Στο Λευκό Οίκο ο Ερντογάν με deals, στην Αθήνα η Γκιλφόιλ τον Οκτώβριο – «Βαριά» η ατζέντα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ

«Πυρετός» συναντήσεων επικρατεί τα τελευταία εικοσιτετράωρα με φόντο τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, καθώς η ρευστή γεωπολιτική συγκυρία εντείνει τις διαβουλεύσεις μεταξύ των χωρών, αλλά και τις επαφές των κορυφαίων ηγετών του πλανήτη.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι παραβιάσεις του εναέριου χώρου του ΝΑΤΟ από την Μόσχα, η σύγκρουση Χαμάς – Ισραήλ, αλλά και η προβολή ισχύος της Κίνας στον Ινδο-ειρηνικό συνιστούν μερικά μόνο από τα θέματα στην ατζέντα πολλών Πρωθυπουργών και αρχηγών κρατών, προτάσσοντας την αμυντική τους θωράκιση και ενίοτε ορισμένοι και τα… ακριβά deals.

Σε αυτό το κλίμα, μάλλον αναμενόμενη θεωρείται η επικείμενη συνάντηση του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ στις 25 Σεπτεμβρίου, στο Λευκό Οίκο, στο περιθώριο των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Γνωστοποιώντας το ραντεβού στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσής του, “είμαι στην ευχάριστη θέση να υποδεχθώ τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο Λευκό Οίκο στις 25 Σεπτεμβρίου. Συνεργαζόμαστε με τον Πρόεδρο σε πολλές εμπορικές και στρατιωτικές συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης κλίμακας αγοράς αεροσκαφών Boeing, μιας σημαντικής συμφωνίας για τα F-16 και της συνέχισης των συνομιλιών για τα F-35, τις οποίες αναμένουμε να ολοκληρώσουμε με θετικό αποτέλεσμα” σχολίασε ο Αμερικανός Πρόεδρος, καταλήγοντας πως “ο Πρόεδρος Ερντογάν και εγώ έχουμε πάντα πολύ καλές σχέσεις. Ανυπομονώ να τον δω στις 25 του μήνα!».

Με μια ανάρτηση επίσης στα κοινωνικά δίκτυα, το ραντεβού επιβεβαίωσε ο Πρόεδρος Ερντογάν, σχολιάζοντας πως “«Κατά τη συνάντησή μας στον Λευκό Οίκο με τον πολύτιμο ομόλογο και φίλο μου πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, κ. Ντόναλντ Τραμπ, θα συζητήσουμε πολλά θέματα με τη σύμμαχό μας, τις Ηνωμένες Πολιτείες, με τις οποίες έχουμε εκτεταμένες στρατηγικές σχέσεις, κυρίως στο εμπόριο, τις επενδύσεις και την αμυντική βιομηχανία”. “Πιστεύω ότι η συνάντηση που θα έχουμε με τον πρόεδρο Τραμπ θα συμβάλει στον τερματισμό των πολέμων και των συγκρούσεων στην περιοχή μας, στο πλαίσιο του κοινού μας οράματος για την παγκόσμια ειρήνη, και θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο τη συνεργασία μεταξύ των χωρών μας», κατέληξε ο Ερντογάν, δίνοντας έναν πιο πολιτικό και θεσμικό τόνο στην αναγγελία του.

Deal με άρωμα Boeing

Την ίδια ώρα, από τα λεγόμενα του Προέδρου Τραμπ επανέρχονται στο προσκήνιο πληροφορίες που ήθελαν την επίσκεψη του γιου του “Πλανητάρχη” στην Τουρκία, Ντόναλτ Τραμπ Τζούνιορ στα μέσα της εβδομάδας να ενέχει έντονο άρωμα υπόγειων διαβουλεύσεων με την πλευρά Ερντογάν να προτείνει ως αντίδωρο για το ραντεβού στο Λευκό Οίκο μια βεντάλια συμφωνιών, όπως αυτή με την Boeing.

