από τη Δ.ΗΛΕ.Δ.
– Για τη χορήγηση της έκπτωσης ή μείωσης κατά τα ανωτέρω ο φορολογούμενος πρέπει να είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας.
– Η χορήγηση αναστολής πληρωμής του ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε νομικά πρόσωπα, με αίτηση που δύναται να υποβληθεί μέχρι και την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του Δεκεμβρίου του οικείου έτους.
