Μνήμες από το δύσκολο καλοκαίρι του 2012 επαναφέρει εσχάτως η πολιτική αβεβαιότητα που προκαλεί η προοπτική μη εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και η ενδεχόμενη πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, με άμεση επίδραση στην οικονομία της χώρας.
Μετά την άνοδο-σήμα κινδύνου την περασμένη εβδομάδα των spreads, η ανησυχία αναφορικά με την πορεία της χώρας επιστρέφει και στους επενδυτικούς κύκλους. Οπως αποκαλύπτει σήμερα το «ΘΕΜΑ», 320 βιομηχανίες, τουριστικές επιχειρήσεις, εταιρείες του ενεργειακού κλάδου και άλλα ελληνικά και πολυεθνικά σχήματα αιτήθηκαν αιφνιδιαστικά την… παράταση και όχι, όπως θα αναμενόταν, την επιτάχυνση των εντάξεών τους στον αναπτυξιακό νόμο. Εγκυρες πηγές αναφέρονται σε προγράμματα συνολικής ιδιωτικής επενδυτικής αξίας 1,5 δισ. ευρώ που πλέον βρίσκονται στον αέρα και για σωρεία αιτημάτων αυτού του χαρακτήρα, κυρίως μεταξύ του διαστήματος Ιουλίου και Αυγούστου.
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης, πρόκειται για μια πρωτοφανή τάση και πρακτική που δεν δικαιολογείται μόνο από τα προβλήματα ρευστότητας της αγοράς. Δηλαδή επιχειρήσεις των οποίων οι επενδύσεις έχουν εγκριθεί και είναι ώριμες για χρηματοδότηση από τα δημόσια ταμεία και τα προγράμματα της Ε.Ε. να ζητούν «καθυστέρηση» και όχι επίσπευση των διαδικασιών εκταμίευσης. Κι αυτό διότι, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, μπορεί τα παραπάνω επενδυτικά σχήματα να έχουν να λαμβάνουν χρήματα από το κράτος και τα αναπτυξιακά ταμεία, όμως την ίδια στιγμή θα πρέπει να τοποθετήσουν και δικά τους κεφάλαια. Κεφάλαια όμως τα οποία λόγω της εντεινόμενης πολιτικής αβεβαιότητας και των διαφαινόμενων πολιτικών εξελίξεων φοβούνται να δεσμεύσουν. Σύμφωνα με εκτίμηση του υπουργείου Ανάπτυξης, οι παραπάνω επενδύσεις, που πλέον λόγω πολιτικού ρίσκου μπλοκάρονται από επιλογή των ίδιων των επενδυτών, θα δημιουργούσαν χιλιάδες νέες θέσεις, ιδιαίτερα μάλιστα στην Περιφέρεια της χώρας.
Χαρακτηριστική περίπτωση το fund Oaktree, το οποίο έχει ρίξει πολλά εκατομμύρια σε δύο ξενοδοχεία της Χαλκιδικής, το «Oceania Club» και το «Gerakina Beach» (φωτογραφία) – Σήμερα διαμηνύει στο ΤΑΙΠΕΔ πως κάνει hold για τις επόμενες επενδύσεις στο real estate
Δεν είναι τυχαίο μάλιστα το γεγονός ότι οι περισσότεροι επενδυτές αιτούνται παρατάσεις 6 έως 12 μηνών. «Οσο δηλαδή θα διαρκέσει η ζύμωση για την εκλογή ή όχι Προέδρου της Δημοκρατίας», επισημαίνουν στελέχη του υπουργείου που χειρίζονται τους φακέλους. Η τάση αυτή έγινε αισθητή ιδιαίτερα μετά τις ευρωεκλογές και κλιμακώθηκε μέσα στο καλοκαίρι, όταν τα κυβερνητικά λάθη με τον ΕΝΦΙΑ έδειξαν πως η δικομματική κυβέρνηση αρχίζει να υποχωρεί και να διαφαίνεται η προοπτική πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Ταυτόχρονα, εκτός των 320 αιτημάτων για παρατάσεις των εντάξεων έργων στον αναπτυξιακό νόμο, πληροφορίες αναφέρονται και σε πάγωμα που υπάρχει σε συγκεκριμένα μεγάλα projects που έχουν ενταχθεί στο fast track.
