Τα «Panama Papers» είναι η μεγαλύτερη ηλεκτρονική διαρροή έγγραφων στην ιστορία, με περισσότερα από 11,5 εκατομμύρια έγγραφα, μεγέθους 2,6 τεραμπάιτ.
Ένα μεγάλο δίκτυο off-shore εταιρειών και ύποπτων επιχειρηματικών συναλλαγών που ευνοούσαν και απέφεραν περιουσίες σε στενούς συνεργάτες του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν αποκαλύπτουν η μεγαλύτερη διαρροή απόρρητων εγγράφων που έγινε ποτέ από τα WikiLeaks, σε συνεργασία με δεκάδες μεγάλα μέσα ενημέρωσης, με την ονομασία «Panama Papers».
Στο επίκεντρο του σκοτεινού δικτύου βρίσκεται η ρωσική τράπεζα Bank Rossiya, η οποία ιδρύθηκε ενώ κατέρρεε η Σοβιετική Ένωση και υποστηρίχθηκε από τον κ. Πούτιν ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990.
Στη Μόσχα η Bank Rossiya αποκαλείται «το πορτοφόλι του Πούτιν» και επικεφαλής της είναι ένας από τους στενότερους συνεργάτες του ρώσου προέδρου, ο Γιούρι Κόβαλτσουκ, ο οποίος χαρακτηρίζεται από αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες ως ο προσωπικός τραπεζίτης των ισχυρών της Ρωσίας. Το ίδρυμα βρίσκεται στη λίστα των ευρω-αμερικανικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα.
Η σύνδεση
Η Bank Rossiya φέρεται να δρούσε σε συνεργασία με τη ρωσική τράπεζα RCB που δραστηριοποιούνταν στην Κύπρο. Αμφότερες συνδέονται χρηματοδοτικά με έναν κύκλο off-shore επιχειρήσεων οι οποίες, όπως φαίνεται να προκύπτει από τα έγγραφα, μετακινούσαν τεράστια ποσά υπό το κάλυμμα φαινομενικά νόμιμων συναλλαγών.
Αν και κανονικά δεν υπάρχει τίποτα παράνομο στη λειτουργία off-shore εταιρειών, οι επίμαχες υπεράκτιες εταιρείες εμφανίζονται να εμπλέκονται σε πολλές ύποπτες υποθέσεις.
Αγόραζαν περιουσιακά στοιχεία σε εξευτελιστικά χαμηλές τιμές – ακόμα και για 1 δολάριο – αλλά στη συνέχεια τα μεταπωλούσαν για δεκάδες εκατομμύρια. Εμπλέκονταν σε παράξενες αγοραπωλησίες μετοχών, τους χαρίζονταν δάνεια τεράστιας αξίας και λάμβαναν υπέρογκες αμοιβές για ασαφείς συμβουλευτικές υπηρεσίες.
Ορισμένες από τις εν λόγω εταιρείες φαίνεται ότι λειτουργούσαν επίσης ως όργανα ξεπλύματος χρήματος, καθώς λάμβαναν μεγάλα δάνεια από κρατικές ρωσικές τράπεζες – χωρίς σοβαρές εγγυήσεις – και στη συνέχεια παραχωρήσουν οι ίδιες μεγάλα δάνεια χωρίς καμία δικλείδα ασφαλείας και με εντυπωσιακά χαμηλά επιτόκια.
Συχνοί αποδέκτες των πιστώσεων ήταν άτομα που ανήκουν στον ευρύτερο κύκλο του κ. Πούτιν. Δεν είναι γνωστό αν τα επίμαχα δάνεια αποπληρώθηκαν ποτέ.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ύποπτων δανείων είναι η παραχώρηση 11,3 εκατομμυρίων δολαρίων το 2010 και το 2011 από την off-shore εταιρεία Sandalwood Continental – που είχε λάβει χρήματα από την Bank Rossiya – στην επίσης off-shore Ozon.
Η Ozon φέρεται να ανήκει στον Κόβαλτσουκ της Bank Rossiya και σε μία κυπριακή εταιρεία και είναι ιδιοκτήτρια του χειμερινού θέρετρου Igora, όπου ο κ. Πούτιν είναι φημισμένος πελάτης και όπου φιλοξενήθηκε ο γάμος μίας κόρης του.
Ο φίλος
Δύο από τις υπεράκτιες εταιρείες ελέγχονται από έναν από τους παλαιότερους και στενότερους φίλους του κ. Πούτιν, τον τσελίστα Σεργκέι Ρολντούγκιν, ο οποίος γνωρίζει τον ρώσο πρόεδρο εδώ και περίπου 40 χρόνια και είναι νονός της πρώτης κόρης του.
Τα έγγραφα φαίνεται επίσης να δείχνουν ότι πολλές από τις ύποπτες συναλλαγές είχαν συμφωνηθεί εκ των προτέρων με τρόπο που εγγυούνταν κέρδη για τις εταιρείες του «αφανή» Ρολντούγκιν. Κλασσικά παραδείγματα είναι διάφορες συμφωνίες για την πώληση μετοχών που ακυρώνονταν σχεδόν ταυτόχρονα με την υπογραφή τους, με τις εταιρείες του Ρολντούγκιν να λαμβάνουν αποζημιώσεις για την κάθε «ναυαγημένη» συναλλαγή.
Ο Ρολντούγκιν, αν και απλός μουσικός που έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν είναι επιχειρηματίες, φαίνεται να έχει συγκεντρώσει περιουσία δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων χάρη σε διάφορες παράξενες συμφωνίες με ρωσικές εταιρείες.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το όνομα του κ. Πούτιν αυτό καθ’ αυτό φαίνεται ότι δεν εμφανίζεται σε κανένα από τα σχετικά έγγραφα των Panama Papers, όμως εδώ και περίπου 10 χρόνια υπάρχουν υποψίες ότι κρύβει την περιουσία του χρησιμοποιώντας τους συνεργάτες του και ένα δίκτυο εταιρειών και κρατικών επιχειρήσεων.
