Προς εκτόνωση φαίνεται να βαίνει κατά τα φαινόμενα η κρίση μεταξύ κυβέρνησης και συμβολαιογράφων με αφορμή τον «Ηλεκτρονικό Φάκελο Μεταβίβασης Ακινήτων», θέμα που οδήγησε τον κλάδο σε απόφαση για αποχή από την προσεχή Δευτέρα.
Οι συμβολαιογράφοι ζητούν την απόσυρση του «Ηλεκτρονικού Φακέλου Μεταβίβασης Ακινήτων», που θα εφαρμοστεί τον Ιανουάριο του 2024, καθώς αναγνωρίζουν μόνο το έγχαρτο συμβόλαιο και τη δια ζώσης υπογραφή. Για το ζήτημα αυτό πραγματοποιήθηκε συνάντηση σήμερα μεταξύ του υπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη, του υφυπουργού Γιάννη Μπούγα και του υφυπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κωνσταντίνου Κυρανάκη με την συντονιστική επιτροπή των συμβολαιογράφων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, επήλθε συμφωνία για την ψηφιοποίηση της διαδικασίας μεταβίβασης ακινήτων.
Αναλυτικότερα, τα υπουργεία Δικαιοσύνης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και η Συντονιστική Επιτροπή Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος μετά από διαβουλεύσεις, ενόψει της ενεργοποίησης της μεταρρύθμισης του ψηφιακού φακέλου μεταβίβασης ακινήτων, ήρθαν σε κοινή συμφωνία. Για το θέμα της σημερινής συμφωνίας θα πραγματοποιηθεί μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα έκτακτη γενική συνέλευση των συμβολαιογράφων, προκειμένου να αποφασιστεί εάν θα επικυρωθεί ή όχι.
Συμβολαιογράφοι – υπουργείο Δικαιοσύνης: Τι συμφωνήθηκε
Από 1 Ιανουαρίου του 2024, το σύνολο των συμβολαιογράφων της χώρας θα χρησιμοποιούν πιλοτικά τον ψηφιακό φάκελο μεταβίβασης ακινήτου, προκειμένου να εκκινούν κάθε αγοραπωλησία που μπορεί να υπαχθεί σε αυτόν, να συγκεντρώνουν σε ένα σημείο το σύνολο των απαιτούμενων δικαιολογητικών, αλλά και να υποβάλλουν ψηφιακά τα αντίγραφα των συμβολαίων που καταρτίζουν προς το Ελληνικό Κτηματολόγιο. Αυτό αποφασίστηκε μετά από διαβουλεύσεις των δύο πλευρών.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση δεν τροποποιεί τον τρόπο κατάρτισης των συμβολαιογραφικών πράξεων, τις διατάξεις ουσιαστικού δικαίου που αφορούν στον τρόπο κτήσης των εμπραγμάτων δικαιωμάτων τόσο του Δημοσίου όσο και των ιδιωτών, όπως αυτές ορίζονται στο κείμενο του Αστικού Κώδικα και στους ειδικούς νόμους.
Η νέα διαδικασία θα περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
-Εκκίνηση συναλλαγής αποκλειστικά από τον συμβολαιογράφο: Η συναλλαγή εκκινεί με την καταχώρηση στον ψηφιακό φάκελο μεταβίβασης των προς συναλλαγή ΚΑΕΚ και της πρόσκλησης σε συμβαλλόμενα μέρη, μέσω gov.gr. Κατά την εκκίνηση της συναλλαγής τα ΚΑΕΚ «κλειδώνουν» ώστε να μην μπορεί να πραγματοποιηθεί παράλληλα καμία άλλη συναλλαγή για τα ίδια ακίνητα μέχρι την ολοκλήρωσή της παρούσας.
-Άντληση Δικαιολογητικών με διαλειτουργικότητα: Μετά τη λήψη των απαραίτητων εξουσιοδοτήσεων, ο συμβολαιογράφος αντλεί μέσω του ψηφιακού φακέλου μεταβίβασης, τα απαραίτητα δικαιολογητικά από ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ, ΤΕΕ, Κτηματολόγιο.
