Για τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα της Δικαιοσύνης μίλησε ο Γιώργος Φλωρίδης στην εκδήλωση με θέμα «Ελληνική Δικαιοσύνη: Οι μεγάλες αλλαγές».
Πιο συγκεκριμένα, ο υπουργός Δικαιοσύνης επεσήμανε τις αλλαγές που έγιναν έως τώρα στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, αλλά και τις επερχόμενες αλλαγές μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα.
Σύμφωνα με τον κ. Φλωρίδη οι κομβικές νομοθετικές αλλαγές που επέφερε το υπουργείο Δικαιοσύνης, είναι κατ΄ αρχάς ο νέος Δικαστικός Χάρτης με την κατάργηση των Ειρηνοδικείων και των Ειρηνοδικών και την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαστικής δικαιοδοσίας, η προστασία των δικαιωμάτων των θυμάτων, η ενίσχυση του πλαισίου για την πάταξη της ενδοοικογενειακής βίας, η αυστηροποίηση των ποινών στον Ποινικό Κώδικα, η αλλαγή της Δικονομίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά και οι επερχόμενες αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και η δημιουργία του Κώδικα Εναλλακτικής Επίλυσης των Διαφορών.
Οι δύο μείζονες προτεραιότητες στον τομέα της Δικαιοσύνης
Ειδικότερα, ο κ. Φλωρίδης, μεταξύ των άλλων, ανέφερε ότι ο Πρωθυπουργός τον Ιούνιο του 2023, έθεσε δύο μείζονες προτεραιότητες για τον τομέα της Δικαιοσύνης και τόνισε:
«Η πρώτη αφορούσε στην ανάγκη έμπρακτης απάντησης στο αγωνιώδες αίτημα της κοινωνίας για την αντιμετώπιση της ατιμωρησίας και την ενίσχυση της κοινωνικής ειρήνης. «Είναι η ώρα» είπε, «να κοιτάξουμε και προς την πλευρά των θυμάτων. Να συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα δικαιώματα των κατηγορουμένων, όπως επιβάλλει το κράτος δικαίου και η σύμβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, αλλά να δούμε επιτέλους και την προστασία των δικαιωμάτων των θυμάτων. Να δώσουμε ένα ισχυρό μήνυμα για την επιβολή της νομιμότητας παντού.
Με την εκτεταμένη αλλαγή στο ποινικό σύστημα της χώρας και τις διατάξεις για την ενδοοικογενειακή βία, η οποία ψηφίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο και ισχύει από την 1η Μαΐου ως νόμος 5090/2024, αντιστρέψαμε την βασική, για πολλά χρόνια, αντίληψη, για την αντιμετώπιση των εγκληματούντων.
Εφαρμόσαμε την βασική αρχή των πιο πετυχημένων ποινικών συστημάτων, σύμφωνα με την οποία δεν είναι το ύψος των ποινών και η λεγόμενη «εικονική αυστηρότητα», που αποτρέπουν την τέλεση των εγκλημάτων, αλλά η δημιουργία της βεβαιότητας στους υποψήφιους δράστες ότι για κάθε παράβαση θα υπάρχει ανάλογη τιμωρία, η οποία όμως θα εκτίεται. Αυτή είναι η αρχή, που δίνει σημαντικό βάρος στην προληπτική-αποτρεπτική λειτουργία του ποινικού συστήματος».
Και συνέχισε ο κ. Φλωρίδης: «Η δεύτερη, όχι ιεραρχικά, αλλά εξόχως σημαντική προτεραιότητα που έθεσε ο Πρωθυπουργός, ήταν ότι έπρεπε να απαντήσουμε, επίσης εμπράκτως, στο ερώτημα που απασχολεί τον δημόσιο διάλογο χρόνια τώρα, εάν η ελληνική Δικαιοσύνη είναι μεταρρυθμίσιμη.
Η απάντηση δόθηκε σε λιγότερο από ένα χρόνο από την έναρξη της νέας κυβερνητικής θητείας. Την περασμένη άνοιξη η Βουλή ψήφισε, τη σημαντικότερη, κατά την άποψή μας, μεταρρύθμιση στον τομέα της Δικαιοσύνης. Τον Δικαστικό Χάρτη, με την κατάργηση των Ειρηνοδικείων και των Ειρηνοδικών και την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, όπου παρατηρούνται και οι μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση των δικαστικών αποφάσεων».
