Όσο η κυβέρνηση αρχίζει σιγά-σιγά να μιλάει με αριθμούς, τόσο πιο κοντά έρχονται τα πρόσθετα μέτρα λιτότητας.
Στην πιο κρίσιμη φάση της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές μάλιστα, κορυφαίος παράγοντας του υπουργείου Οικονομίας άνοιξε ξαφνικά χθες και θέμα «δημοσιονομικού κενού» ύψους 5-7 δισ. ευρώ. Αν ίσχυε πάντως ένα τέτοιο αστρονομικό ποσό, θα απαιτούσε να επιβληθούν, από φέτος κιόλας, τουλάχιστον άλλοι δύο φόροι τύπου “ΕΝΦΙΑ” (με απόδοση 2,5-3,5 δισ. ευρώ ετησίως για τα κρατικά ταμεία) προκειμένου να καλυφθεί!
Προκαλεί σοκ αλλά, μέσα στην ίδια ημέρα, τα δύο κορυφαία οικονομικά υπουργεία έριξαν χθες δύο βόμβες «μεγατόνων»: το μεν υπουργείο Οικονομικών και ο κύριος Γιάνης Βαρουφάκης επιβεβαίωναν το χθεσινό ρεπορτάζ του protothema.gr ότι πρέπει μέσα σε 10-15 μέρες να λύσει η κυβέρνηση το πρόβλημα πού θα βρει λεφτά για να πληρώσει τρέχουσες υποχρεώσεις του κράτους (αυτό είναι το χρηματοδοτικό κενό), ενώ ταυτόχρονα το υπουργείο Οικονομίας μιλούσε για «τρύπα» στον προϋπολογισμό 5-7 δισ. ευρώ («δημοσιονομικό κενό»).
Και ενώ μεν το πρόβλημα χρηματοδότησης «λύνεται» ίσως εύκολα, αν έρθουν τελικώς τα χρήματα από την Τρόικα των δανειστών, το δε δημοσιονομικό κενό των 5-7 δισ. ευρώ καλύπτεται μόνον με πρόσθετα σκληρά μέτρα, που η κυβέρνηση αρνείται καν να διανοηθεί!
Ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης αναγκάστηκε χθες να προβεί σε διάψευση της είδησης που μετέδωσε πρώτο το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, σύμφωνα με το οποίο κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου δήλωσε πως το δημοσιονομικό κενό έχει εκτοξευτεί στα 5-7 δισ. ευρώ αντί των 2,5 δισ. ευρώ που προβλεπόταν πριν τις εκλογές.
Ο κύριος Σταθάκης, μέσω twitter, διέψευσε αργά το βράδυ ότι υπάρχει τέτοιο δημοσιονομικό κενό και επικαλέστηκε επίσημη δήλωση που είχε κάνει λίγο νωρίτερα πως σε δύο μήνες δεν θα υπάρχει υστέρηση εσόδων –με αφορμή τα στοιχεία που δείχνουν «μαύρη τρύπα» 1 δισ. στα έσοδα από τον πρώτο μόλις μήνα εκτέλεσης του νέου προϋπολογισμού.
Το «κενό»… πίσω από τις λέξεις
Αν και διέψευσε την «πηγή» του υπουργείου του (αντί να την «μαζέψει») ο κύριος Σταθάκης δεν διέψευσε και την συζήτηση που πράγματι είχαν χθες δημοσιογράφοι με κορυφαίο αξιωματούχο του υπουργείου Οικονομίας. Άλλες πηγές μάλιστα επιβεβαίωναν ότι υπήρξε σχετική αναφορά σε «δημοσιονομικό κενό 5-7 δισ. ευρώ», διευκρινίζοντας μάλιστα ότι αυτή αφορούσε στην διετία 2015-2016.
Το ποσό των 7 δισ. ευρώ, εφόσον η πηγή αναφερόταν όντως σε «δημοσιονομικό» και όχι «χρηματοδοτικό» κενό, φαντάζει υπερβολικό και τρομάζει, θα ήταν αδύνατον να καλυφθεί χωρίς τη λήψη έκτακτων σκληρών μέτρων, ακόμα και με περικοπές μισθών και συντάξεων.
Μόνη λογική εξήγηση, μέσα στην γενικότερη ασάφεια που επιδιώκει η ίδια η νέα κυβέρνηση να καλλιεργεί για τους αριθμούς και τις λέξεις, θα ήταν να είχε κάνει λάθος το «κορυφαίο στέλεχος», είτε ως προς το ποσόν (να εννοούσε δηλαδή μικρότερο δημοσιονομικό κενό), είτε ως προς το αν τελικώς εννοούσε το «χρηματοδοτικό κενό» το οποίο και είναι ήδη λίγο-πολύ γνωστό και, πάντως, πολύ μεγαλύτερο.
