Πολλά έχουν ακουστεί και γραφτεί για την «αθάνατη Ελληνίδα μάνα». Η “καρικατούρα” της μάνας, που κυνηγάει το γιο με τη ζακέτα στο χέρι, μπορεί να κάνει θραύση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όμως στην πραγματική ζωή το πρότυπο της μητέρας είναι αυτό που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Μιλώντας στο ΑΜΠΕ, η Μαρία Κτιστάκη, ψυχολόγος Μsc, υποψήφια διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κρήτης, η οποία στο πλαίσιο εργασίας για τη “Γονεϊκή τυπολογία των μητέρων και επιθετικότητα των παιδιών”, διεξήγαγε σχετική έρευνα μεταξύ 137 μητέρων στην Κρήτη, εξηγεί: ότι «η μορφή της διαπαιδαγώγησης, της κοινωνικοποίησης και της γενικότερης καθοδήγησης που λαμβάνουν τα παιδιά από τους γονείς τους, περιγράφεται με τον όρο γονεϊκό στυλ και αναφέρεται στο συναισθηματικό κλίμα που χαρακτηρίζει τη σχέση του γονέα με το παιδί του»
Στην έρευνα συμμετείχαν 137 μητέρες, με μέσο όρο ηλικίας τα 40,93 έτη. Το 75% αυτών ήταν εργαζόμενες, το 24% άνεργες και 1% συνταξιούχοι. Τα παιδιά των μητέρων, μαθητές της ΣΤ’ τάξης δημοτικών σχολείων σε διαφορετικές περιοχές της Κρήτης, συμπλήρωσαν την “Κλίμακα Achenbach” (ερωτηματολόγιο- προφίλ σχολικής ηλικίας).
Οπως προέκυψε από την έρευνα, σύμφωνα με την Μαρία Κτιστάκη, υπάρχουν τρία είδη Ελληνίδας μάνας:
Η Υποστηρικτική που ενθαρρύνει τις προσπάθειες των παιδιών της να αυτονομηθούν και είναι συναισθηματικά διαθέσιμη απέναντι σε αυτά. Ο ίδιος τύπος γονέα συναντάται και με τον όρο “γονέας με κύρος”.
Η Αυταρχική που τείνει να έχει υπερβολικές και μη ρεαλιστικές προσδοκίες από τα παιδιά της, ασκώντας σε αυτά άμεσο σωματικό και ψυχολογικό έλεγχο και καταστέλλοντας τις επιθυμίες και τα συναισθήματά τους.
Η Επιτρεπτική από την άλλη πλευρά, δεν προσφέρει καμία μορφή καθοδήγησης στα παιδιά της, ενώ πολύ συχνά τους δίνει το δικαίωμα να λειτουργούν εντελώς ανεξέλεγκτα. Όσον αφορά τον συναισθηματικό τομέα οι επιτρεπτικοί γονείς, είτε αδιαφορούν για τις συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών τους, είτε ανταποκρίνονται σε αυτές, αλλά με έναν αδιάκριτο ή ενοχλητικό τρόπο.
Στην έρευνα που διεξήγαγε η κ. Κτιστάκη διερεύνησε την πιθανότητα η γονεϊκή τυπολογία των μητέρων να σχετίζεται με την εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς στα παιδιά.
Αναλύοντας τις απαντήσεις μητέρων και των παιδιών τους κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι ο επιτρεπτικός και σε μικρότερο βαθμό ο αυταρχικός τύπος της μητέρας σχετίζονται με την εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς από την πλευρά των παιδιών. Επιπρόσθετα, οι στατιστικές αναλύσεις έδειξαν ότι μόνο ο επιτρεπτικός τύπος της μητέρας μπορεί να προβλέψει τα επίπεδα της επιθετικότητας που εκδηλώνει το παιδί.
“Αυτό σημαίνει ότι όσο περισσότερο αδυνατεί η μητέρα να σεβαστεί τις ανάγκες και τα συναισθήματα του παιδιού της (αυταρχική μητέρα) και επίσης όσο η μητέρα αδυνατεί να θέσει όρια στο παιδί της (επιτρεπτική μητέρα), τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες το παιδί να εκδηλώσει επιθετική ή βίαιη συμπεριφορά” εξηγεί η κ. Κτιστάκη.
“Με βάση τα συγκεκριμένα ευρήματα, συμπεραίνεται ότι στο συγκεκριμένο δείγμα των παιδιών και των μητέρων, ο επιτρεπτικός τύπος της μητέρας είναι ένας από τους σημαντικούς παράγοντες, που -μεταξύ άλλων- συνδράμουν στην εκδήλωση του φαινομένου της παιδικής επιθετικότητας. Για τον αυταρχικό τύπο μητέρας δεν προέκυψαν αντίστοιχα αποτελέσματα, παρά μόνο μία στατιστικά σημαντική, αλλά χαμηλή συσχέτιση, η οποία θεωρητικά θα μπορούσε να είναι και αντίθετης φοράς, δηλαδή όσο πιο επιθετικό είναι το παιδί τόσο πιο αυταρχικές πρακτικές να υιοθετεί η μητέρα του” καταλήγει η έρευνα.