Πρόκειται για 22 μεγάλα έργα στον τουριστικό κλάδο, κοινοπρακτικού κυρίως χαρακτήρα, αλλά και με τη συμμετοχή ξένων επενδυτικών funds που σε λογική «wait and see» αναμένουν να δουν πώς θα εξελιχθεί η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Το ίδιο συμβαίνει και με το ενδιαφέρον της ισραηλινής εταιρείας πληροφορικής Yozma, η οποία ενώ ξεκίνησε με δυναμισμό, περιμένει να δει το νέο σκηνικό που θα διαμορφωθεί, με άλλες δύο εταιρείες που ενδιαφέρθηκαν για έργα στον δημόσιο τομέα από την ίδια χώρα και πραγματοποίησαν πλήθος επαφών με υπουργούς (κυρίως των υπουργείων Δικαιοσύνης – Αμυνας), όμως τώρα απλώς περιμένουν να περάσει ο χρόνος και να ξεκαθαρίσει το τοπίο, αλλά και με σειρά ξένων funds.
Επίσης, τα funds Oaktree και Fairfax που ενδιαφέρονται για το real estate στη χώρα μας με προσανατολισμό τον τουρισμό ξεκαθάρισαν σε επαφές τους πριν από λίγες ημέρες με στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ και της ΕΤΑΔ ότι δεν θα προχωρήσουν άμεσα στα σχέδιά τους, καθώς περιμένουν να δουν τις εξελίξεις που θα υπάρξουν. Τα δύο συγκεκριμένα funds ήδη κινούνται και ενδιαφέρονται για ακίνητα στη χώρα μας, ωστόσο πηγές τονίζουν ότι ως προς τις μελλοντικές συμφωνίες και κινήσεις τους παραμένουν ιδιαίτερα επιφυλακτικά και ουσιαστικά αγοράζουν χρόνο.
UBS και BlackRock
Στο ίδιο πλαίσιο και όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το «ΘΕΜΑ», εκπρόσωποι της UBS κατά τη διάρκεια επαφών τους την περασμένη Τετάρτη με τον υφυπουργό Ανάπτυξης, αρμόδιο για τις επενδύσεις στη χώρα, Νότη Μηταράκη, εκπροσωπώντας δεκάδες πελάτες τους, ως βασική ερώτηση είχαν το τι πρόκειται να συμβεί στην Ελλάδα εάν υπάρξουν πρόωρες εκλογές λόγω εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και κατά πόσο μια πιθανή επικράτηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα ανατρέψει πιθανές συμφωνίες και ιδιωτικοποιήσεις. Για τον λόγο αυτό δεν υπήρξαν επίσημες ανακοινώσεις για την επίσκεψη αυτή, ενώ και οι επενδυτές επιφυλάχθηκαν ως προς τις μελλοντικές δράσεις τους.
Λόγω αυτού του αρνητικού κλίματος μάλιστα, ο υφυπουργός Ανάπτυξης αυτή την εβδομάδα μεταβαίνει εκτάκτως στις ΗΠΑ με στόχο να κατευνάσει τις ανησυχίες σειράς ξένων επενδυτικών κεφαλαίων, αλλά και να μεταφέρει κλίμα σταθερότητας προς την ελληνοαμερικανική κοινότητα, την οποία θα συναντήσει στο Hellenic Initiative στη Νέα Υόρκη την Τετάρτη. Είναι δε χαρακτηριστικό πως προσωπικά ο κ. Μηταράκης βρέθηκε προ «ψυχρολουσίας», καθώς στο Λονδίνο ο ίδιος και ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης βρέθηκαν με την πλάτη στον τοίχο όταν δεκάδες επενδυτές τους ρωτούσαν για το περίφημο «political risk because of SYRIZA».
