Η πρόγνωση της ΕΜΥ για τον καιρό την Κυριακή των εκλογών αναφέρει βροχές σε αρκετές περιοχές της χώρας. Ομως, μπορεί ο καιρός να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα στις βουλευτικές εκλογές της Ελλάδας;
Το άρθρο του Υπεύθυνου Προγνώσεων στο Inmeteo.gr Γιώργου Παπακωστόπουλου αναφέρει τι μπορεί να σημαίνει μια βροχή για ένα ψηφοφόρο και πως μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα.
«Ο καιρός, μπορεί να επηρεάσει τους ρυθμούς μίας κοινωνίας σε μεγάλη κλίμακα, με τρόπο αρκετά “χαοτικό” και ανισότροπα κατανεμημένο. Η επίδραση αυτή, γίνεται ιδιαίτερα εμφανής σε περίπτωση εκδήλωσης έντονων καιρικών φαινομένων, τα οποία δύνανται να αναστείλουν τις προγραμματισμένες δραστηριότητες στην περιοχή εκδήλωσής τους αλλά και να οδηγήσουν σε καταστροφές τοπικής ή και γενικευμένης κλίμακας που με την σειρά τους θα έχουν βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στις επηρεαζόμενες περιοχές.
Λαμβάνοντας υπόψιν την εν τέλη σημαντική – αν και πολλές φορές “ευκόλως αγνοούμενη” επίδραση των καιρικών εκφάνσεων στους βιορυθμούς, δημιουργείται (μεταξύ αμέτρητων άλλων!) το ερώτημα: μπορεί ο καιρός να επηρεάσει τις εκλογές? Δύνανται τα καιρικά φαινόμενα να μεταβάλλουν ένα εκλογικό αποτέλεσμα – ακόμα και να οδηγήσουν σε μία “ανατροπή”? Και αν η απάντηση είναι θετική, ο τρόπος επίδρασης είναι ξεκάθαρος? – μπορεί να υπάρξει πρόβλεψη της επίδρασης αυτής. Θα μπορούσαν εν τέλη από τις προγνώσεις καιρού να παραχθούν δεδομένα αξιοποιήσιμα και στις προβλέψεις εκλογικού αποτελέσματος? Κατ’αρχήν, η επίδραση των καιρικών φαινομένων τείνει να είναι αμελητέα όσον αφορά την προσωπική επιλογή ψήφου (πλην ελαχίστων περιπτώσεων αναποφαστικότητας μέχρι την τελευταία στιγμή, σε βαθμό ώστε ο καιρός να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και έναυσμα για την λήψη εκλογικής απόφασης – το ποσοστό αυτό εκτιμώ, χωρίς αυτό να βασίζεται σε κάποια μελέτη – πως είναι μικρότερο του 5% των αναποφάσιστων που αντιστοιχεί περίπου στο 0,25% – 0,50%, του εκλογικού σώματος).
Η επίδραση του καιρού όμως, μπορεί να είναι μεγάλη όσον αφορά την συμμετοχή του πληθυσμού μίας περιοχής στις εκλογές! Η επιρροή των καιρικών φαινομένων στην συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία, θα μπορούσε να κατηγοριοποιηθεί σε δύο κύριες κατηγορίες καταστάσεων:
Α) Περίπτωση εμποδισμού ή αναστολή της απόφασης για την συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία για ένα χρονικό διάστημα σε μία περιοχή εξαιτίας των αποτελεσμάτων ή του φόβου για αποτελέσματα από ένα αξιόλογης έντασης καιρικό επεισόδιο. Για παράδειγμα, η εκδήλωση έντονων χιονοπτώσεων στην ορεινή ζώνη της Πελοποννήσου, θα μπορούσε να εμποδίσει την κυκλοφορία των οχημάτων από και προς τις περιοχές που εντάσσονται σε αυτήν ή/και να οδηγήσει στην απόφαση των ετεροδημοτών που ψηφίζουν στην περιοχή, να μην συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία. Μια έντονη, πολύωρη καταιγίδα, στην περιοχή της Αθήνας, μπορεί να οδηγήσει σε πλημμυρικά επεισόδια να “παγώσει” την ροή σε κεντρικές οδικές αρτηρίες, και, εν τέλει, να αποτρέψει πολλούς, “αποφασισμένους ψηφοφόρους”, να συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία. Σε αυτή την περίπτωση, το ποσοστό αποχής που μπορεί να δημιουργηθεί στις επηρεαζόμενες περιοχές, μπορεί να αυξηθεί σημαντικά (εκτιμώ, σε αρκετές περιπτώσεις, πάνω από 20%) και σε αυτό να συμπεριλαμβάνονται άτομα κατά τα άλλα “αποφασισμένα” να ψηφίσουν.
