Το Ινστιτούτο Stratfor παρουσιάζει μια εκτενή ανάλυση των παρόντων δεδομένων της ελληνικής κρίσης, όπως αυτά διαμορφώθηκαν μετά τη συμφωνία στην επταμερή συνάντηση των Βρυξελλών στις 19 Μαρτίου. Με τη μέθοδο των ερωταπαντήσεων, το ινστιτούτο φωτίζει κάθε πλευρά του παρασκηνίου και εξηγεί τις λεπτομέρειες που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της συνολικής εικόνας.
«Η Ελλάδα υποσχέθηκε στις 19 Μαρτίου στους πιστωτές της μια λίστα μεταρρυθμίσεων. Η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας χρειάζεται την αποδέσμευση του τελευταίου ποσού της βοήθειας από το Eurogroup το ταχύτερο δυνατόν. Η Αθήνα αντιμετωπίζει επίσης τον κίνδυνο εκροών στις τράπεζες, που μεγάλωσε μετά την δήλωση του επικεφαλής του Eurogroup ότι μπορεί να χρειαστεί έλεγχος κεφαλαίων. Επιπλέον των οικονομικών προβλημάτων, η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει και ζητήματα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ», είναι το εισαγωγικό κείμενο της ανάλυσης.
Ποια είναι τα άμεσα οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας; Η Ελλάδα αντιμετωπίζει τρία κύρια προβλήματα:
–Πρόβλημα ρευστότητας: Τα φορολογικά έσοδα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο, ενώ ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2014 δεν πρόκειται να επιτευχθεί, όπως ανακοίνωσαν ΕΕ και ΔΝΤ. Πρόσφτατα, αξιωματούχοι της ΕΕ κάνουν λόγο για τρίτο πακέτο στήριξης, που θα κυμαίνεται μεταξύ 30 και 50 δισεκατομμυρίων ευρώ.
–Σημαντικές αποπληρωμές χρεών μέχρι το τέλος του χρόνου: Η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει χρήματα στο ΔΝΤ τον Μάρτιο και τον Ιούλιο και στην ΕΚΤ τον Ιούλιο και τον Δεκέμβριο. Μέχρι τώρα η Αθήνα έχει τηρήσει τις υποχρεώσεις της προς το ΔΝΤ, αλλά χρειάστηκε να αναζητήσει πόρους από τα αποθεματικά των Ταμείων, τα υπουργεία και κρατικούς οργανισμούς.
–Εκροές καταθέσεων: Μέχρι τώρα έχουν φύγει περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ από το τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας από το Δεκέμβριο. Μετά τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου το κύμα εκροών ελαττώθηκε, αλλά από τις 18 Μαρτίου και μετά το πρόβλημα εντάθηκε ξανά, με τις εκροές να φτάνουν τα 300 και 400 εκατομμύρια ευρώ, αφού ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, επικεφαλής του Eurogroup, έκανε λόγο για πιθανή επιβολή ελέγχου κεφαλαίων στην Ελλάδα.
Τι ζητά η Ελλάδα από τους πιστωτές; Η Ελλάδα πρέπει να καταθέσει μια κατανοητή λίστα οικονομικών μεταρρυθμίσεων τις προσεχείς εβδομάδες. Αμέσως μετά, θα συγκληθεί μια ειδική συνεδρίαση του Eurogroup, που θα εκτιμήσει την κατάσταση. Η Ελλάδα έχει άμεσα και μακροπρόθεσμα αιτήματα.
Άμεσα αιτήματα: Η Ελλάδα θα ζητήσει άμεσα κάποια χρήματα. Από την ΕΕ θα ζητήσει την τελευταία δόση του προγράμματος και από την ΕΚΤ να αυξηθεί το όριο των εντόκων γραμματίων.