Με την πλάτη στον τοίχο βρέθηκαν στο Λονδίνο τόσο ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης όσο και ο υφυπουργός Ανάπτυξης Νότης Μηταράκης, με τους επενδυτές να ρωτούν επίμονα για το «political risk because of SYRIZA»Το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ ξεκάθαρα λοιπόν έχει αρχίσει να απασχολεί τα διεθνή οικονομικά κέντρα. Χαρακτηριστικό της επιρροής που έχει διαμορφωθεί από τη μεριά του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά και των δημοσκοπικών πλέον δεδομένων που το ωθούν, είναι πως στις συναντήσεις που έγιναν την προπερασμένη Πέμπτη και Παρασκευή στο Λονδίνο μεταξύ των διεθνών οίκων και ειδικών από εγχώριες τράπεζες και μεγάλες επιχειρήσεις, μόνιμο θέμα συζήτησης των ξένων δεν ήταν τόσο τα αριθμητικά δεδομένα των επιχειρήσεων ή της χώρας μας, αλλά τα όσα ο Αλέξης Τσίπρας είπε στη ΔΕΘ. Οπως μετέφεραν στο «ΘΕΜΑ» εκπρόσωποι των τραπεζών, οι ξένοι αναλυτές διαρκώς διέκοπταν τους Ελληνες συναδέλφους τους και αντί να μιλάνε για επενδύσεις ή άλλα στοιχεία της βιομηχανίας, ζητούσαν απαντήσεις ως προς τις επιπτώσεις που θα δημιουργήσει η αναρρίχηση του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Δηλαδή, η όποια οικονομική συζήτηση παραμεριζόταν διαρκώς για να πληροφορηθούν οι διεθνείς οίκοι τη σκέψη του «χρυσού αγοριού» της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Τέτοιο μάλιστα υπήρξε το ενδιαφέρον ώστε οι ξένοι εκπρόσωποι παρουσίασαν σε στελέχη ελληνικών εταιρειών και τραπεζών μέχρι και σελίδες με απομαγνητοφωνημένες ατάκες και αποσπάσματα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ο προβληματισμός όμως από την επενδυτική ανάσχεση και διαφαινόμενη άπνοια δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση που βλέπει το success story της να κινδυνεύει από ηχηρές ίσως μελλοντικές αποχωρήσεις διεθνών επενδυτών. Πονοκέφαλος υπάρχει και στο στενό επιτελείο του κ. Τσίπρα. Κι αυτό διότι ο ίδιος ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ βλέπει τις επίπονες προσπάθειές του να αποδείξει ότι το κόμμα του αποτελεί μια «ήρεμη δύναμη» να σκοντάφτουν στις διαρκείς τρικλοποδιές που βάζει η εσωκομματική αντιπολίτευση με δηλώσεις της. Ηδη στον πυρήνα περί τον πρόεδρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει καλλιεργηθεί η άποψη ότι δηλώσεις όπως αυτές των κυρίων Κώστα Λαπαβίτσα και Παναγιώτη Λαφαζάνη περί στροφής στο εθνικό νόμισμα ή δημοψηφίσματος, αντί να βοηθούν και να κινούνται στη ρεαλιστική λογική της Κουμουνδούρου, δημιουργούν αβεβαιότητα. Ας μην ξεχνάμε ότι η δυσκολία συγκέντρωσης των 180 αναγκαίων βουλευτών και η προσφυγή σε πρόωρες κάλπες, που ενδεχομένως να είναι και συνεχόμενες, κάθε άλλο παρά εκτιμώνται ως θετικές για όσους θέλουν να φέρουν χρήματα στη χώρα μας και να δημιουργήσουν προϋποθέσεις αύξησης της απασχόλησης και της ανάπτυξης. Βασική προϋπόθεση κάθε επενδυτή είναι η ύπαρξη σταθερού κοινωνικού, φορολογικού αλλά και πολιτικού πλαισίου και όχι η αβεβαιότητα και η επιστροφή στα σενάρια εξόδου της χώρας από το ευρώ.
