Μετά το «Μνημόνιο Ντράγκι» για βοήθειες από την ΕΚΤ υπό όρους επιτήρησης, και το ΔΝΤ δηλώνει «παρών» στις εξελίξεις που αφορούν στην επόμενη μέρα από τη λήξη του ελληνικού προγράμματος.
Αν και ξάφνιασε ίσως πολλούς την Πέμπτη η αμεσότητα με την οποία η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ έδειξε πως Ελλάδα θα συνεχίσει να χρειάζεται γραμμή χρηματοδότησης από το Ταμείο και θέλει να διατηρεί τον έλεγχο στα ελληνικά πράγματα, δεν φαίνεται να έπαθαν το ίδιο η Αθήνα και η ομάδα Χαρδούβελη-Παπασταύρου. Σε ένα βαθμό μάλιστα, φαίνεται και να διευκολύνονται στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν σύντομα καλύτερους όρους για ουσιαστική ελάφρυνση του ελληνικού χρέος, από πλευράς των Ευρωπαίων δανειστών.
Περισσότερο «φως στην υπόθεση» αναμένεται να ρίξει σήμερα ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ (και γνώριμος της χώρας μας) Πόουλ Τόμσεν, που θα αναλάβει να εξειδικεύσει δημοσίως σε συνέντευξη τύπου τα λεγόμενα και τις προθέσεις της κυρίας Λαγκάρντ, λίγο πριν την κλειστή σύσκεψη που θα έχει η «σιδηρά κυρία» του Ταμείου με τον Γκίκα Χαρδούβελη την Κυριακή.
Μήνυμα στην Ευρώπη
Μόλις μία μέρα πριν η έκθεση Fiscal Monitor εξακόντιζε στα ύψη τις προβλέψεις για το χρηματοδοτικό κενό του 2015-2016 (25 δισ. ευρώ), κάτι που έδινε τον τόνο ότι για το τι θα επακολουθούσε.
Ένα μήνα νωρίτερα ήδη, όμως, στο ταξίδι του Αντώνη Σαμαρά στο Βερολίνο για τη συνάντηση με την Άγκελα Μέρκελ, η κυβέρνηση είχε αρχίσει να «μαζεύει» τα περί «βελούδινου διαζυγίου» με το ΔΝΤ. Ο Γκίκας Χαρδούβελης είχε διαμηνύσει έγκαιρα στην πολιτική ηγεσία ότι δεν έπρεπε η Αθήνα να προεξοφλεί καταστάσεις και εξελίξεις, όσο και αν είχαν αρχίσει ήδη να πιέζουν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι για «απαγκίστρωση» της χώρας από τα ΔΝΤ.
Επί της ουσίας, όπως συμβαίνει εδώ και δύο χρόνια, οι πιέσεις του ΔΝΤ στη χώρα μας για τα θέματα του χρέους, είναι κυρίως πιέσεις προς την Ευρωπαϊκή πλευρά. Η ελληνική κυβέρνηση κινείται διαρκώς ανάμεσα στις «συμπληγάδες» της Τρόικας, αλλά όποτε η Κριστίν Λαγκάρντ «σηκώνει σκόνη» (πότε μιλώντας για «κούρεμα» και πότε διεκδικώντας ενεργό ρόλο του Ταμείου για το μέλλον των ελληνικών τραπεζών ή τη διαμόρφωση των όρων συνέχισης της διεθνούς εποπτείας στη χώρα μας), η Αθήνα κερδίζει κάποιους «πόντους» απέναντι στους Ευρωπαίους δανειστές για αποφάσεις για δραστική λύση στο πρόβλημα του χρέους που επί μια διετία συνεχώς αναβάλλονται -και χωρίς να χρειάζεται μάλιστα να φαίνεται πως η ίδια ανοίγει μέτωπο εναντίον τους.