-Υπογραφή Συμβολαίου: Ο συμβολαιογράφος αναρτά το επικυρωμένο αντίγραφο του συμβολαίου του σε ψηφιακή μορφή στην εφαρμογή, υπογεγραμμένο με δική του ηλεκτρονική υπογραφή.
Ο τρόπος που τηρεί το αρχείο του ο συμβολαιογράφος καθώς και ο έλεγχος της δικαιοπρακτικής ικανότητας των συμβαλλομένων είναι ζητήματα στα οποία δεν επεμβαίνει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και εξακολουθούν να ρυθμίζονται από την υπάρχουσα νομοθεσία.
Οι τρόποι ψηφιακής ανάρτησης είναι οι ακόλουθοι:
α) Μεταφόρτωση ανοικτού (αναγνώσιμου) αρχείου pdf, συνοδευόμενου με αρχείο τύπου json ή xml που περιέχει τα στοιχεία της συναλλαγής. Δεν γίνονται αποδεκτά αρχεία με χειρόγραφες παραπομπές και σαρωμένα αρχεία.
β) Χρήση εξωτερικής εφαρμογής που ο συμβολαιογράφος χρησιμοποιεί ήδη. Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για αυτό το σκοπό έχει αναπτύξει και παρέχει δωρεάν υποστήριξη σε εταιρείες λογισμικού, οδηγό διασύνδεσης και ειδική διεπαφή (API).
-Ψηφιακή υποβολή και πληρωμή τελών στο Κτηματολόγιο
Η υποβολή του φακέλου προς μεταγραφή στο Κτηματολόγιο πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω της εφαρμογής στο τελευταίο βήμα της διαδικασίας, όπου παρέχεται η δυνατότητα πληρωμής τελών από τον αγοραστή με χρήση κάρτας ή μέσω κωδικού τραπέζης.
Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δεσμεύεται για την πραγματοποίηση της μεταγραφής σε μια ημέρα, εφόσον χρησιμοποιείται η εφαρμογή του ψηφιακού φακέλου μεταβίβασης ακινήτων. Στην περίπτωση που προκύπτουν ζητήματα ακυρότητας, δεσμεύεται για απάντηση στον αγοραστή εντός αντίστοιχου χρονικού διαστήματος.
-Έναρξη ψηφιακού φακέλου μεταβίβασης
Ως χρόνος έναρξης της εφαρμογής ορίζεται η 1/1/2024. Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Κτηματολόγιο δεσμεύονται να εξετάσουν και να εντάξουν παρατηρήσεις και βελτιώσεις που θα προταθούν από τους συμβολαιογραφικούς συλλόγους της χώρας ώστε η λειτουργία της εφαρμογής να είναι εύρυθμη για τους επαγγελματίες αλλά και για τη μείωση της ταλαιπωρίας των πολιτών.
Μελλοντικά ψηφιακά εργαλεία ή εφαρμογές
Όποιο ψηφιακό εργαλείο ή εφαρμογή πρόκειται να δημιουργηθεί στο μέλλον, ακόμα και αν αποτελεί υλοποίηση προβλεπομένου σε ήδη προκηρυχθέντα διαγωνισμό και αφορά τον τρόπο ή τον τόπο σύνταξης συμβολαιογραφικής πράξης, θα δημιουργηθεί με επιμέλεια της συντονιστικής επιτροπής συμβολαιογραφικών συλλόγων Ελλάδος, στην οποία και θα ανήκει, όπως και η αποκλειστική αρμοδιότητα της λειτουργίας, συντήρησης και φιλοξενίας του σχετικού ψηφιακού εργαλείου ή εφαρμογής.
