Ποτέ δεν λείπουν οι λόγοι για να κόψει κανείς το τσιγάρο – και κατά καιρούς εμφανίζεται κάποιος καινούριος λόγος. Οι άνδρες που καπνίζουν, έχουν 2,4 έως 4,3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα σε σχέση με τους μη καπνιστές να χάσουν το χρωμόσωμά Υ τους, σύμφωνα με μια νέα μεγάλη διεθνή επιστημονική έρευνα.
Επειδή μόνο οι άνδρες διαθέτουν χρωμόσωμα Υ (που είναι το μικρότερο στο ανθρώπινο γονιδίωμα) και όχι οι γυναίκες, το γεγονός αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί οι άνδρες κινδυνεύουν περισσότερο από ό,τι οι γυναίκες να εμφανίσουν διάφορα είδη καρκίνου και να πεθάνουν από αυτόν.
Προηγούμενη φετινή έρευνα των ίδιων επιστημόνων είχε συσχετίσει την απώλεια του χρωμοσώματος Υ με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης όγκων στους άνδρες, σχεδόν διπλασιάζοντας τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου τους. Η νέα έρευνα συνδέει πλέον το τρίγωνο «κάπνισμα – απώλεια χρωμοσώματος Υ – καρκίνος».
Οι ερευνητές από τη Σουηδία, τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, με επικεφαλής τους Γιαν Ντουμάνσκι και Λαρς Φόρσμπεργκ του σουηδικού Πανεπιστημίου της Ουψάλα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science”, σύμφωνα με το ίδιο και το “New Scientist”, ανέλυσαν δείγματα DNA από περίπου 6.000 άνδρες.
Η έρευνα έδειξε ότι το χρωμόσωμα Υ (που είναι σημαντικό για τον καθορισμό του φύλου και την παραγωγή σπέρματος) εξαφανίζεται πιο συχνά από τα κύτταρα αίματος των καπνιστών ανδρών από ό,τι των μη καπνιστών ή των πρώην καπνιστών.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, όσο περισσότερο καπνίζει κανείς, τόσο πιθανότερο είναι να χάσει το χρωμόσωμα Υ, ενώ αρκετοί που έκοψαν το κάπνισμα, φαίνεται ότι «κέρδισαν» ξανά το χαμένο χρωμόσωμά τους, γεγονός που σημαίνει ότι ευτυχώς η απώλειά του είναι αναστρέψιμη.
Το κάπνισμα αποτελεί παράγοντα κινδύνου για πολλές ασθένειες (π.χ. καρδιοπάθεια) και όχι μόνο για καρκίνο των πνευμόνων, όπως πιστεύει πολύς κόσμος. Οι επιδημιολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνδρες καπνιστές κινδυνεύουν ενάμιση έως δύο φορές περισσότερο, σε σχέση με τις γυναίκες καπνίστριες, να εμφανίσουν διάφορες μορφές καρκίνου, πέρα από αυτούς της αναπνευστικής οδού.
Παραμένει ακόμη ασαφές με ποιό ακριβώς τρόπο συνδέεται η απώλεια του χρωμοσώματος Υ των αιμοκυττάρων λόγω καπνίσματος, με την εμφάνιση του καρκίνου. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι τα ανοσοποιητικά κύτταρα του αίματος, όταν χάνουν το χρωμόσωμα Υ, έχουν πλέον μειωμένη ικανότητα καταπολέμησης των καρκινικών κυττάρων.
Παραμένει επίσης αβέβαιο σε ποιο βαθμό η απώλεια του χρωμοσώματος Υ αποτελεί τη βασική αιτία για την εκδήλωση καρκίνου ή συνιστά απλώς έναν βιοδείκτη μιας γενικότερης ζημιάς που προκαλεί το κάπνισμα στο DNA του καπνιστή. Το ζήτημα θα διευκρινιστεί σε μελλοντική μεγαλύτερη έρευνα.
Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση:
http://www.sciencemag.org/content/early/2014/12/03/science.1262092