Θα μπορούσε έτσι θεωρηθεί και σαν ένα «αθώο» φραστικό ολίσθημα, βαρύτατο μεν όταν προέρχεται από αρμόδια χείλη (αφού από αυτά εξαρτάται η διαπραγμάτευση και στέλνει λάθος μηνύματα σε δανειστές, αγορές και κοινή γνώμη), αλλά το οποίο εύκολα ανασκευάζεται, αν ομολογηθεί η αλήθεια (αν δηλαδή «μπερδεύουν» στην κυβέρνηση το δημοσιονομικό με το χρηματοδοτικό κενό, πόσο είναι το πραγματικό δημοσιονομικό κενό, πόσο το χρηματοδοτικό κλπ για να φανεί και ποιο είναι τελικά το πρόβλημα της χώρας).
Την άποψη ότι πρόκειται περί “γκάφας”, ενισχύει ενδεχομένως ότι στην ίδια δήλωση διάψευσης του κυρίου Γιώργου Σταθάκη, το βράδυ της Τετάρτης, φαίνεται να γίνεται σύγχυση ανάμεσα στο χρηματοδοτικό και στο δημοσιονομικό κενό.
Συγκεκριμένα, λέει ο κ. Σταθάκης στο Twitter: «Όποιος παρακολούθησε σήμερα στην τηλεόραση τις δηλώσεις μου (…) κατάλαβε ακριβώς τα αντίθετα από εκείνα που αναφέρονται σε δημοσίευμα, περί δήθεν δημοσιονομικού κενού 5-7 δισ. ευρώ. Επαναλαμβάνω ότι το δημοσιονομικό κενό θα καλυφθεί με ομαλό τρόπο. Σε δύο μήνες δεν θα υπάρχει υστέρηση εσόδων, καθώς η συμφωνία με τους πιστωτές δημιουργεί ασφαλές πεδίο σταθερότητας» τονίζει ο κ. Σταθάκης.
Ωστόσο στις δηλώσεις του στις κάμερες ο κύριος Σταθάκης είχε πει επί λέξει «θα υπάρξει λύση για την χρηματοδότηση της Οικονομίας με πολύ ομαλό και σταθερό τρόπο». Μιλώντας δηλαδή για «λύση για την χρηματοδότηση της Οικονομίας», απαντούσε για το χρηματοδοτικό κενό και όχι για το δημοσιονομικό (όπως έλεγε στο Twitter) τα οποία προφανώς –αν και υπουργός Οικονομίας- έδειχνε σαν να τα συγχέει μεταξύ τους.
«Καπνός χωρίς …φωτιά»;
Επιμένοντας όμως στην διάψευση, το λάθος γίνεται χειρότερο και βάζει ίσως και σε υποψίες, αν προετοιμάζει ενδεχομένως με διαρροές το έδαφος για την ανάγκη λήψεως νέων μέτρων, καθώς υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν πως η όλη συζήτηση έγινε σε πραγματική βάση, δεδομένου ότι:
– Η «πηγή» του υπουργείου Οικονομίας φέρεται να σύγκρινε τα 5-7 δισ. ευρώ, με τα 2,5 δισ. που αφορούν στο «δημοσιονομικό» κενό που υπολόγιζε για το 2015 η Τρόικα πριν τις εκλογές. Άρα αποκλείεται να αναφέρεται σε χρηματοδοτικό κενό.
– Τα 2,5 δισ. ευρώ ήταν υπολογισμός της Τρόικας και όχι της προηγούμενης ελληνικής κυβέρνησης. Δηλαδή εμφανίζεται η σημερινή κυβέρνηση σαν να αποδέχεται και να «νομιμοποιεί» την εκτίμηση της …πρώην Τρόικας.
– Τα 2,5 δισ. ευρώ αφορούσαν μόνον στο έτος 2015 και όχι στην διετία 2015-2016, όπως ανέφερε η «πηγή», γιατί το ευρωπαϊκό μνημόνιο τελείωνε φέτος.
– Πρόβλεψη για δημοσιονομικό κενό 5-7 δισ. είχε γίνει πριν από πολλούς μήνες σε παλαιότερη έκθεση του ΔΝΤ (Ιούνιος 2014). Το πρόγραμμα του ΔΝΤ εκτείνεται ως το 2016, άρα φαίνεται να συμφωνεί με την αναφορά από την «πηγή» του υπουργείου. Το ΔΝΤ ζητούσε τότε να κοπούν μισθοί και συντάξεις. Προέβλεπε όμως μικρότερη ανάπτυξη για το 2014 (0,6% αντί 0,8%) και ενώ στην κυβέρνηση θεωρούν εξ ορισμού «λάθος» τις προβλέψεις του ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία στα χρόνια του Μνημονίου.
