Το νέο μνημόνιο θα έρθει την άνοιξη του 2016, μετά την εφαρμογή και της δεύτερης λίστας προαπαιτούμενων, που θα οδηγήσει στην αποδέσμευση της επόμενης υποδόσης, ύψους 1 δισ. ευρώ.
Η λίστα αυτή με τα νέα προαπαιτούμενα θα διαμορφωθεί από το EuroWorking Group (EWG), δηλαδή τους εκπροσώπους των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, που αναμένεται να συνεδριάσουν την Τετάρτη. Τα ανοιχτά μέτωπα που, σύμφωνα με τον κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο, «τα έχουμε βάλει στην μπάντα και θα τα διαπραγματευτούμε ξανά», είναι τα κόκκινα δάνεια, οι εργασιακές σχέσεις και οι συντάξεις, αλλά επιπλέον και οι μεγάλες αλλαγές που θα επέλθουν σε ολόκληρο το φορολογικό σύστημα. Το δεύτερο πακέτο θα περιλαμβάνει μέτρα όπως:
■ κατάργηση των φοροαπαλλαγών για τους αγρότες – και όχι μόνο
■ απαγόρευση συναλλαγών με μετρητά
■ κατάργηση φόρων υπέρ τρίτων που αποτελούν έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος
■ απελευθέρωση επαγγελμάτων, αγορών και αποκρατικοποιήσεις
■ εξεύρεση ισοδύναμων μέτρων ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ για την αποκατάσταση συντάξεων ή την κατάργηση του 5ευρου στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων κ.ά.
Φαβορί για να ενταχθούν στο δεύτερο πακέτο προαπαιτούμενων εμφανίζονται τα εξής μέτρα:
Δημοσιονομικά: Κατάρτιση του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) 2016-2019, το οποίο θα πρέπει να συμπεριλάβει μέτρα ύψους τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ, και προσδιορισμός διαρθρωτικών μέτρων που θα αποφέρουν πρόσθετα έσοδα ύψους 0,75% του ΑΕΠ το 2017 και 0,25% του ΑΕΠ το 2018. Η επιμονή των τεχνοκρατών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για συνολική μαύρη τρύπα 3,9 δισ. ευρώ την περίοδο 2015-2018 καθιστά ακόμα πιο δύσκολη τη σύνταξη του ΜΠΔΣ.
Τράπεζες: Αλλαγές στους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας με σκληρότερες προϋποθέσεις προστασίας και εκχώρηση της διαχείρισης κόκκινων δανείων σε ξένους οίκους.
Φορολογία: Περιουσιολόγιο, φόροι σε καταθέσεις και κρυφά εισοδήματα που θα δηλωθούν, σταδιακή κατάργηση και των τελευταίων φοροαπαλλαγών, νέα φορολογική κλίμακα, μέτρα για την προώθηση των ηλεκτρονικών πληρωμών αντί μετρητών (με κληρώσεις, προστασία από κατασχέσεις ή και capital controls σε μισθωτούς του δημόσιου τομέα κ.λπ.), εξεύρεση ισοδύναμων μέτρων ύψους 20 εκατ. ευρώ για να αποφευχθεί το εισιτήριο των 5 ευρώ στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων.
Ασφαλιστικό: Σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ από τον Μάρτιο του 2016, αρχής γενομένης από το ανώτερο 20% των δικαιούχων, εξεύρεση ισοδύναμων μέτρων για την απόφαση του ΣτΕ που ακυρώνει τις μειώσεις συντάξεων του 2012 και για την οποία θα απαιτηθούν πάνω από 2 δισ. ευρώ, νέος γύρος κατάργησης κοινωνικών πόρων που οδηγεί σε μείωση παροχών ή αύξηση εισφορών των ασφαλιστικών ταμείων.
Εργασιακά: Διαβούλευση για την επανεξέταση των ομαδικών απολύσεων και των συλλογικών διαπραγματεύσεων με βάση τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.
Δημόσιο: Μεταρρύθμιση του Ενιαίου Μισθολογίου με ισχύ από 1-1-2016.
Ανοιγμα επαγγελμάτων: Υιοθέτηση των προτάσεων του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης για αρτοποιεία, φαρμακεία κ.λπ.
Αποκρατικοποιήσεις: Προώθηση της αποκρατικοποίησης του ΑΔΜΗΕ (ή εναλλακτικό σχέδιο με ισοδύναμα μέτρα) και ανακοίνωση τελικών δεσμευτικών ημερομηνιών για τις αποκρατικοποιήσεις ΟΛΠ, ΟΛΘ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Σβήνουν πρόστιμα και καταργούν την 20ετή παραγραφή Κι όμως, πέρασαν ευνοϊκότερα μέτρα για φοροδιαφυγή
Οχι μόνο τα πρόστιμα των ελέγχων, αλλά και τους προληπτικούς ελέγχους ακυρώνει στην πράξη το πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε στη Βουλή. Στο οικονομικό επιτελείο άρχισε ήδη το blame game για το ποιος είχε την πατρότητα των μέτρων που προτάθηκααν.
Μια σειρά διατάξεων στην πράξη καταργεί από σήμερα την 20ετή παραγραφή που ίσχυε για υποθέσεις μεγάλης φοροδιαφυγής. Ετσι, ακόμα και μετά την παράταση που έδωσε για έναν χρόνο το υπουργείο Οικονομικών για τις διάφορες λίστες Λαγκάρντ κ.λπ. (για τις οποίες όμως έχει ήδη διακοπεί η παραγραφή λόγω εισαγγελικής εντολής ή έκδοσης εντολής ελέγχου από την Εφορία), δεν μπορούν να ελεγχθούν τα εισοδήματα πριν από το 2009.
Την ίδια στιγμή, όπως αποκάλυψε το «ΘΕΜΑ», απαλλάσσονται όσοι είναι στα δικαστήρια για φοροδιαφυγή, αν πληρώσουν με έκπτωση 50% τα πρόστιμα που τους είχαν επιβληθεί.
Ούτε όμως αυτοί ενδεχομένως θα πληρώσουν, αν τα δικαστήρια κρίνουν ότι υπερισχύουν οι νέες ευμενέστερες διατάξεις που θεσπίζονται και προβλέπουν μηδενικά ή μηδαμινά πρόστιμα (έως 10% της παράβασης) για τα ίδια παραπτώματα.
Ουσιαστικά, στο όνομα της ανάγκης μείωσης των παράλογα σκληρών προστίμων, τα νέα μέτρα ενισχύουν τις ποινικές διώξεις και την απειλή της φυλάκισης για φοροδιαφυγή, αντί να ενισχύουν τους τρόπους καλύτερης είσπραξης των φόρων.
Ωστόσο, όσον αφορά τα πολύ υψηλά όρια φοροδιαφυγής που τίθενται με τα νέα μέτρα (τουλάχιστον από 100.000 και πάνω), για να κριθεί κολάσιμο το αδίκημα της φοροδιαφυγής θα πρέπει κάποιος να πιαστεί να αποκρύπτει από την Εφορία πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ή εκατομμύρια ευρώ.