Την ώρα που οι αρχές ερευνούν τα αίτια που μπορεί να οδήγησαν τον νεαρό γερμανό συγκυβερνήτη του Airbus A320 να οδηγήσει το αεροσκάφος στη συντριβή του στις Γαλλικές Άλπεις την Τρίτη, πιλότοι και ψυχολόγοι προειδοποιούν ότι δεν υπάρχει κάποιος αλάνθαστος τρόπος αποτροπής παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον.
Και οι 150 επιβαίνοντες στην πτήση 4U9525 της Germanwings σκοτώθηκαν όταν ο 27χρονος συγκυβερνήτης Αντρέας Λούμπιτς κλείδωσε την πόρτα του κόκπιτ, πήρε τον έλεγχο του αεροπλάνου και το οδήγησε στη συντριβή του. Σήμερα, η γερμανική εφημερίδα Bild έγραψε ότι πριν από έξι χρόνια ο Λούμπιτς εμφάνισε “σοβαρό καταθλιπτικό επεισόδιο” για το οποίο έλαβε ψυχιατρική βοήθεια και το αεροπορικό δυστύχημα καθιστά τώρα πιο επιτακτική την ανάγκη για ενδελεχή ψυχιατρική εξέταση των πιλότων.
Ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), ο οργανισμός του ΟΗΕ που ρυθμίζει τις διεθνείς αερομεταφορές, συνιστά οι πάσχοντες από κατάθλιψη να μην πετούν αεροπλάνο, αλλά στο Εγχειρίδιο Ιατρικής της Πολιτικής Αεροπορίας αναφέρεται ότι οι ψυχιατρικές εξετάσεις στις υποίες υποβάλλονται τα μέλη του πληρώματος ενός αεροσκάφους “σπανίως έχουν κάποια αξία” και “δεν είναι αξιόπιστες” ως προς την πρόβλεψη ψυχικών διαταραχών.
Ασιατικές αεροπορικές εταιρείες περιλαμβανομένων των Cathay Pacific, Japan Airlines, Qantas Airways και Singapore Airlines ανακοίνωσαν ότι οι μελλοντικοί πιλότοι υποβάλλονται σε πλήρη ιατρική εξέταση που περιλαμβάνει και ψυχιατρικό έλεγχο.
Στη συνέχεια, οι πιλότοι περνούν από ιατρικό έλεγχο, περιλαμβανομένων κάποιων ψυχιατρικών εξετάσεων, τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο. Όμως, όπως επισημαίνουν αναλυτές και πιλότοι, αυτά δεν επαρκούν.
“Οι άνθρωποι φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν να ξεκινήσουν και πάλι τη δουλειά τους” αν απαντήσουν (ειλικρινώς) σε ερωτήματα για τον εαυτό τους”, υποστηρίζει η Γκέιλ Σολτζ, μία καθηγήτρια Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή Weill Cornell της Νέας Υόρκης.
Ένας έμπειρος κυβερνήτης ασιατικής αεροπορικής εταιρείας λέει: “Ρωτούν για την ψυχική σου υγεία, για γεγονότα τα οποία θα μπορούσαν να σε επηρεάσουν ψυχολογικά. Αλλά ποιος παραδέχεται κάτι το οποίο θα οδηγούσε στην ανάκληση της άδειάς του; Εγώ δεν θα το παραδεχόμουν. Χρειάζομαι τη δουλειά μου”.
Οι πιλότοι ενθαρρύνονται να αξιολογούν τους συναδέλφους τους στις πτήσεις και στην εκπαίδευση σε προσομοιωτή και να καταγγέλλουν ό,τι ύποπτο αντιληφθούν, δήλωσε ένας κυβερνήτης αεροσκάφους A320 ασιατικής εταιρείας. Πρόσθεσε όμως ότι αυτό είναι ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα.
“Θέλεις να δουλεύεις σε ένα γραφείο όπου οι συνάδελφοί σου σε ‘καρφώνουν’; Αυτός είναι ο λόγος που κάτι τέτοιο συμβαίνει πολύ σπάνια”, εξηγεί.
“Όλοι έχουν προβλήματα και ορισμένοι τα διαχειρίζονται καλύτερα από άλλους. Δεν θα τα διαχειριστούν όλοι ρίχνοντας ένα αεροπλάνο. Αυτή είναι μία ακραία αντίδραση και κανένας δεν μπορεί να την προβλέψει”.
Ο Ντέιβιντ Πάουελ, ένας ειδικός Αεροπορικής Ιατρικής στη Νέα Ζηλανδία, λέει ότι σε μία έρευνα του ICAO για αεροπορικά δυστυχήματα που σημειώθηκαν σε όλο τον κόσμο μέσα σε μία 20ετία, μόνο σε 10 εμπλέκονταν ιατρικά ζητήματα.
“Μπορεί κάποιος να διασφαλίσει αξιόπιστα ότι δεν θα υπάρξει κανένας πιλότος που ξαφνικά και σκόπιμα θα ρίξει αεροπλάνο. Οι πιλότοι είναι μία ομάδα που περνάει από λεπτομερείς ελέγχους, αλλά ποιος μπορεί να προβλέψει την συμπεριφορά των ανθρώπων;”
Πολλές αεροπορικές εταιρείες αντέδρασαν αιτούμενες την διαρκή παρουσία δεύτερου μέλους του πληρώματος μέσα στο κόκπιτ–κάτι που είναι ήδη υποχρεωτικό στις ΗΠΑ.
“Ποτέ μην αφήνεις κάποιον μόνο του–αυτή είναι ίσως η πιο αποτελεσματική τεχνική πρόληψης της αυτοκτονίας που υπάρχει”, λέει ο Τόνι Κατανέζε, ένας κλινικός ψυχολόγος στο κέντρο Glen Iris Psychology της Μελβούρνης.