Ζήτημα επίσης υπήρξε και με τη συζήτηση που εξελίχθηκε στη Βουλή αναφορικά με την εφοδιαστική αλυσίδα. Η αρνητική στάση του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα νομοσχέδιο το οποίο θα λειτουργήσει υπέρ ενός εκ των μεγαλύτερων επενδυτών στη χώρα, της κινεζικής Cosco, δημιούργησε προβληματισμό. Μάλιστα οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ κύριοι Θεόδωρος Δρίτσας και Νίκος Συρμαλένιος από του βήματος της Βουλής είπαν ότι «για την Αριστερά η ανάπτυξη δεν ταυτίζεται με την κερδοφορία». Για ποιον λόγο, όμως, ένας ξένος επενδυτής να έρθει στη χώρα μας; Για να χάσει;
Αντιμέτωποι με το ερώτημα τι μέλλει γενέσθαι αν εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονται συνεχώς Ελληνες τραπεζίτες και χρηματιστές
Φεύγουν από το Χ.Α. τα μεγάλα funds
Fidelity, Franklin Templeton, Wellington μειώνουν θέσεις στο Χρηματιστήριο – Σε στάση αναμονής και τα αμερικανικά First Eagle, Blue Mountain, Teachers Advisors
Η μεγάλη αβεβαιότητα για την προεδρική εκλογή έχει εκληφθεί και από τη χρηματοοικονομική πλευρά της οικονομίας ως ένας παράγοντας που δυνητικά μπορεί να ανατρέψει τη σταθεροποίηση η οποία, κατά τη γνώμη των διεθνών επενδυτών, έχει επιτευχθεί.
Για τον λόγο αυτό τα μεγάλα επενδυτικά σχήματα που έλαβαν θέσεις σε μετοχές των μεγάλων ελληνικών εισηγμένων είτε πουλούν μετοχές είτε, στην καλύτερη περίπτωση, σταμάτησαν να αγοράζουν και τηρούν στάση αναμονής.
Τα funds αυτά είναι οι μεγάλοι παίκτες που εισήλθαν ταχύτατα στην ελληνική αγορά μετά το κούρεμα των ομολόγων, οπότε και έπαιξαν επιθετικά την προσδοκία της ελληνικής ανάκαμψης. Τι αλλάζει όμως τώρα και τα μεγάλα επενδυτικά σπίτια όπως η Franklin Templeton, η Fidelity και η Wellington μειώνουν τις θέσεις την ίδια ώρα που τα spreads των ελληνικών ομολόγων έχουν αρχίσει και πάλι πορεία αναρρίχησης;
Εντονες κινήσεις αποεπένδυσης γίνονται και σε μετοχές εταιρειών του κλάδου της λιανικής, αφού διαβλέπουν ότι μια ενδεχόμενη αναταραχή μπορεί να επιφέρει ανατροπή της ανάκαμψης που αχνοφαίνεται για την ελληνική οικονομία
Το βασικό τους ζήτημα, το οποίο θέτουν συνέχεια στους Ελληνες τραπεζίτες και χρηματιστές, είναι τι θα αλλάξει στην οικονομία αν γίνουν εκλογές και χάσει η σημερινή κυβερνητική παράταξη. Ειδικά μετά την ομιλία Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη, όπου ξεκαθάρισε ότι είναι κατά των μεγάλων ιδιωτικοποιήσεων όπως αυτή της ΔΕΗ, τα κεφάλαια αυτά εδραίωσαν την πεποίθηση ότι όχι μόνο θα απειληθεί η επιτυχία της δημοσιονομικής προσαρμογής, αλλά θα αλλάξει τελείως και η φυσιογνωμία των διαρθρωτικών αλλαγών.
Στη συνάντηση του υφυπουργού Ανάπτυξης με εκπροσώπους της UBS το μόνιμο ερώτημα ήταν κατά πόσο μια πιθανή επικράτηση ΣΥΡΙΖΑ θα ανατρέψει συμφωνίες και ιδιωτικοποιήσεις
Φαίνεται μάλιστα ότι είναι τέτοιος ο σκεπτικισμός που αναπτύσσεται ώστε η αποεπένδυση γίνεται και σε μετοχές εταιρειών του κλάδου της λιανικής, αφού διαβλέπουν ότι μια ενδεχόμενη αναταραχή μπορεί να επιφέρει ανατροπή της ανάκαμψης που αργά ή γρήγορα με τα σημερινά δεδομένα έχει καταστεί ορατή.