Ο Κώδικας Εναλλακτικής Επίλυσης των Διαφορών
Ακόμη, ο κ. Φλωρίδης, ανέφερε: «Μια ακόμα εμβληματική αλλαγή με πολλαπλές θετικές συνέπειες στην ταχύτητα και ποιότητα απόδοσης της Δικαιοσύνης, είναι ήδη υπό επεξεργασία. Πρόκειται για την δημιουργία του Κώδικα Εναλλακτικής Επίλυσης των Διαφορών, που ελπίζουμε να ψηφιστεί μέχρι το επόμενο καλοκαίρι. Ένα σύγχρονο θεσμικό οικοδόμημα, που πιστεύουμε ότι θα συμβάλλει αποφασιστικά στην ταχεία επίλυση των διαφορών, εκτός της βασικής δικαιοδοτικής λειτουργίας, με την θετική και σημαντική συμβολή του δικηγορικού Σώματος» και προσέθεσε:
«Επίσης, η σημαντική αλλαγή της Δικονομίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του ίδιου του δικαστηρίου, ενενήντα πέντε χρόνια μετά την ίδρυσή του το 1929, και η οποία ψηφίστηκε από τη Βουλή και εφαρμόζεται πλέον από τον περασμένο Σεπτέμβριο ως νόμος 5119/2024, έχει ήδη εισαγάγει το δικαστήριο σε μια νέα εποχή, η οποία προβλέπεται λαμπρή και αντάξια της ιστορίας του».
Ολόκληρη η ομιλία του Γιώργου Φλωρίδη
«Με την έναρξη της νέας κυβερνητικής θητείας τον Ιούνιο του 2023, ο Πρωθυπουργός έθεσε δύο μείζονες προτεραιότητες για τον τομέα της Δικαιοσύνης:
Η πρώτη αφορούσε στην ανάγκη έμπρακτης απάντησης στο αγωνιώδες αίτημα της κοινωνίας για την αντιμετώπιση της ατιμωρησίας και την ενίσχυση της κοινωνικής ειρήνης. «Είναι η ώρα» είπε, «να κοιτάξουμε και προς την πλευρά των θυμάτων. Να συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα δικαιώματα των κατηγορουμένων, όπως επιβάλλει το κράτος δικαίου και η σύμβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, αλλά να δούμε επιτέλους και την προστασία των δικαιωμάτων των θυμάτων. Να δώσουμε ένα ισχυρό μήνυμα για την επιβολή της νομιμότητας παντού».
Με την εκτεταμένη αλλαγή στο ποινικό σύστημα της χώρας και τις διατάξεις για την ενδοοικογενειακή βία, η οποία ψηφίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο και ισχύει από την 1η Μαΐου ως νόμος 5090/2024, αντιστρέψαμε την βασική, για πολλά χρόνια, αντίληψη, για την αντιμετώπιση των εγκληματούντων.
Εφαρμόσαμε την βασική αρχή των πιο πετυχημένων ποινικών συστημάτων, σύμφωνα με την οποία δεν είναι το ύψος των ποινών και η λεγόμενη «εικονική αυστηρότητα», που αποτρέπουν την τέλεση των εγκλημάτων, αλλά η δημιουργία της βεβαιότητας στους υποψήφιους δράστες ότι για κάθε παράβαση θα υπάρχει ανάλογη τιμωρία, η οποία όμως θα εκτίεται.
Αυτή είναι η αρχή, που δίνει σημαντικό βάρος στην προληπτική-αποτρεπτική λειτουργία του ποινικού συστήματος.
Οι πρώτες ενδείξεις από την εφαρμογή των νέων Ποινικών διατάξεων είναι ενθαρρυντικές, αν και είναι νωρίς ακόμα για μια επιστημονικά αξιόπιστη αξιολόγηση. Ευελπιστούμε ότι η ελληνική κοινωνία, που εκφράζεται θετικά γι’ αυτές τις αλλαγές, θα εμπεδώσει σταδιακά αυτή τη νέα βασική αρχή του ποινικού μας συστήματος.