Σύμφωνα με τα όσα επικαλείται ο ιστότοπος Middle East Eye, την μυστική επίσκεψη του γιου Τραμπ στην Τουρκία αποκάλυψε ο Οζγκιούρ Οζέλ, πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), ο οποίος υποστήριξε ότι ο Ερντογάν συμμετείχε σε «μυστικές διαπραγματεύσεις» για τη Γάζα. Με βάση τα στοιχεία που επικαλείται ο Οζέλ, ο Τούρκος Πρόεδρος φέρεται να είπε στον γιο του Τραμπ: «Αν κανονίσετε ένα ραντεβού μαζί μου, υπόσχομαι να παραγγείλω 300 αεροσκάφη Boeing από την Αμερική ζωντανά στην τηλεόραση με τον Τραμπ, μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου».

Υπό αυτήν την έννοια, μια επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Ουάσιγκτον θα συνοδευόταν από μια κερδοφόρα συμφωνία για τις ΗΠΑ, σε σημείο που να μπορούσε να δικαιολογήσει απέναντι στην αμερικανική κοινή γνώμη την προσέγγιση των ΗΠΑ με την Τουρκία, με ζητούμενο της Άγκυρας τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 και F-16. Σε κάθε περίπτωση, πέραν από των προσωπικών επαφών, αλλά και της τυχόν μυστικής ατζέντας της Τουρκίας, η επιστροφή της γειτονικής χώρας στο πρόγραμμα των F-35 περνά μέσα από το Κογκρέσο, ενώ ακόμη και στην περίπτωση που η Τουρκία επανέκαμπτε στο πρόγραμμα, αυτό δεν θα ήταν εφικτό σε έναν άμεσο χρονικό ορίζοντα, αφού η γραμμή παραγωγής τηρεί αυστηρές προδιαγραφές, με την Ελλάδα να αποκτά το πρώτο μαχητικό το 2018 και την Τουρκία να έπεται στην ίδια λίστα.

Την ίδια ώρα, η ελληνική πλευρά εκτιμά σε σχέση με τη συνάντηση Τραμπ – Ερντογάν ότι οι επαφές και συναντήσεις μεταξύ αρχηγών κρατών μελών του ΝΑΤΟ αποτελούν τον κανόνα εντός της Συμμαχίας και δεν πρέπει να προκαλούν έκπληξη, σύμφωνα με πληροφορίες.

Οι ίδιες πηγές σημειώνουν επίσης, ότι η η αναφορά του Αμερικάνου προέδρου στα F-35 ενόψει της επίσκεψης Ερντογάν στην Ουάσιγκτον περιορίζεται στη συνέχιση των σχετικών συνομιλιών, οι οποίες λαμβάνουν χώρα από τότε που η Τουρκία αποβλήθηκε από το πρόγραμμα τωνF-35.

Υπενθυμίζεται μάλιστα ότι υπάρχουν δύο προβλέψεις στην αμερικανική νομοθεσία που απαγορεύουν την πώληση αμερικάνικου αμυντικού υλικού στην Τουρκία. Η πρώτη αφορά την απαγόρευση πώλησης F-35, για όσο η Τουρκία συνεχίζει να κατέχει τους S-400 και η δεύτερη αφορά τις κυρώσεις CAATSA στην τουρκική αμυντική βιομηχανία λόγω επίσης της κατοχής των S-400. Ενώ η άρση των κυρώσεων θα μπορούσε να αποφασιστεί με εκτελεστικό διάταγμα, η επιστροφή στο πρόγραμμα των F-35 που απαγορεύεται με νόμο (όσο η Τουρκία κατέχει τους S-400), απαιτεί τη σύμπραξη του Κογκρέσου για την τροποποίηση του νόμου.

Στο δρόμο προς την Αθήνα η Γκιλφόιλ

Την ίδια στιγμή, στα τέλη της εβδομάδας επικυρώθηκε από το Κογκρέσο ο διορισμός της Κίμπερλι Γκιλφόιλ ως νέας Πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ανοίγοντας το δρόμο για την εγκατάστασή της στην Αθήνα. Πηγές με καλή γνώση των γεγονότων επισημαίνουν πως η νέα Πρέσβειρα θα έρθει στην ελληνική πρωτεύουσα τον επόμενο μήνα, δηλαδή τον Οκτώβριο, με δεδομένο ότι έχει εξασφαλίσει πλέον και το θεσμικό χρίσμα, ενώ η ίδια έσπευσε να δώσει ένα πρώτο και σαφές δείγμα των προθέσεών της, με τη δημοσιοποίηση της δήλωσής της στον Τύπο για τα νέα της καθήκοντα.