Μακροπρόθεσμα αιτήματα: Στο τέλος Ιουνίου θα επανέλθει το θέμα της διαγραφής χρέους, αλλά η ΕΕ θα συνεχίσει να είναι ενάντια σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αντίθετα, θα προτείνει χρονική επέκταση της αποπληρωμής των δανείων και καλύτερο επιτόκιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πιθανό να εγκαταλείψει τις προεκλογικές του υποσχέσεις και να δεχθεί την προσφορά. Το σημείο-κλειδί θα είναι τα μέτρα που θα ακολουθούν τη συμφωνία.
Θα επιβληθούν έλεγχοι κεφαλαίων στην Ελλάδα; Οι Βρυξέλλες δεν έχουν τη δικαιοδοσία να το κάνουν, αλλά αν η Αθήνα βρεθεί στη γωνία, δεν θα υπάρχει άλλη επιλογή. Αν οι εκροές καταθέσεων συνεχιστούν, η Ελλάδα θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε έλεγχο κεφαλαίων για να προστατεύσει το τραπεζικό σύστημα. Οι έλεγχοι κεφαλαίων θα επιβληθούν εάν:
-Η ΕΚΤ σταματήσει να προσφέρει τον ELA. Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία, η ΕΚΤ θα σταματήσει να είναι ο ύστατος δανειστής της Ελλάδας. Αυτό θα προκαλέσει αναστάτωση στους καταθέτες και θα οδηγήσει την Αθήνα σε έλεγχο κεφαλαίων.
-Η ΕΚΤ αρνείται να αυξήσει το όριο του ELA. Εάν οι καταθέσεις συνεχίσουν να φεύγουν και το όριο του ELA παραμείνει ως έχει, τότε οι ελληνικές τράπεζες δεν θα μπορούν να καλύψουν την «τρύπα». Επί του παρόντος η ΕΚΤ αυξάνει το όριο, αλλά όχι στο σημείο που επιθυμούν οι ελληνικές τράπεζες.
Θα λύσει το πρόβλημα της Ελλάδας ο έλεγχος κεφαλαίων; Προσωρινά θα σταθεροποιηθούν οι ελληνικές τράπεζες, αλλά δεν θα λυθούν τα προβλήματα ρευστότητας. Οι έλεγχοι κεφαλαίων μπορούν να επιβληθούν σε περίπτωση που η Αθήνα θελήσει να αγοράσει χρόνο έτσι ώστε να διαπραγματευτεί με τους δανειστές της – ειδικά μετά τον Ιούνιο. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να είναι μόνιμη λύση στο πρόβλημα χρηματοδότησης. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία, τότε οι έλεγχοι κεφαλαίων θα συνοδευτούν πιθανότατα από ένα παράλληλο νόμισμα.
Τι θα γίνει μετά; Αναμένεται η Αθήνα να παρουσιάσει τη λίστα των μεταρρυθμίσεων που υποσχέθηκε στις 19 Μαρτίου.Το Eurogroup θα συνεχίσει, σε κάθε περίπτωση την στρατηγική πίεσης προς την Ελλάδα, ενώ οι δανειστές πιθανότατα θα αποφασίσουν να σπάσουν την τελευταία δόση του προγράμματος σε μικρότερα κομμάτια, συνεχίζοντας την πίεση προς την Αθήνα να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις.
Ακόμα και αν η Ελλάδα λάβει την τελευταία δόση τις επόμενες εβδομάδες, ο έλεγχος κεφαλαίων θα είναι στο τραπέζι ξανά ότι το πρόγραμμα τελειώσει και η Ελλάδα θα είναι μόνη της και θα πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα εάν θα στραφεί για περισσότερα δάνεια (στην ΕΕ ή στις αγορές, κάτι που μοιάζει απίθανο με τα τρέχοντα spreads) ή αν θα χρεοκοπήσει. Ελεγχος κεφαλαίου θα μπορούσε να υποβληθεί ώστε η Αθήνα να εξαγοράσει λίγο χρόνο και να διαπραγματευτεί το μέλλον της με τους πιστωτές της.
