Τα μικροσκοπικά σωματίδια που προέρχονται από τους βενζινοκινητήρες των οχημάτων, τόσο των παλαιότερων, όσο και των πιο σύγχρονων που πληρούν τις πρόσφατες ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές προδιαγραφές (Euro 5), διεισδύουν στους πνεύμονες των ανθρώπων και κάνουν ζημιά στην υγεία, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα με ελληνική συμμετοχή.
Οι ερευνητές (μεταξύ των οποίων ο Κώστας Σιούτας, καθηγητής περιβαλλοντικής μηχανικής του Πανεπιστημίου της Ν.Καλιφόρνια) επεσήμαναν πως οι τεχνολογικές βελτιώσεις στους σύγχρονους βενιζοκινητήρες δεν σημαίνουν κατ’ ανάγκη πως οι τελευταίοι έχουν γίνει λιγότερο επικίνδυνοι για την υγεία.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τουλάχιστον επτά εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι συμβαίνουν διεθνώς εξαιτίας της ρύπανσης της ατμόσφαιρας. Η νέα μελέτη, που βασίσθηκε σε εργαστηριακά πειράματα, τα οποία αναπαρήγαγαν πραγματικές συνθήκες, έρχεται να προστεθεί σε αρκετές άλλες, που εδώ και πάνω από μία δεκαετία δείχνουν ότι τα μικροσωματίδια στον αέρα επιβαρύνουν τη δημόσια υγεία.
Τα σωματίδια είναι τόσο τα πρωτογενή (αυτά που εκπέμπονται απευθείας από τους κινητήρες ή άλλες πηγές ρύπανσης), όσο και τα δευτερογενή (αυτά που παράγονται στην ατμόσφαιρα μέσω φωτοχημικών αντιδράσεων υπό την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας). Τα τελευταία -που έχουν μέγεθος μικρότερο από ένα χιλιοστό του χιλιοστού) είναι και τα περισσότερα, αποτελώντας έως το 90% των συνολικών μικροσωματιδίων στον αέρα. Μια βασική πηγή τέτοιων δευτερογενών σωματιδίων είναι οι βενζινοκινητήρες και η νέα μελέτη κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την τοξικότητά τους.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Μαριάν Γκάιζερ του Πανεπιστημίου της Βέρνης και τον Γιόζεφ Ντόμεν του Ινστιτούτου Πάουλ Σέρερ της Ελβετίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature Scientific Reports”, μελέτησαν την τοξικότητα των σωματιδίων που σχηματίζονται στην ατμόσφαιρα από τις εκπομπές των σύγχρονων βενζινοκινητήρων Euro 5.
Οι επιστήμονες εξέθεσαν καλλιέργειες κυττάρων από ανθρώπινους πνεύμονες, τόσο υγιών και όσο ασθενών ανθρώπων, σε διάφορα επίπεδα σωματιδίων. Η μελέτη έδειξε ότι ο κυτταρικός θάνατος αυξάνει όσο μεγαλώνει η ποσότητα των σωματιδίων στον αέρα, καθώς τα δευτερογενή σωματίδια προξενούν άμεση βλάβη στον ιστό των πνευμόνων.
Επιπλέον, τα σωματίδια έχουν έμμεση επίδραση, καθώς εξασθενούν τις αμυντικές λειτουργίες των πνευμόνων. Εξαιτίας της ρύπανσης, όπως είπε η Γκάιζερ, μειώνεται η ικανότητα των κυττάρων των πνευμόνων να αντιδρούν κατάλληλα στις λοιμώξεις από βακτήρια και ιούς. Η ζημιά στα κύτταρα γίνεται ακόμη και σε πολύ μικρές δόσεις σωματιδίων, πράγμα που, κατά τους ερευνητές, δείχνει ότι ουσιαστικά δεν υπάρχει κάποιο όριο ασφαλείας.
Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος για τα άτομα με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, ιδίως όσους πάσχουν από άσθμα, κυστική ίνωση και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
