Πέντε χρόνια συμπληρώνονται από το «Κίνημα της 15ης Μαίου» κατά των παλαιών πολιτικών κομμάτων στην Ισπανία. Το Κόμμα της Αριστεράς Podemos διεκδικεί την πολιτική κληρονομιά του κινήματος.
Πριν από ακριβώς πέντε χρόνια δεκάδες χιλιάδες πολίτες είχαν κατέβει στους δρόμους και τις πλατείες της Ισπανίας, εκφράζοντας την αγανάκτησή τους για το παλαιό πολιτικό σύστημα, τη διαφθορά και την ανεργία. Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν από την κεντρική πλατεία Puerta del Sol της Μαδρίτης και επεκτάθηκαν σε πενήντα πόλεις της χώρας. «Δεν μας εκπροσωπούν» έγραφαν σε πλακάτ διαμαρτυρίας οι διαδηλωτές για τους παλαιούς πολιτικούς. Ο Κάρλος Παρέδες, εκπρόσωπος κίνησης πολιτών που συμμετείχε στο «κίνημα της 15ης Μαίου», θυμάται ότι η αντίθεση με το πολιτικό κατεστημένο της εποχής ήταν ο κοινός παρονομαστής για όλους τους διαδηλωτές. «Νόμιζαν ότι είχαν το μονοπώλιο στα κοινωνικά αιτήματα. Στην πραγματικότητα προωθούσαν δικά τους συμφέροντα, προσπαθούσαν να βιοποριστούν οι ίδιοι από τους θεσμούς, αντί να προωθούν τα συμφέροντα όλων», λέει ο Κάρλος Παρέδες στη γερμανική ραδιοφωνία (DLF).
Μαζί με τον Κάρλος Παρέδες και τους άλλους διαδηλωτές κατέβαινε στους δρόμους της Μαδρίτης και η Σοφία ντε Ρόα. Σε μία εποχή που η ανεργία στην Ισπανία είχε φτάσει το 25% και τα συνδικάτα ενδιαφέρονταν περισσότερο για την εξουσία παρά για την εκπροσώπηση των εργαζομένων, υποστηρίζει η Σοφία, το κίνημα της 15ης Μαίου προσέφερε διέξοδο για ανοιχτή κριτική και διαφάνεια: «Η Πουέρτα ντελ Σολ έγινε μία Αγορά, έγινε ένας χώρος ανταλλαγής απόψεων για όλους, για την αγορά εργασίας, τα περιβάλλον, την εκπαίδευση. Πρόσβαση είχαν όλοι και όχι μόνο οι δημοσιογράφοι. Τις αποφάσεις τις παίρναμε όλοι μαζί. Ήταν το θεμέλιο για μία αλλαγή νοοτροπίας που διατηρείται μέχρι σήμερα. Έχουν αλλάξει πολλά».
Podemos εναντίον όλων;
Τα πολιτικά κόμματα στην Ισπανία δεν μπορούσαν να μείνουν αδιάφορα μπροστά στο μαζικό αίτημα για διαφάνεια: άρχισαν να δίνουν στη δημοσιότητα τα οικονομικά στοιχεία τους και να εκλέγουν από τη βάση τους υποψηφίους για την πρωθυπουργία και όχι με κλειστές, κομματικές διαδικασίες. Οι Ισπανοί έγιναν πιο συνειδητοποιημένοι πολιτικά. Εμφανίστηκαν νέα μέσα ενημέρωσης στο διαδίκτυο. Αλλά αν υπάρχει ένα κόμμα που διεκδικεί εξ΄ολοκλήρου την πολιτική κληρονομιά των διαδηλωτών, αυτοί είναι οι Podemos, το νέο κόμμα της Αριστεράς που επιδιώκει πλέον ρόλο ρυθμιστή στην ισπανική πολιτική σκηνή. Όμως ο Κάρλος Παρέδες βλέπει με κριτική διάθεση το νέο κόμμα: «Οι Podemos», υποστηρίζει, «είναι επινόηση κάποιων διανοουμένων, οι οποίοι παλαιότερα προσπαθούσαν να προωθήσουν τα κοινωνικά τους αιτήματα μέσω των παραδοσιακών κομμάτων της Αριστεράς. Πράγματι, οικειοποιούνται πολλά από τα αιτήματα του κινήματός μας, αλλά και σε αυτούς η εξουσία επικεντρώνεται μόνο στα λίγα πρόσωπα που ίδρυσαν τους Podemos. Υπάρχει αυστηρή ιεραρχία. Άλλα θα περίμενα από ένα κόμμα που επικαλείται το κίνημα της 15ης Μαίου.
Η Σοφία ντε Ρόα, 31 χρονών σήμερα, συμμετέχει και η ίδια ενεργά στους Podemos, και έχει εντελώς διαφορετική άποψη από τον Κάρλος Παρέδες: «Για μένα οι Podemos μου δίνουν την ευκαιρία να συμμετέχω σε ένα διαφορετικό κόμμα. Από το 1911 ο ιταλογερμανός κοινωνιολόγος Ρόμπερτ Μίχελς είχε κάνει λόγο για ʻηγετικές μειοψηφίεςʼ και ʻποδηγετούμενες πλειοψηφίεςʼ στα πολιτικά κόμματα. Η ανάδυση μίας τέτοιας ολιγομελούς ηγετικής ομάδας μπορεί να γίνει πολύ γρήγορα. Γι αυτό χρειαζόμαστε τους απαραίτητους μηχανισμούς διαφάνειας…» λέει η Σοφία ντε Ρόα, η οποία εργάζεται στο τμήμα λογιστικού ελέγχου των Podemos.
Αναζητώντας συναινέσεις
Από την πλευρά του, ο Κάρλος Παρέδες δεν συμμετέχει πλέον στα κοινά και προτιμά να αφοσιωθεί και πάλι στο επάγγελμά του, ως αυτοαπασχολούμενος σύμβουλος πληροφορικής. Με κριτική διάθεση σημειώνει ότι, ενώ παλαιότερα οι Podemos αναζητούσαν πάντοτε κοινούς παρονομαστές, αυτή η συναινετική διάθεση φαίνεται να έχει εκλείψει μετά τις βουλευτικές εκλογές της 20ης Δεκεμβρίου. Αυτό μάλιστα ισχύει όχι μόνο για τους Podemos, αλλά και για τους Ciudadanos, το μετριοπαθές κόμμα του κέντρου, υποστηρίζει ο Κάρλος Παρέδες: «Το ότι δεν επήλθε συμφωνία για τον σχηματισμό κυβέρνησης, αποτελεί ήττα για τη δημοκρατία. Αλλά αυτή ακριβώς την ήττα είχαν επιδιώξει από την αρχή οι πρωταγωνιστές. Οι μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης δεν ήταν παρά η απαρχή του επόμενου προεκλογικού αγώνα. Για να ξαναψηφίσουμε σε μερικές εβδομάδες, για να δείξουμε στους ψηφοφόρους πόσο απεχθής είναι αυτός με τον οποίο διαπραγματευόμαστε, για να πάρουμε μερικές ψήφους παραπάνω…»