Το First Eagle, το Blue Mountain και το Teachers Advisors είναι αμερικανικά επενδυτικά σχήματα που τρέχουν να προλάβουν τις εξελίξεις και δεν περιμένουν να διαμορφωθούν από τα γεγονότα οι προϋποθέσεις που θα τους αναγκάσουν να κλαίνε πάνω από το χυμένο γάλα. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και εκείνοι που λένε ότι η χώρα έχει μπει σε μακροπρόθεσμη τροχιά ανόδου γιατί ό,τι και να γίνει τα χειρότερα έχουν περάσει. Αυτοί ενδέχεται να δικαιωθούν σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, όμως αυτό που έχει αρχίσει να κυριαρχεί στην αγορά είναι η αύξηση ενός γενικευμένου ρίσκου.
Ολα αυτά, όμως, έχουν και ένα ακόμα αντίκτυπο, σημαντικότερο για τη γενικότερη χάραξη της πολιτικής. Η πτώση της τιμής των ελληνικών ομολόγων που εκδηλώνεται τον τελευταίο μήνα με ταυτόχρονη ανάκαμψη των spreads αναιρεί την ευχέρεια εξόδου στις αγορές, που συνδυάζεται με τη σταδιακή απεμπλοκή από το ΔΝΤ και το μνημόνιο. Γιατί άλλο είναι να μιλάς για έκδοση νέων μακροπρόθεσμων ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου την ώρα που το επιτόκιο στην αγορά είναι 5,4% και άλλο όταν έχει φτάσει και πάλι στο 6,3%.
Στον αέρα και κονδύλια 1 δισ. από το ΕΣΠΑ για νέες τεχνολογίες
■ Αποσύρουν την ψήφο εμπιστοσύνης οι μεγάλοι επενδυτές εντός και εκτός Ελλάδας
■ Αόριστες υποσχέσεις από κορυφαίους fund managers του Λονδίνου που μπλοκάρουν
κεφάλαια εκατομμυρίων που προορίζονταν για αγορές ελληνικών μετοχών
Προ ημερών στο Λονδίνο βρέθηκε μεγάλος Ελληνας διαχειριστής με χαρτοφυλάκιο κοντά στα 40 εκατ. ευρώ για μια σειρά συναντήσεων με fund managers, οι οποίοι τον ξέρουν και τον εμπιστεύονται πολλά χρόνια. Στόχος του ήταν να φέρει στην Ελλάδα 10 εκατ. ευρώ για την αγορά μετοχών. Στις συναντήσεις που έγιναν, οι Βρετανοί που διαχειρίζονται πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια λίρες ήταν πλήρως ενημερωμένοι για τις εξελίξεις στην ελληνική πολιτική σκηνή, σε σημείο που τον εντυπωσίασε.
Σαφές πάγωμα επενδυτικών κινήσεων παρατηρείται από το καλοκαίρι, με ελάχιστες εξαιρέσεις όπως η απόφαση της Fortress να καλύψει έκδοση της ακτοπλοϊκής Attica Group (Superfast Ferries, Blue Star Ferries)
«Οι ερωτήσεις ήταν πολλές και επί της ουσίας δεν υπήρχαν απαντήσεις», λέει σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις ο ίδιος. «Ερωτήσεις, για παράδειγμα, αν θα γίνουν εκλογές στην Ελλάδα ή τι θα γίνει αν βγει ο ΣΥΡΙΖΑ ή τι θα γίνει με τις τράπεζες σε περίπτωση εκλογών δεν είναι εύκολο να απαντηθούν», εξηγεί.
«Ηταν μία από τις δυσκολότερες ημέρες, καθώς οι ξένοι ήταν απόλυτα ενημερωμένοι για τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα. Μου έδωσαν δε μια αόριστη υπόσχεση για τα χρήματα που λίγες εβδομάδες πριν υποστήριζαν ότι ήθελαν να επενδύσουν στις μετοχές όπου το κράτος έχει συμμετοχή», λέει ο ίδιος φανερά εκνευρισμένος. Το περιστατικό αυτό δεν είναι μεμονωμένο. Τους τελευταίους μήνες επικρατεί μια νευρικότητα στις αγορές αλλά και σε επιχειρηματίες εξαιτίας των διαφαινόμενων εκλογών στην περίπτωση που δεν εκλέγει Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Νευρικό είναι και το έξυπνο χρήμα που μέχρι πριν από λίγους μήνες έδινε ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι λίγο πριν από το καλοκαίρι πολλές επιχειρήσεις (ΟΤΕ, ΔΕΗ κ.λπ.), αλλά και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες σήκωσαν από τις αγορές πάνω από 15 δισ. ευρώ. Οι μεν τράπεζες με αυξήσεις κεφαλαίων και οι επιχειρήσεις μέσω ομολογιακών δανείων με ευνοϊκά επιτόκια.
