Του Ανδρέα Ν. Αθανασίου, andathanasiou@gmail.com
(δημοσιεύθηκε στην Ελευθεροτυπία)
Κάποτε δεχόταν κι άλλους στην παρέα του. Έλεγε, για παράδειγμα, ‘’ΠΑΣΟΚ και άλλες προοδευτικές δυνάμεις’’. Τώρα διεκδικεί αποκλειστικότητα. Όχι για την προοδευτικότητα, αλλά για τη δημοκρατικότητα. Ενοχλήθηκε, μάλιστα, από το γεγονός ότι ο Αντώνης Σαμαράς χαρακτήρισε τη Νέα Δημοκρατία ‘’δημοκρατική παράταξη’’. Και έβγαλε τον εκπρόσωπό του να διαμαρτυρηθεί, να αμφισβητήσει και να απαιτήσει σεβασμό ‘’στις έννοιες και την ιστορία’’. Εκείνο που δεν διευκρίνισε είναι αν αναγνωρίζει σε οποιαδήποτε άλλη παράταξη το δικαίωμα να αυτοχαρακτηρίζεται δημοκρατική, αν επιτρέπει σε οποιοδήποτε άλλο κόμμα να λέγεται δημοκρατικό. Διότι αν επιμένει πως μόνο το ίδιο έχει ένα τέτοιο δικαίωμα, μπορεί, σε λίγο καιρό, να μείνει ο τόπος χωρίς δημοκρατικά κόμματα και χωρίς δημοκρατικές παρατάξεις.
Ευτυχώς, ωστόσο, την άποψη των ιθυνόντων του ΠΑΣΟΚ δεν τη δέχεται ο κόσμος, καθώς δικαίως θεωρεί δημοκρατικά όλα τα κόμματα. Με μοναδική βεβαίως εξαίρεση τη Χρυσή Αυγή, που κομπάζει για την εθνικοσοσιαλιστική ιδεολογία της, υμνεί το ναζισμό και τη χούντα, ελεεινολογεί τη Βουλή και υποσκάπτει τους δημοκρατικούς θεσμούς. Ακόμη και το ΠΑΣΟΚ, άλλωστε, όταν ζητούσε μέτρα εναντίον της, απευθυνόταν σε όλα τα άλλα κόμματα, μιλώντας για ‘’δημοκρατικό τόξο’’. Αναγνωρίζοντας, δηλαδή, τη δημοκρατικότητα και την αφοσίωση όλων στο κοινοβουλευτικό δημοκρατικό πολίτευμα, τους θεσμούς και τις αρχές της Δημοκρατίας.
Είναι βέβαια απορίας άξιον το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ διεκδικεί, όχι μόνο τη δημοκρατικότητα, αλλά και την έννοια ‘’παράταξη’’. Κι αυτό, παρόλο που το ίδιο εμφανίστηκε σαν κίνημα και έτσι αυτοπροβαλλόταν έως πρόσφατα. Όπως και το γεγονός ότι αρνείται το χαρακτηρισμό ως δημοκρατικού του μόνου κόμματος που έχει ως όνομά του τη Δημοκρατία. Όπως και το γεγονός ότι παραπέμπει στην ιστορία, λησμονώντας αρκετές από τις μεταπολιτευτικές σελίδες της. Προσποιείται, προφανώς πως δεν θυμάται ούτε ποιος έδωσε λύση στο πολιτειακό ζήτημα, ούτε και ποιος καθιέρωσε το πιο δημοκρατικό Σύνταγμα. Όπως προσποιείται πως δεν θυμάται και ποιος έβαλε τη χώρα στην ευρωπαϊκή οικογένεια, όταν το ίδιο αναζητούσε τρίτους δρόμους, φλερτάροντας ηγέτες και καθεστώτα που δεν είχαν καμιά σχέση με τη δημοκρατία. Αυτό, ωστόσο, είναι το ελάχιστο και ευτυχώς ανήκει στην ιστορία.
Το ζήτημα είναι η άποψή του πως, όσο κατηγορεί, άλλο τόσο υπάρχει. Είναι μάλιστα τόσο ισχυρή και βαθιά ριζωμένη η νοοτροπία του αυτή που φτάνει ακόμη και στο σημείο, καταγγέλλοντας τους άλλους, να εκτίθεται ακόμη περισσότερο το ίδιο. Είναι, άλλωστε, χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στην προσπάθειά του να καταγγείλει την αντιπολίτευση, τα πρώτα που βρίσκει να πει είναι εκείνα που εκείνο διέπραττε. Μιλά για το ‘’όχι σε όλα’’, που ήταν η πάγια πρακτική του. Επισημαίνει ανέφικτες υποσχέσεις, όταν ηχεί ακόμη το ‘’λεφτά υπάρχουν’’. Και καταγγέλλει ‘’θεσμικό εκβιασμό’’ στο θέμα της προεδρικής εκλογής, που το ίδιο δίδαξε. Μόλις το 2009, είχε πατήσει στην ίδια συνταγματική διάταξη για να υπηρετήσει τις κομματικές σκοπιμότητές του.
Βεβαίως είναι δικαίωμα κάθε κόμματος να επιδιώκει την ανάδειξη των διαφορών του από τα άλλα, ακόμα και όταν συγκυβερνούν. Είναι, ωστόσο, προφανές πως δεν βοηθά, ούτε το ίδιο, ούτε το πολιτικό σύστημα, ούτε την αναζήτηση λύσεων στα προβλήματα του τόπου, η απόπειρά του να τυρβάζει περί άλλα και να απεργάζεται στείρες αντιπαραθέσεις. Δεν είναι σεβασμός στις έννοιες η απόπειρα οικειοποίησης των εννοιών της Δημοκρατίας. Και δεν είναι σεβασμός στην ιστορία ο ακρωτηριασμός και η παραποίησή της. Κάποια πράγματα είναι κοινά για όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Μην τα αμφισβητούμε ακόμη κι αυτά. Τα κόμματα, άλλωστε, δεν είναι εχθροί. Είναι πολιτικοί αντίπαλοι. Είναι συστατικά στοιχεία του ίδιου δημοκρατικού πολιτεύματος.