Συμβολαιογράφοι – υπουργείο Δικαιοσύνης: Τι δήλωσαν οι δύο πλευρές
Σχετικά με την συμφωνία ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης τόνισε πως το καθεστώς σύνταξης των συμβολαιογράφων παραμένει στους συμβολαιογράφους. «Στη δική τους ευθύνη είναι η υποχρέωσή τους να υποβάλουν ψηφιακό αντίγραφο του συμβολαίου μαζί με περίληψη στο Κτηματολογικό Γραφείο. Ο σκοπός των κυβερνητικών προσπαθειών είναι η καταχώρηση των συμβολαιογραφικών εγγράφων, των ψηφιακών πλέον, να ολοκληρώνονται σε μία μέρα. Προφανώς η κυβέρνηση θα συνεχίσει τις προσπάθειες έτσι ώστε να περιοριστεί και ο χρόνος για την συλλογή των εγγράφων που απαιτούνται για να καταρτιστεί ένα συμβόλαιο, έτσι ώστε οι πολίτες να διευκολύνονται ακόμη περισσότερο», υπογράμμισε.
Σημείωσε επίσης πως το κράτος θα παρέχει όλες οι τεχνολογικές δυνατότητες έτσι ώστε τα πράγματα να γίνονται ταχύτερα και ασφαλέστερα.
Ο υφυπουργός Δικαιοσύνης, Γιάννης Μπούγας, από την πλευρά του σημείωσε πως οι ρυθμίσεις δεν θίγουν τη δημοσιότητα, την ασφάλεια των συναλλαγών τις οποίες καταρτίζουν οι συμβολαιογράφοι και επανέλαβε ότι οι συμβολαιογράφοι θα εξακολουθήσουν να έχουν τον αποκλειστικό ρόλο στην αποτύπωση της βούλησης των συμβαλλομένων.
Επίσης ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Κυρανάκης μίλησε για «αυτονόητες αλλαγές οι οποίες πρέπει να συμβούν για να φτάσουμε σε γρήγορη διεκπεραίωση των εκκρεμοτήτων στο Κτηματολόγιο και έτσι να φέρουμε ασφάλεια δικαίου σε αγοραστές». Στη συνέχεια παρέθεσε τα σημεία τις συμφωνίας:
«-Συμφωνούμε ότι τα συμβόλαια θα υποβάλλονται ως ψηφιακά αντίγραφα στο Κτηματολόγιο σε αναγνώσιμη μορφή ώστε να μπορεί να υπάρχει επιτάχυνση και καλύτερη διαχείριση ψηφιακών εγγράφων, συνοδευόμενα από μία ψηφιακή περίληψη η οποία θα διευκολύνει πολύ τις συναλλαγές.
-Συμφωνήσαμε ότι θα απαγορευτούν πλέον οι χειρόγραφες παραπομπές και τα σαρωμένα έγγραφα τα οποία δυσκολεύουν τη διαδικασία, συμφωνήσαμε ότι θα αντλούν τα βασικά στοιχεία των συμβαλλομένων από τις βάσεις δεδομένων του gov.gr.
-Συμφωνήσαμε ότι το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα παράσχει δωρεάν διεπαφές το λεγόμενο API σε ήδη υπάρχοντα λογισμικά τα οποία χρησιμοποιούν οι συμβολαιογράφοι για να συντάξουν τα δικά τους συμβόλαια και συμφωνήσαμε ότι οποιαδήποτε νέα ψηφιακή πλατφόρμα για σύνταξη συμβολαίων θα είναι στον αποκλειστικό έλεγχο των συμβολαιογράφων, των δικών τους συλλόγων διότι εκείνοι είναι που ορίζουν τον τρόπο με τον οποίο συντάσσουν τα συμβόλαια, τα οποία εμείς ως Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ούτε θέλουμε ούτε έχουμε αρμοδιότητα να επέμβουμε».
Τέλος, από την δική του πλευρά ο πρόεδρος της Ένωσης Συμβολαιογράφων Ελλάδας, Γιώργος Ρούσκας, δήλωσε πως οι συμβολαιογράφοι είναι έτοιμοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους. «Είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε, είμαστε υποχρεωμένοι να ενημερώσουμε τα συλλογικά μας όργανα και σήμερα είναι μία νέα αρχή και για το Κτηματολόγιο και για την ηλεκτρονική εποχή του συμβολαίου- που επισημαίνω ότι θα είναι στην αρμοδιότητα της ελληνικής συμβολαιογραφίας».