Η δεύτερη, όχι ιεραρχικά, αλλά εξόχως σημαντική προτεραιότητα που έθεσε ο Πρωθυπουργός, ήταν ότι έπρεπε να απαντήσουμε, επίσης εμπράκτως, στο ερώτημα που απασχολεί τον δημόσιο διάλογο χρόνια τώρα, εάν η ελληνική δικαιοσύνη είναι μεταρρυθμίσιμη.
Η απάντηση δόθηκε σε λιγότερο από ένα χρόνο από την έναρξη της νέας κυβερνητικής θητείας. Την περασμένη άνοιξη η Βουλή ψήφισε, τη σημαντικότερη, κατά την άποψή μας, μεταρρύθμιση στον τομέα της Δικαιοσύνης. Τον Δικαστικό Χάρτη, με την κατάργηση των Ειρηνοδικείων και των Ειρηνοδικών και την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, όπου παρατηρούνται και οι μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση των δικαστικών αποφάσεων.
Μια προσπάθεια που ξεκίνησε πριν από 113 χρόνια με το νόμο ΓΩ/1911 της κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου, αλλά ουδέποτε τελεσφόρησε.
Η μεταρρύθμιση αυτή, εφαρμόζεται ήδη ως νόμος 5108/2024 από τον περασμένο Σεπτέμβριο, σε μεγάλο βαθμό επιτυχώς, χάρη στη συνεργασία των διοικήσεων των δικαστηρίων, των δικαστών, των δικηγόρων και των δικαστικών υπαλλήλων.
Αυτή η αλλαγή, είναι η βάση πάνω στην οποία στηρίζεται και θα στηριχθεί όλο το οικοδόμημα των αλλαγών στο Ποινικό Δίκαιο που ήδη εφαρμόζεται και στο Αστικό Δίκαιο που ακολουθεί. Είναι το εφαλτήριο, να προχωρήσει η Δικαιοσύνη στην επιτάχυνση των διαδικασιών της, στην γρήγορη, ποιοτική και αποτελεσματική λειτουργία της.
Σ’ αυτή τη βάση θεμελιώνεται και η επερχόμενη μεγάλη αλλαγή στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, που θα επιτρέψει επιτέλους στον δικαστή να ασχολείται με την ουσία των υποθέσεων που δικάζει και όχι με διαδικαστικές υπεκφυγές, ενώ ταυτόχρονα θα επιταχύνει την έκδοση των αποφάσεων.
Μια ακόμα εμβληματική αλλαγή με πολλαπλές θετικές συνέπειες στην ταχύτητα και ποιότητα απόδοσης της Δικαιοσύνης, είναι ήδη υπό επεξεργασία. Πρόκειται για την δημιουργία του Κώδικα Εναλλακτικής Επίλυσης των Διαφορών, που ελπίζουμε να ψηφιστεί μέχρι το επόμενο καλοκαίρι. Ένα σύγχρονο θεσμικό οικοδόμημα, που πιστεύουμε ότι θα συμβάλλει αποφασιστικά στην ταχεία επίλυση των διαφορών, εκτός της βασικής δικαιοδοτικής λειτουργίας, με την θετική και σημαντική συμβολή του δικηγορικού Σώματος.
Αυτό σημαίνει, περαιτέρω ενίσχυση της ταχύτητας στην απονομή της Δικαιοσύνης, όχι μόνο για τις υποθέσεις που θα επιλύονται στα πλαίσια αυτού του Κώδικα, αλλά γιατί αυτές οι υποθέσεις δεν θα φτάνουν στα τακτικά δικαστήρια και έτσι θα μειώνεται ακόμα περισσότερο ο φόρτος τους.
Αυτός ο νέος Κώδικας, ελπίζουμε ότι θα οδηγήσει και τις Νομικές Σχολές της χώρας, να εντάξουν τη διδασκαλία του στα μαθήματα κορμού. Οι Νομικές Σχολές όλου του κόσμου και φυσικά της χώρας μας, διδάσκουν στους μελλοντικούς δικηγόρους ότι βασικό στοιχείο του λειτουργήματός τους είναι η αντιπαράθεση, η «μάχη» σε εισαγωγικά με τον αντίδικό τους. Πιστεύουμε ότι είναι η εποχή να διδαχθούν και τις μεθόδους διαπραγμάτευσης και συναινετικής επίλυσης των διαφορών, προς όφελος όλων.