Β) Περίπτωση διαμόρφωσης καιρικού πλαισίου, το οποίο δεν δημιουργεί συνθήκες εμποδισμού ή εν δυνάμει εμποδισμού στην εκλογική διαδικασία, αλλά δύναται να λειτουργήσει ανασταλτικά στην επιλογή συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία από άτομα “μη αποφασισμένα” να ψηφίσουν στις εκλογές. Η αλήθεια είναι ότι μεταξύ των “αποφασισμένων ψηφοφόρων” και των “αποφασισμένων απεχόντων” από τις εκλογές, διαμορφώνεται ένα αρκετά ευρύ πληθυσμιακό φάσμα (εκτιμάται μεταξύ 5% και 25% ανάλογα με την περίοδο και την περιοχή) το οποίο αποφασίζει αν θα συμμετέχει ανάλογα με τις συγκυρίες της ημέρας (χαρακτηριστικές εκφράσεις σαν τις ακόλουθες άλλωστε, ακούγονται συχνά κατά την διάρκεια των εκλογών: “αν έχω χρόνο μπορεί να περάσω”, “το βαριέμαι, θα δω ανάλογα με την διάθεση”, “όποιος και να βγει, μια απ’τα ίδια θα είναι, τέλος πάντων, ίσως και να πάω”, “δεν θα πήγαινα, αλλά έχω ένα φίλο που του έχω τάξει, και το σκέφτομαι, αν δεν βρέχει, μπορεί να πάω…). Είναι σαφές πως η συμμετοχή στις εκλογές από άτομα που ανήκουν σε αυτό το φάσμα, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις μεταβολές του καιρού! Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση των εκλογών του Ιουνίου 2012, κατά την διάρκεια των οποίων, οι επικρατούσες πολύ υψηλές θερμοκρασίες, κατέστησαν τις παραλίες προορισμό πολύ πιο ιδανικό από τις “κάλπες” συγκεντρώνοντας και την “ψήφο” μεγάλης μερίδας του πληθυσμού και αυξάνοντας σημαντικά το ποσοστό της αποχής.
Με ποιον τρόπο, όμως η αποχή μπορεί να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα? Δεδομένης της ανομοιόμοφης χωρο-χρονικής κατανομής των καιρικών φαινομένων (για παράδειγμα, σε μία περιοχή μπορεί να εκδηλώνονται καταιγίδες την ώρα που λίγα χιλιόμετρα μακριά επικρατεί αιθρία – στην Αττική μπορεί να χιονίζει, την ώρα που στην ηπειρωτική Ελλάδα επικρατεί ανοιχτός καιρός ενώ στο Αιγαίο πνέουν θυελλώδεις άνεμοι…) αλλά και της επιλογής των ψηφοφόρων (πχ. στα Δυτικά προάστια της Αθήνας, παρουσιάζει προβάδισμα ο “ΣΥΡΙΖΑ” ενώ στα Βόρεια προάστια, παρουσιάζει η ΝΔ, τις πρωινές ώρες υπάρχει τάση να ψηφίζουν άτομα μεγαλύτερης ηλικίας τα οποία δείχνουν μεγαλύτερη προτίμηση σε άλλα κόμματα απ’ότι άτομα μικρότερης ηλικίας που, στατιστικά, προτιμάνε να ψηφίζουν κατά την διάρκεια των απογευματινών ωρών…)
Σε γενικές γραμμές, προς το παρόν, θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε τις εξής, γενικές, παρατηρήσεις:
α) Ψηφοφόροι “μικρών” κομμάτων, παρουσιάζουν μεγαλύτερη αποφασιστικότητα όσον αφορά την πρόθεση συμμετοχής στις εκλογές. Αυτό συνεπάγεται πως υπό συνθήκες “δυσμενών”, για την εκλογική διαδικασία, καιρικών συνθηκών τείνουν να ευνοηθούν τα “μικρά” κόμματα.
β) Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, συχνά, παρουσιάζουν μεγαλύτερη αποφασιστικότητα συμμετοχής αλλά και μεγαλύτερη επιρροή από την εκδήλωση καιρικών φαινομένων. Επίσης, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τείνουν να δίνουν πιο “συντηρητική” ψήφο, γεγονός το οποίο σημαίνει, πως αν ο καιρός δεν ευνοήσει την συμμετοχή τους στις εκλογές, θα ευνοηθούν περισσότερο οι παρατάξεις του “αριστερού” χώρου.
γ) Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τείνουν να προτιμούν πρωινές ώρες για την ψηφοφορία. Αυτό, θα μπορούσε να σημαίνει πως η εκδήλωση δυσμενών, για την εκλογική διαδικασία, καιρικών φαινομένων κατά τις ώρες προτίμησής τους, μπορεί να ευνοήσει τις “αριστερές” παρατάξεις, παρ’ότι υπάρχει η επιλογή συμμετοχής κατά την διάρκεια των απογευματινών ωρών.
δ) Άτομα σχετικά μικρότερης ηλικίας, τείνουν να προτιμάνε απογευματινές ώρες για την ψηφοφορία. Λαμβάνοντας υπόψιν, τα παραπάνω, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε πως η εκδήλωση δυσμενών, για την εκλογική διαδικασία, καιρικών φαινομένων κατά την διάρκεια των απογευματινών ωρών, θα ευνοήσει τις “δεξιές” παρατάξεις, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως ενδεχομένως, σε αυτή την περίπτωση, να μην υπάρχει η επιλογή της συμμετοχής κατά την διάρκεια των επόμενων ωρών, καθώς ακολουθεί το πέρας της εκλογικής διαδικασίας.
ε) Συνδυασμός εκδήλωσης “δυσμενών” για την εκλογική διαδικασία, καιρικών φαινομένων σε μία περιοχή όπου υπάρχει προβάδισμα μίας παράταξης “Α”, κατά το χρονικό διάστημα προτίμησης της πλειοψηφίας, των ψηφοφόρων που επιλέγουν αυτή την παράταξη, μπορεί να μειώσει σημαντικά το προβάδισμα αυτής τις παράταξης. Για παράδειγμα, η εκδήλωση ισχυρών καταιγίδων, σε περιοχές των Δυτικών προαστίων της Αθήνας, κατά την διάρκεια της εκλογικής αναμέτρησης του Ιανουαρίου 2015, κατά τις απογευματινές ώρες, θα μπορούσε να ευνοήσει την “Νέα Δημοκρατία”. Το αντίθετο θα μπορούσε να συμβεί με τον αντίθετο συνδυασμό παραγόντων.
Με βάση τα παραπάνω, ο καιρός, δείχνει να μπορεί να παίξει πολύ σημαντικό και, σε οριακές αναμετρήσεις, καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος, διεκδικώντας, κατ’επέκτασιν, εξέχουσα, αλλά ενδεχομένως “αόρατη”, θέση στην ροή της ιστορίας (όπως άλλωστε συμβαίνει και σε πολλές άλλες περιπτώσεις!). Η πρόγνωση της επίδρασης αυτής, αποτελεί μεγάλη πρόκληση με αμφίβολα, στο άμεσο μέλλον, αποτελέσματα. Η γνώση, ωστόσο που κερδίζουμε από την διερευνητική αυτή διαδικασία, οδηγεί στην επίγνωση πως η τάση του ανθρώπου να εστιάζεται σε παράγοντες που μπορεί να προβλέψει και να χειριστεί, οδηγεί στην άγνοια πλήθους παραγόντων, που μπορούν εν τέλει να παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων που κεντρίζουν το ενδιαφέρον του».
