Λύσεις της τελευταίας στιγμής, για να μη μείνει η Αθήνα «ασκεπής» την 1η Ιανουαρίου (χωρίς την «ομπρέλα» δηλαδή του Μνημονίου μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος) αναζητούν κυβέρνηση και δανειστές. Ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης «τρέχει» για να κλείσει ραντεβού στην Αθήνα με τους ελεγκτές της Τρόικα, ευθύς μόλις επιστρέψει από το συμβούλιο υπουργών Οικονομικών την Τρίτη. Η Αθήνα περιμένει πλέον απάντηση από την Τρόικα στο νέο email που έστειλε την Παρασκευή το βράδυ, αλλά θεωρείται δύσκολο να φανεί αυτό αρκετό για να δεχθούν να κλείσει «εδώ και τώρα» η αξιολόγηση, με μια επίσκεψη-εξπρές στην Αθήνα.
Το Eurogroup της Δευτέρας στις Βρυξέλλες συζητά το αίτημα που θα καταθέσει η ελληνική πλευρά για «τεχνική παράταση» του ελληνικού προγράμματος μετά την 31η Δεκεμβρίου, για να προλάβουν να ολοκληρωθούν το 2015, μετά τις αργίες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, η αξιολόγηση και οι διαδικασίες για την παροχή της νέας πιστοληπτικής γραμμής ECCL. Η Αθήνα θα θέσει το δικό της πλαίσιο, ώστε η διάρκεια της παράτασης να μην ξεπερνά τις πέντε ή έξι εβδομάδες, μέχρι δηλαδή τον Ιανουάριο ή τα μέσα Φεβρουαρίου το αργότερο. Θέλει να αποφύγει έτσι τις πιέσεις των δανειστών για πολύμηνη παράταση κατά 3, 6 ή και περισσότερους μήνες. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο όμως και αν θα τους πείσει δεχθούν μικρότερης διάρκειας παράταση από την πολύμηνη «πολιτική παράταση» που ήδη έχουν θέσει το ΔΝΤ και αρκετές κυβερνήσεις στο τραπέζι.
Η όλη συζήτηση για την παράταση μένει στον «αέρα» και δεν θα ληφθούν αποφάσεις, αν δεν ολοκληρωθεί πρώτα η έκθεση αξιολόγησης από την Τρόικα. Χωρίς ολοκλήρωση της αξιολόγησης έως τις 14 Δεκεμβρίου και χωρίς συμφωνία Αθήνας και Τρόικας για τα μέτρα του 2015, ούτε τα περίπου 8,5 δισ. από τις δόσεις έρχονται στην Αθήνα, ούτε θα εγκριθεί παράταση του προγράμματος.
Ακόμα χειρότερα, η χώρα κινδυνεύει έτσι να μείνει «ξεκρέμαστη» από 1ης Ιανουαρίου χωρίς δανειακή στήριξη, ενώ τα λεφτά φτάνουν μέχρι τον Μάρτιο όπου πρέπει να πληρωθούν λήξεις ομολόγων περίπου 4,5 δισ. ευρώ.
Για να αποφευχθούν τα χειρότερα, η εντολή «τελειώνετε με την αξιολόγηση έως τις 14 Δεκεμβρίου» από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις –όπως διατυπώθηκε την Πέμπτη στο Euroworking group- απευθύνεται και στην Αθήνα αλλά και τους ελεγκτές της Τρόικα (ιδίως τους εκπροσώπους του ΔΝΤ), καθώς χάνεται χρόνος, η έκθεση αξιολόγησης παραμένει σε εκκρεμότητα, οι διορίες που προβλέπονται από νομικές συμβάσεις εξαντλούνται και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (Ελλάδα, ΕΕ, ΔΝΤ, ΕΚΤ) κινδυνεύουν να οδηγηθούν σε αδιέξοδο.
Και νέα «νέα μέτρα»
Την αβεβαιότητα επιτείνει η άτεγκτη στάση του ΔΝΤ που δεν πιέζεται να συντομεύει, καθώς το «σιγοντάρει» και το Βερολίνο. Αντιθέτως φαίνεται πως τραβά και άλλο το σχοινί. προκαλώντας «νευρική κρίση» στην Αθήνα, τις Βρυξέλλες αλλά και σχεδόν όλες τις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που φοβούνται μετάδοση του ελληνικού προβλήματος στην ευρωζώνη –ιδίως μετά και τη νέα υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ιταλίας .
Η κυβέρνηση φέρεται πάντως να είναι διατεθειμένη να κάνει την ύστατη στιγμή και κάποιες λίγες επιπλέον παραχωρήσεις με “επουσιώδη” (όπως λένε στην Αθήνα) μέτρα, αρκεί και το Ταμείο να δεχτεί να κλείσει με αυτά τη συζήτηση και να παραδώσει την έκθεσή του πριν το έκτακτο Eurogroup που δρομολογείται για τις 15 Δεκεμβρίου.
Παράταση και… πέναλτι
Ακόμα πάντως και αν γίνονταν «έκτακτα» συμβούλια Eurogroup μέσα στις γιορτές, δύσκολα θα μπορούσαν να διαχειριστούν το ελληνικό πρόβλημα, αν υπάρξει νέα καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης.
Στο υπουργείο Οικονομικών δεν έχουν καν ξεκάθαρη απάντηση, αν θα απαιτηθεί έγκριση και από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια, πριν ή μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, ακόμη και στην «απλή» περίπτωση μιας ολιγοήμερης «τεχνικής» παράτασης. Θεωρείται σίγουρο μόνον ότι δεν θα οδηγηθεί στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Αν όμως φτάσουμε τελικά σε πολύμηνη «πολιτική» παράταση, όπως επιδιώκουν οι δανειστές, η Αθήνα φοβάται ότι θα ζητηθούν πρόσθετα μέτρα και ανταλλάγματα από τα ξένα εθνικά κοινοβούλια, που δεν θα περάσουν όμως από το ελληνικό κοινοβούλιο.
«Είναι θολό και ούτε οι Ευρωπαίοι δεν γνωρίζουν ακριβώς τι θα συμβεί, αν δεν υπάρξει έγκαιρα συμφωνία για την παράταση» έλεγε κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης που μετέχει στις διαπραγματεύσεις. Κα αυτό για τον πρόσθετο λόγο ότι η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα που θα μπει στη γραμμή πίστωσης μέσω του ECCL και, άρα, δεν υπάρχει δοκιμασμένη «έτοιμη λύση» πώς πρέπει να συμφωνηθεί και να γίνει κάτι τέτοιο.
Τα πράγματα περιπλέκει το γεγονός ότι το υφιστάμενο Μνημόνιο δεν αποτελείται από μία μόνο δανειακή σύμβαση, αλλά από τέσσερις (με ΕΕ, ΔΝΤ, ESM και με την ΕΚΤ για την προστασία στις τράπεζες). Για παράδειγμα, εκείνη με τον ESM αφήνει περιθώριο 30 ημερών μετά την λήξη της. Τίθεται θέμα ερμηνείας όμως αν άλλες την ακολουθούν. Συνάγεται πάντως ότι ακόμα και για την τεχνική παράταση μπορεί να χρειαστεί να περάσει από εθνικά κοινοβούλια.
Τρέχουμε να προλάβουμε, με άγνωστο «Χ» το ΔΝΤ και το Βερολίνο