Εργα προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ στην Πληροφορική και σε τηλεπικοινωνιακές υποδομές και υπηρεσίες καλείται να κατοχυρώσει τo Δημόσιο από το ΕΣΠΑ ως το τέλος του 2014
Το σκηνικό έχει αλλάξει όμως, καθώς είναι ζήτημα αν μέχρι το τέλος του χρόνου οι επιχειρήσεις θα αντλήσουν 500 εκατ. ευρώ από τις αγορές.
Η αλήθεια είναι ότι, μετά το πρώτο φετινό πεντάμηνο καταιγιστικών επενδύσεων και επιχειρηματικών συμφωνιών, παρατηρείται μετά το καλοκαίρι σαφές πάγωμα κινήσεων από το εξωτερικό, με κυριότερες εξαιρέσεις την απόφαση της Fortress να καλύψει έκδοση της ακτοπλοϊκής Attica Group και την κίνηση ξένων επενδυτών να μετατρέψουν έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου που κατείχαν σε ομόλογα.
«Προφανώς κάποιοι εκτιμούν ότι υπάρχει πολιτικό ρίσκο», λένε άνθρωποι που βρίσκονται σε κορυφαίες θέσεις.
Επιπρόσθετα, προ ολίγων εβδομάδων, όπως πληροφορείται το «ΘΕΜΑ», ο πρόεδρος της Byte Computers Σπυριδογεώργης Βυζάντιος με επιστολή του στο Μέγαρο Μαξίμου έθεσε ως προϋπόθεση «την πολιτική σταθερότητα για να μπορέσει να επιταχυνθεί η προκήρυξη και η ανάθεση έργων Πληροφορικής του Δημοσίου που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ».
Πρόκειται για έργα που εκ των πραγμάτων δεν είναι εφικτό να ολοκληρωθούν στο υφιστάμενο ΕΣΠΑ και θα απαιτήσουν χρηματοδότηση από το επόμενο. Επί της ουσίας, οι φορείς του Δημοσίου καλούνται να κατοχυρώσουν έως το τέλος του 2014 έργα Πληροφορικής και τηλεπικοινωνιακών υποδομών και υπηρεσιών συνολικού προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ.
«Προφανώς τα πάντα είναι παγωμένα εξαιτίας των διαφαινόμενων εξελίξεων», λένε άνθρωποι που ξέρουν την αγορά.
Επιστολή στο Μαξίμου έστειλε ο πρόεδρος και CEO της Byte Computer, Σπυριδογεώργης Βυζάντιος, με την οποία έθεσε ως προϋπόθεση την πολιτική σταθερότητα προκειμένου να επιταχυνθεί η προώθηση έργων Πληροφορικής στο Δημόσιο
Πρόκειται για έργα που αφορούν διάφορους οργανισμούς της Δημόσιας Διοίκησης και του ευρύτερου δημοσίου τομέα και έχουν ως στόχο τη βελτίωση των υπαρχουσών υποδομών και των παρεχόμενων υπηρεσιών, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις προσφέρουν σημαντική μείωση των δαπανών, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με το «Σύζευξις».
Η συντριπτική πλειονότητα των έργων αυτών χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ και κυρίως από τα επιχειρησιακά προγράμματα «Ψηφιακή Σύγκλιση» και «Διοικητική Μεταρρύθμιση».
Βάσει των υπαρχουσών δεσμεύσεων, τα έργα αυτά θα πρέπει να κατακυρωθούν μέχρι το τέλος του 2014 προκειμένου να μη χαθούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια.