Επίσης, η σημαντική αλλαγή της Δικονομίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του ίδιου του δικαστηρίου, ενενήντα πέντε χρόνια μετά την ίδρυσή του το 1929, και η οποία ψηφίστηκε από τη Βουλή και εφαρμόζεται πλέον από τον περασμένο Σεπτέμβριο ως νόμος 5119/2024, έχει ήδη εισαγάγει το δικαστήριο σε μια νέα εποχή, η οποία προβλέπεται λαμπρή και αντάξια της ιστορίας του.
Όλες αυτές οι αλλαγές, που πραγματοποιήθηκαν και πραγματοποιούνται, γίνονται πάντα σε συνεργασία με όλους τους συντελεστές του τομέα της Δικαιοσύνης, αλλά και με το Κοινοβούλιο που έχει σταθερά τον κρίσιμο λόγο και ρόλο, υπηρετούν το βασικό ζητούμενο στον τομέα της Δικαιοσύνης, από την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους: την επιτάχυνση της απονομής της.
Δικαιοσύνη που απονέμεται στο σωστό χρόνο, ενισχύει το κράτος δικαίου, αλλά κυρίως, την ανάγκη των πολιτών για γρήγορη δικαστική προστασία.
Ταυτόχρονα, βοηθάνε οι αλλαγές αυτές τη χώρα μας, να πετύχει καλύτερες αξιολογήσεις από τους Διεθνείς Οργανισμούς και τους Διεθνείς Οίκους αξιολόγησης.
Καλύτερες αξιολογήσεις, σημαίνει σοβαρά οικονομικά και όχι μόνο, οφέλη για την πατρίδα μας, κυρίως μέσω της μείωσης του κόστους δανεισμού. Στην πραγματικότητα, σημαίνει οφέλη εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, που αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε καλύτερη κρατική φροντίδα για τη δημόσια παιδεία, τη δημόσια υγεία και την περαιτέρω ισχυροποίηση του κοινωνικού κράτους.
Βρισκόμαστε σε έναν μεσοσταθμό ως προς την υλοποίηση αυτού του σχεδίου.
Σε ένα χρόνο από τώρα, πιστεύουμε ότι θα έχει συντελεστεί η συνολική αναρρύθμιση του τομέα της Δικαιοσύνης, με παρεμβάσεις στον Οργανισμό Δικαστηρίων, στον Κώδικα Δικηγόρων, στον Κώδικα Συμβολαιογράφων, στον Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων και στον Κώδικα Δικαστικών Επιμελητών, καθώς και με τον εκσυγχρονισμό μετά από 80 χρόνια του κληρονομικού δικαίου.
Ο «ασάλευτος χρόνος» της Ελληνικής Δικαιοσύνης, δίνει τη θέση του, στην κατά τον Αϊνστάιν, «επιτάχυνση του χρόνου». Μαζί με τις συντελούμενες μεγάλες αλλαγές της ψηφιακής μετάβασης, η Ελληνική Δικαιοσύνη εισέρχεται οριστικά στον 21ο αιώνα».
Μπούγας: Για πρώτη φορά η Ελλάδα αποκτά Δικαστικό Χάρτη
Από την πλευρά του ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας, αναφερόμενος στο νέο Δικαστικό Χάρτη είπε τα εξής: «Ο νόμος 5108/2024 συνιστά εμβληματική μεταρρυθμιστική τομή, καθώς για πρώτη φορά η Ελλάδα αποκτά Δικαστικό Χάρτη, με την έννοια της θέσπισης ενός συνεκτικού νομοθετήματος.
Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ελληνικής Δικαιοσύνης εξελίσσεται ένα κτηριακό πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού 450 εκατομμυρίων ευρώ για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων υποδομών αλλά και την ανέγερση νέων δικαστικών Μεγάρων με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του ΕΣΠΑ και εθνικούς πόρους».