– Το δημοσιονομικό κενό που υπολόγιζε ως τώρα η Τρόικα βασιζόταν στον στόχο επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος 3% του ΑΕΠ εφέτος. Εφόσον η νέα κυβέρνηση πέτυχε να «χαλαρώσει» ο στόχος σε 1,5%, τότε το «δημοσιονομικό κενό» (και άρα η ανάγκη λήψεως νέων μέτρων» έπρεπε να είναι περίπου 2,5 δισ. ευρώ μικρότερο για φέτος. Με την έννοια αυτή δηλαδή, η «πηγή» θα έπρεπε να λέει πως το δημοσιονομικό κενό για το 2015 (ή και το 2016 ακόμη) έχει μηδενιστεί.
Χάθηκαν και στους αριθμούς
Αλλά και στο υπουργείο Οικονομικών, που γνωρίζουν ίσως καλύτερα τι εστί «χρηματοδοτικό κενό», σύγχυση προκαλούν οι δηλώσεις των αρμοδίων υπουργών, επιδεινώνοντας το ήδη επιβαρυμένο κλίμα για την προοπτικές της οικονομίας μια μέρα μετά την έγκριση της τετράμηνης παράτασης για το ελληνικό πρόγραμμα από το Eurorgroup της Τρίτης.
Πρώτα ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Δημήτρης Μάρδας, απαντώντας σε ραδιοφωνική του συνέντευξη στο Βήμα σχετικά με το πρόβλημα χρηματοδότησης τις προσεχείς εβδομάδες, ανέφερε ότι το χρηματοδοτικό κενό μέχρι τον Ιούνιο υπολογίζεται στα 11 δισ. ευρώ.
Και ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάνης Βαρουφάκης όμως, μιλώντας χθες στο ραδιόφωνο του Alpha, παραδέχθηκε ότι σε λίγες μέρες η χώρα μπαίνει «στο κόκκινο» και τόνισε ότι η Ελλάδα θα έχει πρόβλημα τον Μάρτιο να πληρώσει την δόση ύψους 1,4 δις ευρώ από το δάνειο του ΔΝΤ .
Εντόπισε ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα για το καλοκαίρι , ( δηλαδή από τον Ιούνιο μέχρι και τον Αύγουστο ) λέγοντας ότι το δημόσιο ταμείο δεν έχει τα χρήματα τα πληρώσει υποχρεώσεις χρέους συνολικού ύψους 11,4 δις ευρώ από τα οποία τα 1,9 δις ευρώ σε δόσεις δανείων του ΔΝΤ 6,7 δις ευρώ στην ΕΚΤ για την αποπληρωμή των δύο μεγάλων ομολόγων της ΕΚΤ 1,9 δις ευρώ σε τόκους και 900 εκ ευρώ σε «κουρεμένα» ομόλογα του δημοσίου.
Παρόλα αυτά όμως ο υπουργός οικονομικών εξέφρασε την πεποίθησή του ότι « Η Ευρωζώνη δεν θα αφήσει την Ελλάδα να πτωχεύσει για μερικά δισ. ευρώ»!
Ψάχνουν λύση
Χθες το απόγευμα πάντως, κατά την πρώτη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) συζητήθηκε και το πρόβλημα χρηματοδότησης, σε σύσκεψη υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης κύριο Γιάννη Δραγασάκη με τους κ.κ. Σταθάκη, Μάρδα και Βαλαβάνη (οι κύριο Βαρουφάκης και Λαφαζάνης ενημέρωναν την ίδια ώρα την κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ).
Παρά την αισιοδοξία των οικονομικών υπουργών στην χώρα μας πάντως, ο Γερμανός υπουργός οικονομικών από το Βερολίνο τόνιζε ότι η Αθήνα μπορεί να πέτυχε να εξασφαλίσει την παράταση του χρηματοδοτικού πλαισίου που συνόδευε το μνημόνιο αλλά δεν θα πάρει καμία προκαταβολή αν δεν ολοκληρώσει το πρόγραμμα και δεν αξιολογηθεί για αυτό.
«Δεν θα δοθεί ούτε ένα σεντ προκαταβολικά» προειδοποίησε ο, κ. Σόιμπλε αναφερόμενος στο ελληνικό πρόγραμμα, και τόνισε ότι προϋπόθεση για την καταβολή των προβλεπόμενων κεφαλαίων αποτελεί η υλοποίηση όλων των όρων.