«Ο κόμπος στο χτένι» για το χρέος
Και στην περίπτωση αυτή, όσο τερατώδης ή ειλικρινής και αν είναι η εκτίμηση του Ταμείου για το μεγάλο χρηματοδοτικό κενό της χώρας μας στην ερχόμενη διετία, το ΔΝΤ «στρώνει χαλί» για τις αποφάσεις που, καθώς το ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης λήγει στο τέλος του χρόνου, πρέπει να ληφθούν άμεσα.
Εκ των πραγμάτων έτσι, το ζήτημα του ελληνικού χρέους θα συζητηθεί στη συνάντηση της κυρίας Λαγκάρντ με τον Γκίκα Χαρδούβελη την Κυριακή, σε μια συζήτηση όμως που θα μεταφερθεί την επόμενη μέρα στο Γιούργκρουπ της Δευτέρας και θα συνεχιστεί πριν και μετά τα στρες-τεστ και την έκθεση αξιολόγησης από την Τρόικα το Νοέμβριο.
Η Κριστίν Λαγκάρντ είχε τεθεί αναφανδόν υπέρ του «κουρέματος» του ελληνικού χρέους προ διετίας, αλλά οι Ευρωπαίοι θέλησαν να κλείσουν τη συζήτηση υποσχόμενοι νέα μέτρα ελάφρυνσής του. Η Λαγκάρντ απέσυρε έτσι τις πιέσεις της, αλλά σε κάθε ευκαιρία θυμίζει τις υποσχέσεις των Ευρωπαίων στις οποίες βασίστηκε έκτοτε και η έγκριση όλων των δόσεων του Ταμείου προς τη χώρα μας. Καθώς κάθε δόση που δίνει πρέπει να έχει τα εχέγγυα της αναχρηματοδότησης για τους επόμενους τουλάχιστον 12 μήνες, κάθε «τρύπα» στο ελληνικό πρόγραμμα έκλεινε με την υποσχετική των ευρωπαίων εταίρων.
Ωστόσο η συζήτηση κινείται με αργούς ρυθμούς και πάει όλο και πιο πίσω, μέχρι που φτάνει πλέον ο «κόμπος στο χτένι», δηλαδή στην τελυταία κοινή αξιολόγηση πριν την λήξη του ελληνικού προγράμματος τον Δεκέμβριο. Χωρίς την τελεσίδικη απόφαση -και όχι απλώς την επαναβεβαίωση των αγαθών προθέσεων- των Ευρωπαίων, είναι αμφίβολο αν η διοίκηση του ΔΝΤ θα μπορούσε να εγκρίνει και την εκταμίευση της επόμενης δόσεως προς τη χώρα μας.
Απέναντι στους Ευρωπαίους δανειστές που θέλουν όμως τη διακοπή του προγράμματος του ΔΝΤ και απομάκρυνση του Ταμείου από την Ελλάδα (για να μη μείνει μόνο του σε μία χώρα της ευρωζώνης) η κυρία Λαγκάρντ πιέζει διεκδικώντας σαν «μίνιμουμ», τους ίδιους ή ανάλογους όρους επιτήρησης με αυτούς για τους οποίους προϊδέασε και ο Μάριο Ντράγκι, όταν μιλούσε πριν μια εβδομάδα για τα εχέγγυα που ζητά η ΕΚΤ για τη συνέχιση της αγοράς ομολόγων των ελληνικών τραπεζών από το 2015 και μετά.
Είναι σίγουρο όμως πως η ηγεσία του ΔΝΤ ξέρει και άλλους τρόπους «για να μείνει στο παιχνίδι», κλιμακώνοντας ή προσαρμόζοντας τις παρεμβάσεις και τα αιτήματά της όπως και όποτε χρειαστεί. Το «κούρεμα» θα είναι πάντα το «υπερόπλο» που έχει μαζί της, ώστε μέσα στο επόμενο δίμηνο να μπορεί να γίνει «στενός κορσές» στους Ευρωπαίους, που κινούνται μάλλον νωθρά και ασυντόνιστα στο θέμα της επίλυσης του ελληνικού χρέους.
